Geografisch thema

Sint-Pieterskapelle

ID
14532
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14532

Beschrijving

Kleine gemeente van 356 ha, geomorfologisch behorend tot de middenlandpolders. Woon- en landbouwdorp. In 1971 bij de nieuwgevormde gemeente Spermalie gevoegd en in 1976 bij de fusiegemeente Middelkerke.

Het ontstaan van de parochie is nauw verbonden met de stichting van het klooster Spermalie.

1200: een bul van paus Innocentius III verleent toestemming aan een zekere Gela voor de stichting van het klooster met kapel, op het gehucht genaamd "Hunckevliet", gelegen op het grondgebied Slijpe. De benaming "Nieuwland" verwijst naar het onontgonnen gebied waarin het gelegen was. Deze stichting vormt de kern van het latere Sint-PietersKapelle.

In 1235 sluit de kloosterorde officieel aan bij de Cisterciënzerorde. Enkele jaren nadien in 1241-1246 verhuist het klooster definitief naar Sijsele en krijgt het de benaming "Onze-Lieve-Vrouw van nieuw Jeruzalem, gezeid Spermalie"; het klooster te Sint-Pieterskapelle wordt abdijhoeve zie "Spermaliehof", Bruggesteenweg nummer 41.

1272: eerste vermelding van de parochie Sint-Pieterskapelle; voordien deeluitmakend van de parochie Slijpe.

Sint-Pieterskapelle lag deels in het Vladslo-ambacht en deels in het Gistelambacht.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd het dorp volledig verwoest. De wederopbouw gebeurde volgens het aanleg- en rooilijnenplan van architect T. Raison (Brugge). De wederopbouw sluit gr.m. aan op de vooroorlogse toestand. Afwijkingen hierop vormen de aanleg van de Sint-Pietersstraat ten noorden van de kerk en de aanpassing van de te scherpe bocht van de Diksmuide- en Bruggesteenweg.

Sint-Pieterskapelle vormt een kerndorp getypeerd door de parochiekerk en de lintbebouwing langsheen de drie uitvalswegen resp. in westelijke, zuidoostelijke en noordoostelijke richting. Vrij eenvoudige wederopbouwarchitectuur. Het gemeentehuis, de gemeenteschool, de pastorie, de kerk en de hoeve "Spermalie" (zie Bruggesteenweg nummer 41) naar ontwerp van architect T. Raison (Brugge) getuigen echter van een betere architecturale uitwerking.

Andere architecten die meewerkten aan de wederopbouw van deze gemeente waren onder meer R. Cauwe (Brugge), A. Neyrinck (Blankenberge), J. Heyneman (Uitkerke) en K. Poupaert (Brugge).

Historische hoeves op het grondgebied zijn onder meer de heropgebouwde hoeve "Spermalie" (zie Bruggesteenweg nummer 41), het "Blauwtorenhof" (Diksmuidestraat nummer 43) en het "Zonnehof" (Sint-Pieterskapelleweg nummer 2b). Laatst genoemde hoeve bewaart oudere muurpartijen met jaartal "17.5" van rode baksteen opgenomen in het metselverband.

  • Algemeen Rijksarchief Brussel, DVG.
  • GOETGHEBEUR W., JANSEUNE G., 't Hof van Spermalie en al het goed dat eertijds aan de abdij van Nieuw Jerusalem toebehoorde, liggende en staande in de parochiën van Slijpe, Sint-Pieterskapelle, Schore, Mannekensvere (nu Groot- Middelkerke), Zande e.a., Beernem, 1989.

Bron: HUYS M., KERRINCKX H. & VANNESTE P. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Middelkerke, Deelgemeenten Leffinge, Lombardsijde, Mannekesvere, Schore, Sint-Pieterskapelle, Slijpe, Westende en Wilskerke, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL10, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Huys, Martine; Kerrinckx, Hans; Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sint-Pieterskapelle [online], https://id.erfgoed.net/themas/14532 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.