Geografisch thema

De Barakken

ID
14504
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14504

Beschrijving

In het zuiden van de stad, gelegen tussen de Leie en de Franse grens. Omvat Bakkerstraat, Barakkenstraat, Dynastiestraat, Graaf van Vlaanderenstraat, Grensstraat, Grondwetstraat, Halewijnstraat, Harmoniestraat, Kongresstraat, Koning Albertstraat, Koningin Elisabethstraat, Koniginnestraat, Koninklijke Prinsstraat, Leopoldstraat, Prinses Paolalaan, Schansstraat, Sint-Hilariusstraat, Sint-Jozefsplein, Sint-Jozefstraat, Vlamingenstraat, Voorzorgstraat, Vredesstraat, Weidestraat en Zuidstraat.

Arbeiderswijk opgericht op voormalig Frans grondgebied van de aangrenzende gemeente Halewijn/Halluin. Door grenscorrecties in de 17de en 18de eeuw bij Menen gevoegd. Het gebied maakte deel uit van de versterkingen, aangelegd door Vauban in de periode 1679-1689 in opdracht van de Franse koning Lodewijk XIV, waardoor de dorpskern van de Franse gemeente verdween. Het hoornwerk van Halewijn werd op bevel van Lodewijk XV gesloopt in 1744, de terreinen bleven militair domein en er was een bouwverbod. Ontmanteling van het gebied onder Belgisch bestuur en verkoop van de vrijgekomen gronden in 1856-1857.

Opbouw van de wijk in de periode 1891-1895 op de vroegere dorpskern van Halewijn met kerk en marktplein en op de restanten van de burcht van de heren van Halewijn. Het aanleggen van een aantal nieuwe straten was noodzakelijk omdat in de periode 1880-1890 de inwijking van grensarbeiders een hoogtepunt kende. De Schansstraat werd als eerste straat geopend in 1891. In 1895, aanleg van de Vredestraat, Bakkerstraat en Zuidstraat.

In 1897 wordt de wijk als aparte parochie erkend. De oprichting van de nieuwe parochie wordt vastgelegd in een koninklijk besluit van 15 maart 1898. Schenking door de stad van een stuk grond aan de Sint-Jozefparochie voor de aanleg van een kerk met kerkplein op 15 oktober 1900. De nieuwe kerk, toegewijd aan Sint-Jozef wordt op 26 september 1904 ingewijd door Mgr. Waffelaert.

Op 31 december 1904 telde de wijk reeds 4.401 inwoners. Uitbreiding van de wijk in westelijke richting door de aanleg van de Grensstraat, Weidestraat, Sint-Hilariusstraat en Halewijstraat. De Kongresstraat, Graaf van Vlaanderenstraat en het noordelijke deel van de Leopoldstraat werden pas aangelegd in 1912-1913. Busbekestraat en Demeystraat opgebouwd in dezelfde stijl.

Algemene kenmerken van de bebouwing: enkel- en dubbelhuizen van rode baksteen, twee traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldaken. Lijstgevels met rechthoekige of segmentbogige muuropeningen, al dan niet verfraaid met bakstenen fries en witte of gele baksteen of granito voor muurbanden en ontlastingsbogen.

Beeldtransformaties voornamelijk met betrekking tot het gevelparement: vernieuwing, cementering of beschildering, wijzigingen van de muuropeningen en verhoging van het volume door de bouw van een zolderverdieping.

Ook tal van interbellumwoningen, onder meer, Leopoldstraat nummer 55, 56, 58, 69 en 126 en Vlamingstraat nrs. 125-135.

  • MULLE-OLIVIER L., Honderd jaar geleden ontstond de Sint-Jozefsparochie op de barakken, in 't Wingheroen, jg. 22, nr. 73, 1998, p. 1-9.
  • PILLE R., De barakken in Menen, in De Leiegouw, nr. XIII, 1981, p. 345-354.
  • PYNCKE M., Stadsontwikkeling in de 19de eeuw, in 't Wingheroen, jg. 15, nr. 49, 1991, p. 30-31.

Bron: DE GUNSCH A. & DE LEEUW S. met medewerking van SCHEIR O. 2004: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Menen, Deelgemeenten Menen, Lauwe en Rekkem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL7, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: De Gunsch, Ann; De Leeuw, Sofie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: De Barakken [online], https://id.erfgoed.net/themas/14504 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.