Geografisch thema

Jozef Duthoystraat

ID
15290
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15290

Beschrijving

Straat in het zuidwesten van het centrum van Waregem, vertrekkend in het verlengde van de Stormestraat en lopend tot aan de Expresweg Kaster (Anzegem) - Waregem - Roeselare (N382); aan de overkant van de Expresweg loopt de weg verder als Desselgemseweg. De straatnaam is genoemd naar de Waregemse verzetstrijder Jozef Duthoy die samen met zes andere lotgenoten omkwam op 6 september 1944 bij een Duitse hinderlaag. Op een mutatieschets van 1913 zogenaamd Kleine Kortrijkstraat. Het straattracé wordt voor een groot deel weergegeven op een kaart uit het renteboek van Vijve-Dendermonds in 1645; volledig onbebouwd met uitzondering van herberg "D'Oude Linde" aan de kruising met de Henri Lebbestraat. Eveneens weergegeven in het landboek van Waregem, opgetekend door Anthone Van Outrive in 1753-1757, en op de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778). Quasi onbebouwde weg, op één volume na aan de kruising met de Broekstraat en één aan de kruising met de huidige Westerlaan. De zuidelijke straathelft blijkt onbebouwd. Op een kaart uit de Atlas der Buurtwegen (1844) wordt de straat weergegeven als "Chemin n° 9", met als beschrijving "Chemin de Waereghem à Desselghem" ofwel "Desselghemstraet". De toestand blijft ongewijzigd tot circa 1868 wanneer de straat door de aanleg van de spoorlijn Waregem-Anzegem wordt onderbroken door een overweg; vanaf 1934 blijft de spoorlijn ongebruikt tot ze in het begin van de jaren 2000 wordt heraangelegd als fietspad. De eerste, schaarse bebouwing verschijnt pas op het einde van de 19de eeuw, zie een kaart van het Militair Cartografisch Instituut (1898). In het najaar van 1922 doet de net opgerichte maatschappij voor het bouwen van goedkope woningen Helpt Elkander een aanvraag om veertig huizen te mogen bouwen aan de zuidzijde van de straat (nummers 79-153 + Nieuwhuizenstraat nummers 38-48), een grote evolutie in het straatbeeld en aanloop naar het verder bebouwen van de straat. In 1949 wordt op een ruim perceel op de noordoosthoek met de Broekstraat in eerste instantie een aantal noodklaslokalen en enige tijd later een echt schoolgebouw (Broekstraat nummer 6) opgetrokken voor de in 1949 opgerichte Waregemse "RIJKSMIDDELBARE SCHOOL" (zie opschrift op de zijgevel kant Sint-Jozefsstraat). Aannemer Delmulle bouwt in 1950-1951 aan de toen aangelegde Sint-Jozefsstraat een gebouw op U-vormig grondplan; door het stijgend aantal inschrijvingen worden tegelijkertijd nog noodlokalen bijgebouwd. In 1952 verschijnen twee klassen en de refter op de hoek van de Sint-Jozefsstraat en in de periode 1959-1962 worden de noodlokalen afgebroken en nieuwe klassenvleugels bijgebouwd (registratie in het kadaster pas in 1967). Sinds 1990 is de straat afgebakend door de aanleg van de Expresweg Kaster (Anzegem) - Waregem - Roeselare (N382).

Thans drukke straat, deels uitvalsweg vanuit het stadscentrum, zeker na de aanleg van de ringlaan. Vrij recht tracé met recent heraangelegd, geasfalteerd wegdek en quasi volledig aaneengesloten bebouwing. De oudste bebouwing dateert uit de 19de eeuw en bevindt zich - in zeer beperkte mate en thans echter ingrijpend verbouwd - aansluitend bij het stadscentrum. Nummer 1, thans café "Amigos", zeker al teruggaand tot het begin van de 19de eeuw, reeds afgebeeld op het primitief kadasterplan (circa 1835); mogelijk zelfs al teruggaand op de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778). Op een 17de-eeuwse kaart staat op deze locatie al herberg "D'Oude Linde" afgebeeld. Later is de woning samengevoegd met het soortgelijke buurpand (Henri Lebbestraat nummer 2), terug opgesplitst en het buurpand gesloopt voor een nieuwbouw. Bewaard volume van anderhalve bouwlaag doch bepleisterd, oranje beschilderd en voorzien van grote doorbrekingen op de begane grond. Ook in meer landelijke omgeving blijft 19de-eeuwse bebouwing zeer beperkt. Nummer 90, achterin gelegen eenlaags volume deels van de straat afgescheiden door een betonnen hekje met kleine voortuin. Deels gebouwd in 1868 door landbouwer Leon lambert, in 1872 uitgebreid tot huidig volume en in 1912 (registratie in 1913) bijbouwen van een bakhuis achteraan. Bepleisterd en oranje beschilderd woonhuis, afgedekt door een zadeldak met Vlaamse pannen; kleine rechthoekige openingen met vernieuwd schrijnwerk.

Vanaf de jaren 1920 worden braakliggende percelen geleidelijk aan toegebouwd, veelal in weinig vernieuwende stijl (nummer 4). Nummer 7, rijwoning van smid R. Bohez van 1923 in typische bruine baksteen gecombineerd met witte bakstenen voor de doorgetrokken lateien, tussendorpels en strekken van de licht getoogde openingen; vernieuwd schrijnwerk. In meer landelijke omgeving blijkt de aanleg van de tuinwijk door bouwmaatschappij Helpt Elkander de aanleiding voor het geleidelijk aan bebouwen van de rest van de straat. Nummer 61, thans café "De vlasboot" (zie voormalige functie als (vlas)botenkamer, zie voordeur in twee delen), laag volume van 1914 met latere bepleistering en grote openingen op de begane grond. Nummers 75-77, samenstel van twee woningen gebouwd in 1912 door respectievelijk timmerman August Rigolle (nummer 75 met achtergelegen werkhuis) en huisschilder August Tavernier (nummer 77 met zwingelarij achteraan); sierbepleistering met imitatievoegen, omlijstingen rond de openingen, doorgetrokken kordons en imitatiebreuksteen op de plint. Nummers 70-72, samenstel van twee woonhuizen met voorgevel in typische oranje baksteen gecombineerd met gele baksteen voor enkele decoratieve accenten. Nummer 88, soortgelijke, vrijstaande woning met westelijke zijgevel bekleed met mechanische pannen; uitgebreide bijgebouwen achteraan. Nummer 84, woonhuis met achterliggend magazijn (zichtbaar kant Cichoreistraat) gebouwd in 1932 voor winkelier Jules Beirlaen, het magazijn - met de woning verbonden via een dwarsvleugel - eerst éénbeukig en in 1938 uitgebreid met twee nieuwe beuken; woning met gevelparement van oranje baksteen gecombineerd met wit bepleisterde vlakken onder meer ter hoogte van de lateien, en baksteenmetselwerk; vernieuwd schrijnwerk. Nummers 120-126, eenheidsbebouwing van vier volgens spiegelbeeld gebouwde woningen van 1939 (nummers 124-126) en 1950 (nummers 120-122), telkens gebouwd in opdracht van vlashandelaar Gevaert; verankerde, bruine baksteenbouw met arduinen plint, inkom met versneden dagkanten en baksteenmetselwerk, nummers 124-126 met tweede voordeur; vernieuwd schrijnwerk. Nummer 104, deels vrijstaande rijwoning (zie afbeelding) van gele baksteen vermoedelijk gebouwd in de jaren 1930; typische tweeledige gevel met smallere, licht verdiepte ingangtravee met deur onder betonnen luifel, langwerpig venster (trappenhal ?) met eertijds bow window, zie aanzetstenen en links doorgetrokken erker. Thans gerenoveerd onder meer met inbrengen van nieuw schrijnwerk. Op de hoek met de Broekstraat, schoolcomplex van bruine baksteen bestaande uit hoofdzakelijk één en in mindere mate twee bouwlagen onder pannen zadeldaken; (ingesloten) speelplaatsen met rondom klassenvleugels en andere lokalen.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Waregem, 1868/11, 1872/6, 1912/76, 1913/33, 1923-1929/83, 1939/55, 1949/100, 1950/94, 1967/100.
  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, nr. 1938: Derden Canton, Begint op d'hofstede Pieter Furnier ende Elias Wemel Kleen Cazeele, houdende den zuytcant van de straete voorby de hofsteden van Joseph Daeveloose, Caerel Putman, Martinus de Meulemeester, Joannes de Coninck ende soo voorts... begint den grooten en kleenen Geer den zuytcant van de plaetse tot d'Holstarete ende Eyndende aen de langebrugghe by de biest zynde d'huyskoutters hier inne oock begrepen, in Landboeck der prochie van Waereghem, Anthone Van Outrive, 1753.
  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, nr. 1938: Negensten Canton, Beginnende den bosch Sieur Adriaen François Cardon, d'hofstenden Ingel Duyck, d'heer Ghesquirre, Jacobus Vanhoutteghem, Joannes van Rechem, François de Winter, 't goet te Pycken, ende noorts de gronden van oosten de Pyckstrate, Eyndende... een partie landt ende bosch van 't goet te Pycke by den Wallegracht, in Landboeck der prochie van Waereghem, Anthone Van Outrive, 1753.
  • Rijksarchief Kortrijk, Fonds de Plotho, nr. 472: Renteboek van Vijve-Dendermonds in 1645.
  • COOREVITS S., DE CLERCQ E., Van tuinwijk tot hoogbouw. Woonwijken in Waregem, 1922-1977, 2007, p. 35-37.
  • COOREVITS S., NOYEZ E., Bouwbeeld 30-50. Invloeden van Art Deco en Modernisme in Waregem, De Gaverstreke, jg. 36, 2008, p. 404.
  • DELEU T. (red.), Het verhaal: 50 jaar rijks- en gemeenschapsonderwijs Waregem, Waregem, 1999.
  • MEURIS P., Straatnamen in Waregem, een bespreking van de Waregemse straatnamen anno 1992, Waregem, 1992, p. 44.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Waregem, Deel I: Stad Waregem, Deelgemeente Sint-Eloois-Vijve, Deel II: Deelgemeenten Desselgem en Beveren-Leie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL45, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Arbeiderswoning uit het interbellum

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Herberg

  • Omvat
    Kilometerpaal

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning uit het interbellum

  • Omvat
    Vlashandelaarswoning

  • Is deel van
    Waregem


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Jozef Duthoystraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15290 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.