Geografisch thema

Beverhoek

ID
14764
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14764

Beschrijving

Straat gelegen ten noordoosten van de kern van Harelbeke. De straatnaam verwijst naar de in de omgeving liggende Beversestraat, die Harelbeke verbindt met Beveren-Leie (Waregem). Op de grens van Harelbeke en Beveren-Leie (Waregem) is in de jaren 1970 een Gallo-Romeinse nederzetting teruggevonden. De kern van deze nederzetting, de Steenakker genaamd, bevindt zich op het grondgebied van Beveren-Leie, hoewel de helft van de oppervlakte van de nederzetting zich op Harelbeeks grondgebied bevindt. De vondsten (bouwmaterialen, aardewerk, afvalkuilen, enzomeer) wijzen op bewoning tijdens de 2de en 3de eeuw.

De site ter hoogte van het huidige nummer 1 was eertijds een belangrijke historische hofstede, centrum van de heerlijkheid Overacker, één van de belangrijkste en grootste heerlijkheden van het grafelijke leenhof Harelbeke. In 1432 is Triestram Utenswane heer van de heerlijkheden Wakken, Sombeke en Overacker in Harelbeke. De thans verbouwde poort die toegang verleent tot het erf, dateert uit de 17de eeuw (volgens de literatuur anno 1606) en draagt de wapenschilden van de toenmalige bezitters. De eerste afbeelding van de hofstede komt voor op de kaart uit een renteboek van Overacker uit 1607; een dreef met bomen vertrekt van de "herstrate van ghendt" (huidige Beversestraat), naar de hoeve gelegen aan de oever van de Leie en bestaande uit drie hoevegebouwen en een toegangspoort. Sanderus vermeldt in zijn Flandria Illustrata (1641) dat nabij het goed "Overacker" onder de aarde het puin van een "zeer groot kasteel" is teruggevonden. De hoeve wordt in 1753 en 1780 hersteld; in 1780 gebruikt men 45.800 stenen om de herstellingen en/of de nieuwbouw te realiseren. Afgebeeld in het landboek van Harelbeke-buiten, opgemaakt in 1768 door landmeter Frans De Bal. Het goed telt verschillende losse bestanddelen rondom een erf en een achterliggende boomgaard. Zelfde weergave op de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778). Op 19de-eeuwse kaarten, zoals de Atlas der Buurtwegen (1845), vermeld als "Ferme Brabant", verwijzend naar de toenmalige eigenaar Eugène Brabant (1780-1850), gemeenteraadslid (1830 tot 1850) en burgemeester (van 1842 tot 1843) van Harelbeke. Het gereduceerd kadasterplan van 1853 geeft ten zuidwesten van het gebouwencomplex een gracht weer. Circa 1987 wordt de hoeve herbouwd door architect Johan Rodenbach uit Kortrijk. Vlasroterijen en een schuur worden afgebroken en twee aanpalende woningen worden vervangen door een nieuwbouw; de stallingen en de poort blijven bewaard.

  • Archief Technische Dienst Harelbeke, Bouwaanvragen: Harelbeke, 1987/102, 1987/100227.
  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, nr. 1933: Tweede carte figurative van de tweeden canton genaemt Over-Acker palende sud ten oosten over den steenwegh den volgenden canton, in Landboek van Harelbeke-buyten, J. De Lannoy naar plan van F. De Bal, 1768.
  • Rijksarchief Kortrijk, Kerkarchief Harelbeke, nr. 15808: Renteboek van de heerlijkheid Overacker met kaarten op papier, 1607.
  • DE BRABANDERE R., 700 jaar familiegeschiedenis "De Brabandere", Tielt, 1985, p. 53-54.
  • DESPRIET P., De Steenakker, een Gallo-Romeinse nederzetting in Beveren-Leie en Harelbeke, in Jaarboek van de Geschied- en heemkundige kring De Gaversteke, jg. 10, 1982, p. 364-375.
  • Dit is West-Vlaanderen, Steden-Gemeenten-Bevolking, Eerste deel, Sint-Andries, 1959, p. 476.
  • OOGHE R., DEBRABANDERE F., DESPRIET P., Archeologische en historische monografieën van Zuid-West-Vlaanderen, Deel 1 Kortrijk, Kortrijk, 1979, p. 73, 78.
  • Straatnamen Harelbeke van a tot z, Harelbeke, 2002, p. 8.
  • Uit in eigen streek: Een dorp in de West, Harelbeke, De stad der Forestiers (3), in Curiosa, vol. 38, nr. 377, 2000, p. 24.
  • WOSTIJN A., BAERT K., e.a., Harelbeke in de Oostenrijkse tijd, 1714-1794, in De Roede van Harelbeke (De Leiegouw), nr. 18, Harelbeke, 1998, p. 58.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Harelbeke, Deel I: Stad Harelbeke, Deel II: Deelgemeenten Bavikhove en Hulste, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL42, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Beverhoek [online], https://id.erfgoed.net/themas/14764 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.