Geografisch thema

Lissebroek

ID
14817
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14817

Beschrijving

Straat ten noordoosten van het centrum van Harelbeke gelegen, op de wijk Klein Harelbeke. De straat loopt van de Evangeliestraat tot tegen de grens met Waregem, waar de straat de naam Wagenaarstraat krijgt. Straat genoemd naar een partij land genaamd "den Lysbrouck".

Eerste gekende weergave van de straat op een kaart uit het register van alle bezittingen van het klooster van Onze-Lieve-Vrouw van Overleie te Kortrijk, opgetekend door Frans de Bal tussen 1749 en 1752. De straat wordt vermeld als "Straete leedende naer dan Steenwegh aen 't ganse panneel". Aan de overkant van de hoevesite nummer 70, een rentehoeve afhangende van de heerlijkheid Overacker, bevindt zich op de kaart een opvallende opperhof-neerhofsite met bebouwing op het neerhof. De site is echter niet weergegeven op de kaart uit het landboek van Harelbeke-buiten, opgemaakt in 1768 door landmeter Frans De Bal. Op deze laatste kaart wordt de straat, deels omzoomd met bomen, volledig de Evangeliestraat genoemd. Op de Atlas der Buurtwegen (1845) wordt de huidige straat aangeduid als het "Evangeliestraetje" ofte "Chemin n° 26" met als beschrijving "Chemin de la chaussée de Courtrai à Gand vers Kleyn Harelbeke": de straat vertrekt er vanaf de Gentsesteenweg en loopt over de huidige Evangeliestraat en Lissebroek.

Thans is de landweg, met geasfalteerd wegdek, nog steeds volledig onbebouwd op de vermelde historische hoevesite na. Nummer 70, zogenaamd "Ferme Devos", site die in oorsprong zeker teruggaat tot de 18de eeuw cf. afgebeeld op de figuratieve kaart van de heerlijkheid Oosterluys van 1757 en op de kaart uit het landboek van Harelbeke-buiten, opgemaakt in 1768 door landmeter Frans De Bal en thans bewaard in het Rijksarchief te Kortrijk. Thans hoeve met losse bestanddelen rondom een erf met grind, quasi nog volledig omwald en aan straatzijde afgesloten door een betonnen hek met buisleuningpoort. Woonhuis herbouwd in de jaren 1950-1960. Wit beschilderde bijgebouwen zoals een 18de-eeuws, langwerpig schuur-/ stalvolume met overkragende dakrand en sleepdakje met laadluik, vermoedelijk in de eerste helft van de 20ste eeuw (1935?) deels uitgebouwd met een bijkomend schuurvolume. Aan de erfingang staat een vermoedelijk 19de-eeuws gebouwtje dat in 1951 volgens het kadaster is uitgebouwd als weverij met zaagtandbedaking. Opgenomen in de niet-limitatieve lijst van merkwaardige gebouwen in het open landschap van Harelbeke, definitief vastgesteld in de gemeenteraad van 11.02.2008 (categorie 2).

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Harelbeke, 1956/70.
  • OCMW-archief te Kortrijk: Register van alle de leenen, Heerlycheden, Hofsteden, Landen, bosschen ende meerschen competerende aen het Hospitael van Onse Lieve Vrouwe in Overleye binnen de stadt Cortryck gedaen maecken door de Eerweirdige Mevrouw Maria Terese Dumortier prieuse begonst ten jaere 1749 ende de volgende jaren uytwysens de beschrijvingen ende Carten Figurativen daertoe relatyf hier naervolgende, F. de Bal, 1749-1752.
  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, nr. 1933: Derde carte figurative van de Derden canton genaemt Oosterluys palende suydt ende west ten suyden over de straete leedende van Deerlyck naer Harelbeke den volgenden canton, in Landboek van Harelbeke-buyten, J. De Lannoy naar plan van F. De Bal, 1768.
  • Rijksarchief Kortrijk, Familiearchief Descantons de Montblanc (Plotho), nr. 736: Carte Figurative van 't foncier heerlycke rente en achterleenen van 't heerschip genaemt Oosterluys met de voordere landen ende meerschen daarmede competerende algelegen inde van Harelbeke oostwaert vande kercke aent gescheet ende een weinigh in Beveren, in Oosterluys latters in de prochie van Harelbeke en Cuerne, François de Bal, 1757.
  • LAMPAERT F., De Harelbeekse straatnamen in 1845, in Tijdingen van de Roede van Harelbeke, jg. 2, nr. 3, 1999, p. 4.
  • Straatnamen Harelbeke van a tot z, Harelbeke, 2002, p. 41.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Harelbeke, Deel I: Stad Harelbeke, Deel II: Deelgemeenten Bavikhove en Hulste, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL42, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Lissebroek [online], https://id.erfgoed.net/themas/14817 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.