Geografisch thema

Kasteelstraat

ID
15047
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15047

Beschrijving

Centrumstraat tussen Meiboomstraat en Zeswegestraat. Geasfalteerde weg met een gebroken tracé. Aangelegd in de jaren 1960 in het kader van de oprichting van de wijk in 1963. Deze straat bevindt zich op de plaats van de westelijke zijde van de voormalige omwalling van het kasteel van Zwevezele. De dreef van hier uit naar het kasteel met zijn kleinere omwalling is vandaag de Waldreef. Hier zou zich de eerste bewonings- en dorpskern in Zwevezele hebben ontwikkeld. Dit gebied bevindt zich op een hoogte van 35 meter en is voorzien van drie bronnen. Circa 1440 zou Jan vanden Rijne, heer van Zwevezele, op de plaats van het voormalige opperhof van de hofstede "ter Couttere" een eerste burcht laten bouwen. Volgens archeologische bevindingen van 1985-1986 betrof het een waterburcht met een onregelmatige zeshoek als grondplan en daarbinnen een bron die de binnenwal voedde. Naast de funderingen werd ook een tweebogige brug over de binnenwal opgegraven. Op 1 januari 1582 wordt de burcht van de heer van Zwevezele geplunderd en verwoest door de "Malcontenten" die Spanje steunden. De heer, Lodewijk Luucx, was nochtans zelf heel Spaansgezind. De ruïne, gekend als "’t Sterkst van Zwevezele" zal blijven staan tot circa 1600. Dan laat zijn opvolger Jacob van Haveskercke een nieuw kasteel bouwen. Een afbeelding van 1677 toont duidelijk de opper- en neerhofstructuur met dubbele omwalling. De site is toegankelijk via een dreef naar de Sint-Aldegondiskerk en een dreef aan de andere zijde die leidt naar de Grote Beek. Het neerhof bestaat uit drie vrijstaande gebouwen in een U-vormige opstelling binnen een omwalling. Het kasteel zelf is afgebeeld als een meerlagig roodbakstenen volume met trapgevels, blauwe bedaking en een torenvormig hoekvolume. Sinds 1770 is het kasteel van Zwevezele niet meer bewoond. In 1784 wordt dan de inboedel van het kasteel verkocht. Het gebouw blijft daarna leeg staan tot 1816 en raakt in een vervallen staat. De laatste erfgenaam van de laatste heer van Zwevezele, baron en burggraaf Pecsteen is ondertussen burgemeester van de gemeente geworden en heeft plannen om opnieuw op het kasteel resideren. In 1816 wordt het kasteel, dat toen al 30 jaar leeg stond, gesloopt en gebruikt om de kleine omwalling mee te dempen. Op de oude funderingen werd een nieuw landhuis gebouwd. In de Atlas der Buurtwegen (circa 1843) is dit volume afgebeeld binnen de grote omwalling.

De huidige bebouwing bestaat uit aaneengesloten blokken identieke woningen opgetrokken in de jaren 1960-1970 aan beide zijden van de straat. In het aanpalend park hoog loofhout van ongelijke leeftijd.

  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, nr. 2571.
  • LAMS L. in samenwerking met VANDEWIELE A., Zwevezele, in HOLLEVOET F., Als straten gaan... praten, Tielt, 2005, p. 304.

Bron: GILTÉ S. & BAERT S. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Wingene, Deelgemeente Zwevezele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL43, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Gilté, Stefanie; Baert, Sofie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Badhuisje

  • Omvat
    Heerlijkheidspaal

  • Omvat
    Koetshuis

  • Is deel van
    Zwevezele


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteelstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15047 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.