Geografisch thema

Dikkele

ID
14368
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14368

Beschrijving

Met een oppervlakte van 144 hectare en 176 inwoners (30.01.2001) de kleinste deelgemeente van Zwalm en voor de gemeentefusie van 1970 één van de kleinste gemeenten van Oost-Vlaanderen. Ten noorden met de Munkbosbeek grenzend aan Gavere (Dikkelvenne), ten oosten aan Zottegem (Velzeke), ten zuiden aan Hundelgem en ten westen aan Paulatem en Beerlegem.

Gelegen in de Vlaamse zandleemstreek en het heuvelachtige interfluvium Dender-Schelde aan de Munkbosbeek.

Vroeger voor een groot stuk deel uitmakend van het Munkbos, ook zogenaamd "bos van Bochoute", dat in de 18de eeuw gerooid werd.

De Oude Gentbaan aan de grens met Beerlegem en Dikkelvenne maakte deel uit van de Gallo-Romeinse weg Bavay-Gent. Het Romeinse wegdek is gedeeltelijk bedekt met postromeins colluvium.

Oudste vermelding van Decla in 821. In 991 schonk Vrouw Oydala de villa en de kerk aan de Sint-Pietersabdij in Gent, bevestigd door de keizer in 1036. Het gezag werd vanaf de 13de eeuw uitgeoefend in naam van de Sint-Pietersabdij door een voogd, geruime tijd waargenomen door de heren van Hundelgem. De meierij van Dikkele was een leen afhankelijk van het opperleenhof van de Sint-Pietersabdij en behoorde vanouds toe aan de leden van de Gentse familie Borluut. Bestuurlijk en fiscaal behoorde Dikkele tot het Land van Aalst.

Het centraal gelegen "Goed te Dikkele" in het open landschap van de Grote Kouter en sinds 991 toebehorend aan de Sint-Pietersabdij, speelde een belangrijke rol in de ontstaansgeschiedenis van het dorp. De parochiekerk, reeds vermeld in de 11de eeuw doch heropgebouwd midden 19de eeuw, is ingeplant in de lagere en vochtigere gronden aan de Munkbosbeek ten noorden van het "Goed te Dikkele". De tienden en het patronaatsrecht van de kerk kwamen eveneens toe aan de Sint-Pietersabdij.

Voornamelijk forenzengemeente naar het Brusselse en landbouwdorp met nog enkele grote gesloten hoeven, zoals Hof ten Bloeme en Hof ter Hafselt. De kleine, van de drukke verkeerswegen geïsoleerde dorpskern met gekasseide hoofdstraat (Brouwerijstraat) gekenmerkt door kleinschalige bebouwing, werd volledig beschermd als dorpsgezicht in 1980. Toch uitgebreid met nieuwe villabouw in de twee laatste decennia. De nog bewaarde boerenhuizen en oude foto's van aangepaste boerenhuizen tonen vrij vaak hetzelfde beraapte geveltype met getoogde muuropeningen.

  • DE NOYETTE G. - HOEBEKE M., Dorpsbeelden uit het verleden, Zwalm, Nazareth, 1994, p. 112-117.
  • DE POTTER F. - BROECKAERT J., Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen, Zesde reeks - Arrondissement Oudenaarde, Eerste Deel, Gent, 1903.
  • DHANENS E., Kanton Sint-Maria-Horebeke, Tekst, Inventaris van het Kunstpatrimonium van Oost-Vlaanderen, VII, Gent, 1971, p. 37-48.
  • PETIT N. - BLOMMAERT F., Dikkele, Zwalm, 1988.
  • ROEST F., Facetten uit de geschiedenis van Dikkele, in De Zwalmgalm, III, 2, 1998, p. 2-8.
  • VAN NUFFEL F. - VAN NUFFEL A., Groot-Zwalm in oude foto's, Eeklo, 1992, p. 28-31, 75-76.
  • VERHULST A., Landschap en Landbouw in Middeleeuws Vlaanderen, s.l., 1995, p. 156-157.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2000: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Brakel, Horebeke, Kruishoutem, Lierde, Zingem en Zwalm, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15n4, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Brouwerijstraat

  • Omvat
    Dikkelsebaan

  • Omvat
    Dorpskom Dikkele

  • Omvat
    Knoteik op talud

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Oude Gentbaan

  • Omvat
    Twee opgaande grauwe abelen op een talud bij een uitgebrikt perceel

  • Omvat
    Vallei van de Munkbosbeek met het kasteeldomein van Beerlegem

  • Is deel van
    Zwalm


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Dikkele [online], https://id.erfgoed.net/themas/14368 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.