Geografisch thema

Rijksweg

ID
14874
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14874

Beschrijving

Grotere as (N36D) in het zuidwesten van de gemeente Bavikhove die Harelbeke met de Brugsesteenweg verbindt. Deze straat vertrekt op de grens tussen Bavikhove en Harelbeke en loopt naar de Brugsesteenweg (N50) op grondgebied Kuurne. De straatnaam verwijst naar het eigendomstatuut van de weg; de weg werd door de Staat aangelegd, beheerd en onderhouden.

Op de kaart uit het landboek van Bavikhove, opgemaakt in 1639 door Loys de Bersacque, wordt ter hoogte van de huidige Rijksweg een ouder tracé weergegeven, dat een recht verloop heeft vanaf de huidige Overleiestraat en kronkelend vanaf de huidige Kuurnsestraat. Ook aanduiding van het "'t goet te warwyck" (zie nummer 95) op de kaart van Loys de Bersacque. Op de kaart van de heerlijkheid Duufhuyse van 1724 wordt het oude tracé aangeduid als de "straete van Ingelmunster naar Harelbeke"; weergave van een hoeve op het einde van de weg (nummer 154). Op het primitief kadasterplan (circa 1830) wordt de kronkelende, oudere weg aangeduid als "chemin d'haerlebeke à bruges". Deze "Harlebekestraet" wordt op de Atlas der Buurtwegen (1845) aangeduid als "Chemin n° 2" met omschrijving "Chemin de de Harlebeke à la chaussée de Courtrai à Bruges".

De Rijksweg wordt echt aangelegd in het tweede kwart van de 19de eeuw (tussen 1830 en 1845) zie voor het eerst weergegegeven op de Atlas der Buurtwegen (1845) en aangeduid als "Route Provinciale"; het oude tracé van de "Harlebekestraet" (vanaf de Kuurnsestraat) wordt hierbij behouden en loopt zowel ten noorden als ten zuiden van de Rijkweg. Circa 1845 bestaat nog geen bebouwing langs het eerste deel van de Rijkweg; langs het tweede gedeelte staan enkele verspreid gelegen hoeves (nummers 95, 154). Op de kaart van het Dépôt de la Guerre (1865) wordt het eerste gedeelte van de Rijksweg samen met de Overleiestraat (Harelbeke) aangeduid als "Chemin de Lendelede"; vanaf de Kuurnsestraat is de Rijksweg aangeduid als "Chemin d'Harlebeke". Het eerste deel (vanaf de Overleiestraat) wordt voor het eerst bebouwd in 1865; de site van de brouwerij Bavik zal er een constante groei kennen (nummers 33-35). In 1894 wordt de Rijksweg omschreven als de "steenweg van Harelbeke naar dezen van Kortrijk-Brugge".

Op de kaart van het Militair Cartografisch Instituut van circa 1910 wordt het bewaarde tracé van de oude "Harlebekestraet" nog steeds weergegeven: de weg zal aan belang inboeten en verdwijnen in de eerste helft van de 20ste eeuw.

Thans brede, rechte baan met geasfalteerd wegdek. Belangrijke verkeersader (N36D). Het eerste gedeelte van de Rijksweg op grondgebied Bavikhove (vanaf de Overleiestraat) wordt gekenmerkt door een grotere concentratie van bebouwing; aan de noordzijde van de straat villaverkaveling van de wijk Ter Kouter, zuidzijde gedomineerd door de eind 19de-eeuwse brouwerij Bavik (nummers 33-35). Tweede gedeelte van de Rijksweg op Bavikhove (vanaf de Kuurnsestraat) behoudt een meer landelijk karakter, zie verspreid gelegen hoeves (nummer 95, nummer 104, nummer 154) waarvan de hoevegebouwen dateren uit de 18de en 19de eeuw, doch de sites nog ouder zijn.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Bavikhove, 1866/1.
  • Rijksarchief Kortrijk, Fonds Plotho, nr. 403: Noch eene ander spliete vande zelve thiende, de westzijde vande prochie, In Lantbouck vanden lande ende baronnie van Ingelmunstre, Vijve Sint-Eloy appendentie ende dependentien..., Loys de Bersacque, 1639.
  • Rijksarchief Kortrijk, Kerkarchief Bavikhove, nr. 126: Duyfhuse in Bavichove, een deele ende in Hulste ende Curen, J. De Bersaques, 1724.
  • Beelden uit het verleden, Harelbeke-Bavikhove-Hulste-Stasegem, Harelbeke, 1978, p. 102.
  • CAUWE R., KERCKHOF P., VUYLSTEKE G., 100 jaar brouwerij De Brabandere - Bavik te Bavikhove - 1894-1994, in De Roede van Harelbeke (De Leiegouw), nr. 13, Harelbeke, 1994, p. 71.
  • MAERTENS-VERKINDEREN M., Uit het verleden van Bavikhove, Handzame, 1974, p. 57-58.
  • Straatnamen Harelbeke van a tot z, Harelbeke, 2002, p. 56.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Harelbeke, Deel I: Stad Harelbeke, Deel II: Deelgemeenten Bavikhove en Hulste, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL42, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Brouwerij Bavik

  • Omvat
    Dorpswoning van 1898

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve Te Vaernewijk

  • Is deel van
    Bavikhove


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Rijksweg [online], https://id.erfgoed.net/themas/14874 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.