Geografisch thema

Waregemsestraat

ID
14851
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14851

Beschrijving

Straat ten noordoosten van het centrum van Harelbeke, gelegen in de wijk Klein Harelbeke. De straat is thans een zijstraat van de Lissebroek die tot tegenaan de gewestweg N36 doorloopt. De straatnaam, die volgens De Flou voor het eerst wordt vermeld in 1902, verwijst naar de richting die de weg naar het naburige Waregem uitgaat.

Reeds in de 18de eeuw vormt de straat samen met de ten westen lopende Deerlijksesteenweg en de Kleine Waregemsestraat een belangrijke verbindingsweg tussen het centrum van Harelbeke en Waregem. Eerste weergave van het straattracé dateert uit de tweede helft van de 18de eeuw, meer bepaald op de kaart uit het landboek van Harelbeke-buiten, opgemaakt in 1768 door landmeter Frans De Bal. De straat vertrekt ten zuiden van een omwalde hoevesite aan de Lissebroek en loopt in zuidelijke richting. De weg vertoont, net zoals vandaag, twee zijtracés waarvan aan het tweede enkele bebouwde sites liggen. Het tweede tracé wordt op de kaart het "Evangeli Straetjen" genoemd. In de Atlas der Buurtwegen (1845) wordt de straat gemengd vermeld als "Chemin n° 11" of "Chemin pavé du cabaret de Geyte vers Deerlyck" ofte "Klein Harelbeekstraet op Deerlyck" en "Chemin n° 12" met als beschrijving "Chemin de Kleyn Harelbeke vers le langenbosch à Beveren". Ten noorden van het eerste zijtracé van de straat loopt voetweg "Sentier n° 36", omschreven als "Chemin du Kleyn Harelbeke au Evangeliestraetje", naar de Lissebroek. Quasi in het verlengde van de kruising tussen het hoofdtracé en het eerste zijtracé vertrekt een tweede voetweg, "Sentier n° 37", beschreven als de "Langebosch voetweg" of "Chemin du Overleyestraet au Langenbosch à Beveren".

In 1901 wordt dwars over het meest noordelijke zijtracé van de straat een tramlijn (buurtspoorweg) aangelegd die Kortrijk via Harelbeke verbindt met onder meer Deerlijk. De lijn liep via de Elfde-Julistraat, Tramstraat, Kortrijksestraat, Marktstraat, Gentsestraat en een deel van de Gentsesteenweg. De spoorlijn boog in de Gentsesteenweg ten noorden van het huidige nr. 92 opeens de velden in, in zuidoostelijke richting, doorheen het gehucht Klein Harelbeke cf. zo weergegeven op de kaart van het Ministerie van Openbare Werken en van Wederopbouw van 1952. In 1959 wordt de spoorlijn opgeheven. Tijdens de Eerste Wereldoorlog worden enkele betonnen schuilplaatsen opgetrokken tussen beide zijtracés van de straat aan de kant van de N36; thans nog deels bewaard. In de laatste decennia van de 20ste eeuw wordt het gebied tussen beide zijtracés van de straat gebruikt als ontginningsgebied, zogenaamd Spijkerland - zie waterbekken. Circa 2000 wordt de N36 aangelegd (registratie in het kadaster in 2000), waardoor de Kleine Waregemsestraat afgescheiden wordt van de Waregemsestraat. Landweg met geasfalteerd wegdek en bebouwing gericht op de dominerende agrarische functie zie hoeves. De weg loopt quasi evenwijdig met de Beverenbeek, die hier de gemeentegrens vormt tussen Harelbeke en Waregem.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Harelbeke, 2000/49.
  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, nr. 1933: Derde carte figurative van de Derden canton genaemt Oosterluys palende suydt ende west ten suyden over de straete leedende van Deerlyck naer Harelbeke den volgenden canton, in Landboek van Harelbeke-buyten, J. De Lannoy naar plan van F. De Bal, 1768.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Brugge, 1935, Deel XVI, kolom 1193.
  • BOGAERT J., SANTENS F., Oorlog in de gaverstreek. Analyse van de bevrijding van Waregem, Ingooigem, Anzegem en Tiegem, oktober-november 1918, in De Gaverstreke, 28, 2000, p. 305.
  • LAMPAERT F., De Harelbeekse straatnamen in 1845, in Tijdingen van de Roede van Harelbeke, jg. 2, nr. 3, 1999, p. 4.
  • Straatnamen Harelbeke van a tot z, Harelbeke, 2002, p. 70.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Harelbeke, Deel I: Stad Harelbeke, Deel II: Deelgemeenten Bavikhove en Hulste, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL42, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Dorpswoningen

  • Omvat
    Duitse bunker

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Vlashandelaarswoning

  • Is deel van
    Harelbeke


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Waregemsestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/14851 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.