Geografisch thema

Eke

ID
14239
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14239

Beschrijving

Scheldedorp met 3484 inwoners op een oppervlakte van 946 ha (1981). Grenzend ten noordoosten aan Zevergem en Vurste, ten oost naar zuid met de Schelde aan Semmerzake, nog ten zuiden aan Asper en Nazareth, ten westen aan Nazareth en ten noordwesten aan Nazareth en De Pinte. Behoort tot het gebied van de Vlaamse Zandstreek tussen Leie en Schelde, gelegen aan de linkeroever van de Boven-Schelde. De grens van het alluviale gebied wordt gevormd door de rondom het kasteel kronkelende Moerbeek, daar zogenaamd Oude Schelde. De andere beken waterer af in de Schelde. Zandige en kleiachtige bodem. Het gesloten landschap wordt gekenmerkt door kleine percelen gescheiden door hagen en bomen. De naam Eke (woonplaats in omgeving van eikebos) wordt voor de eerste maal vermeld in annalen van de Sint-Pietersabdij in 737.

Gallo-romeinse vondsten wijzen op een oude bewoning en bebouwing. De heerlijkheid Eke was in drie belangrijke lenen verdeeld. Het hoofdleen met het "kasteel van Eke" (afgebeeld in A. Sanderus) was afhankelijk van de kasselrij van de Oudburg. De twee andere belangrijke lenen, het leenhof van Dendermonde en de heerlijkheid van Aishove hadden hier voornamelijk meersen.

Verscheidene oude met naam bekende pachthoeven maken nog steeds deel uit van het patrimonium.

De parochie Eke is toegewijd aan de Heilige Amandus en kan tot één der oudste parochies gerekend worden. Zij werd in 1123 door de bisschop van Doornik aan de Sint-Pietersabdij opgedragen. Het dorp had in de 16de eeuw veel te lijden onder de bestorming van de Gentenaars in 1578-79 door de talrijke aanhangers van de Hervorming en bij de verschillende Franse invallen in de 17de eeuw en 1708. Bovendien overstroomde de Schelde regelmatig tot eind 17de eeuw.

Hevige beschietingen van het dorp aan de Schelde tijdens de Eerste Wereldoorlog met vernieling van de sluis, de brug, het kasteel en dorpswoningen. Vandein 1935-36 aangelegde verdedigingslinie tussen de Leie en de Schelde gebouwd voor de T.P.G. (Tête de Pont de Gand) resten nog verschillende betonnen bunkers.

Eke is een straatdorp met voordien twee belangrijke wijken, Eke-centrum en Landuit en drie kleinere wijken, Ten Ede, Ganzenbroek en Zwartegat, die nu door lintbebouwing met elkaar verbonden zijn. De gemeente wordt van zuid naar noord doorsneden door de verbrede en rechtgetrokken steenweg (van Oudenaarde naar Gent) en van zuid naar west door de spoorlijn Gent-Oudenaarde met halte in Nazareth, vlakbij de grens met Eke. In de noordhoek van de gemeente langs de baan Gent-Oudenaarde en in de nabijheid van de autosnelweg kwam een groot industriepark tot stand.

  • Rijksarchief Gent, Fonds Eke, nr. 150.
  • BAUTERS L., Archaeologisch inventaris Vlaanderen, Band IV, Eke, Gent, 1985.
  • DE POTTER F. - BROECKAERT J., Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen, reeks I, deel 2, Gent, 1864-70.

Bron: BOGAERT C. & LANCLUS K. 1991: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Deinze - Nazareth, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12n3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Arbeiderswoning

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Boerenwoning en dienstgebouw

  • Omvat
    Bosstraat (Eke)

  • Omvat
    Brouwershof

  • Omvat
    Brouwerswoning met stokerij en brouwerijgebouwen

  • Omvat
    Bunker A13

  • Omvat
    Bunker B14

  • Omvat
    Bunker B15

  • Omvat
    Bunker D4

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Drie dorpswoningen

  • Omvat
    Drie dorpswoningen

  • Omvat
    Gesloten hoeve

  • Omvat
    Godshuis de Lichtervelde

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve Schaaphof

  • Omvat
    Kapel Onze-Lieve-Vrouw

  • Omvat
    Kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes

  • Omvat
    Kasteel van Eke

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Noël Schoorensstraat

  • Omvat
    Omgeving van de Sint-Annakapel

  • Omvat
    Onverharde weg met knotwilgenrij

  • Omvat
    Scheldemeersen tussen Zevergem en Schelderode

  • Omvat
    Semigesloten hoeve

  • Omvat
    Sint-Annakapel met drie kapellindes

  • Omvat
    Stationsstraat

  • Omvat
    Steenbakkerij Danneels

  • Omvat
    Steenweg

  • Omvat
    Twee boerenarbeiderswoningen

  • Omvat
    Vier eiken als herdenkingsbomen van verbroedering

  • Is deel van
    Nazareth


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Eke [online], https://id.erfgoed.net/themas/14239 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.