Geografisch thema

Stationsplein

ID
14838
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14838

Beschrijving

Pleinvormende straat in het centrum van Harelbeke, gelegen net voor het station van de N.M.B.S. (nummer 1). De straatnaam verwijst naar de functie van laatstgenoemde.

Bij de aanleg van de nieuwe spoorlijn Gent-Kortrijk in 1839 wordt ter verbinding van de toenmalige Gaversstraat met de Boterpotstraat een nieuwe straat aangelegd. Deze wordt getrokken langs een in oorsprong 18de-eeuws landbouwbedrijf met stokerij op de hoek met de toenmalige Gaversstraat (nu Stationsstraat). Reeds in 1840 laat ene Ludovicus Lefevre aan de nieuwe straat een woning optrekken, die in 1861 zal worden aangekocht door de staat en omgevormd wordt tot het eerste station van Harelbeke. De stokerij op de hoek met de toenmalige Gaversstraat is tot 1846 eigendom van Adolf Gheysens; tien jaar later is er van de stokerij geen sprake meer en is het landbouwbedrijf overgenomen door de familie Vanaerde. In 1848 is er reeds sprake van een herberg, die later wordt omgevormd tot hotel met de naam "La Station d'Harlebeke" (ter hoogte van het huidige nummer 2). Op de kaart van het Militair Cartografisch Instituut (circa 1880) wordt voor het eerst het huidige straattracé langs de spoorweg weergegeven; de noordzijde van de straat is quasi onbebouwd cf. de voormalige stokerij op de hoek met de Stationsstraat werd vermoedelijk in de jaren 1860-1870 afgebroken. Een oude prentkaart van vermoedelijk circa 1900 toont aan dat aan deze zijde van het Stationsplein een lange tuinmuur gelegen was.

Rechte, recent totaal heraangelegde straat, die parallel loopt de spoorlijn Gent-Kortrijk. Aan de kruising met de Stationsstraat is de straat voorzien van een kleine rotonde met fontein. Verscheiden bebouwing die zich, op uitzondering van het station, enkel aan de noordwestzijde van de straat bevindt en die voornamelijk uit de jaren 1930-1960 dateert. Enkele sobere, art decogetinte woningen ontworpen door de plaatselijke architect Armand Vandenweghe zoals nummers 5 en 8. Nummer 7 voormalig gebouw van Belgacom, voorheen Regie van Telegraaf en Telefoon, zie de hoofdletters "RTT" op de sluitsteen in de arduinen omlijsting rondom de toegangsdeur. Bruine en rode baksteenbouw opgetrokken door architect J. Loossens circa 1948; arduinen plint en platte bedaking; grote rechthoekige muuropeningen onder bepleisterde en wit beschilderde lateien. In 1977 uitgebreid met de aanpalende architectenwoning van Armand Vandeweghe die werd gebouwd in 1936.

  • Archief Technische Dienst Harelbeke, Bouwaanvragen: Harelbeke, 1936/102-103, 1937/17, 1948/105.
  • Beelden uit het verleden, Harelbeke-Bavikhove-Hulste-Stasegem, Harelbeke, 1978, p. 56, 58.
  • CAUWE R., Harelbeke in oude prentkaarten waarin ook enkele afbeeldingen van Stasegem, Zaltbommel, 1972, nr. 21- 24.
  • DECLERCQ F., Het Stationsplein, in Harelbeke Open Monumentendag 2002, Symbolen, Harelbeke, 2002.
  • Harelbeke grafelijke stad, Harelbeke, 2003, p. 244.
  • LAMPAERT F., 150 jaar spoorweg in Harelbeke, in De Roede van Harelbeke (De Leiegouw), nr. 8, Harelbeke, 1989, p. 58-60.
  • Straatnamen Harelbeke van a tot z, Harelbeke, 2002, p. 59-60.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Harelbeke, Deel I: Stad Harelbeke, Deel II: Deelgemeenten Bavikhove en Hulste, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL42, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis van 1935

  • Omvat
    Postgebouw met woning

  • Omvat
    Station Harelbeke

  • Is deel van
    Harelbeke


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Stationsplein [online], https://id.erfgoed.net/themas/14838 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.