Geografisch thema

Kruishoutemseweg

ID
15299
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15299

Beschrijving

Straat ten oosten van het centrum van Waregem, vertrekkend van aan de ring rondom Waregem ter hoogte van het kruispunt Oosterlaan/Zuiderlaan tot aan de grens met Kruishoutem (Oost-Vlaanderen), waar de weg verder loopt onder de naam Waregemsesteenweg. De straatnaam, die volgens De Flou al voorkomt in 1846, verwijst naar de functie van verbindingsweg tussen Waregem en Kruishoutem. Eerste weergave van een deel van het tracé van de huidige steenweg dateert uit de 18de eeuw, zie het landboek van Waregem, opgetekend door Anthone Van Outrive in 1753-1757, waar de weg eerst het huidige tracé volgt en vanaf de splitsing met de Gentse Heerweg het tracé van de Gentseweg volgt en via de huidige Grasdreef afzakt naar het vervolg van het huidige tracé. De straat is slechts fragmentarisch bebouwd en het tweede deel van de weg loopt langs de "Vague Heet, genaemt den Prochie Bosch" en langs "Loover Schoot Bosch Poteghem". Op een kaart uit de Atlas der Buurtwegen (1844) aangeduid als "Chemin n° 2", omschreven als "Chemin de Knocke à Cruyshautem" met naam "Cruyshautem straet". De straat wordt rechtgetrokken en verhard in 1852-1853; de straat volgt vanaf dan het huidige, vrij rechte verloop en loopt dus niet langer via de Gentseweg. Na de Eerste Wereldoorlog wordt de straat bebouwd met verschillende aaneengesloten of vrijstaande werkmanswoningen, al dan niet met beperkte invloed van de voor die periode kenmerkende art-decostijl. Door de toename in de laatste decennia van de 20ste eeuw van de bebouwing langs de eertijds landelijke Gentseweg wordt langs die weg in 1962 een schooltje gebouwd (zie Gentseweg nummer 11, zogenaamd "Sint-Lutgardisschool") en in 1970 volgt de bouw van een kleine hulpkerk, Sint-Hubertuskapel (nummer 95); tevens sportinfrastructuur. In het begin van de jaren 1970 wordt de steenweg door de aanleg van de autostrade E17 net vóór de grens met Kruishoutem verlegd in zuidelijke richting.

Thans vrij belangrijke verbindingsweg (N437); wegdek geasfalteerd in het begin en aan het einde van de steenweg, tussenin betonplaten. Eertijds voornamelijk verspreid gelegen woningen met agrarische functie; thans quasi uitsluitend woonfunctie doch afgewisseld met uitgestrekte onbebouwde percelen. De oudst bebouwde sites klimmen zeker op tot de tweede helft van de 18de eeuw, zie weergave ervan in het landboek van Waregem, opgetekend door Anthone Van Outrive in 1753-1757; het betreffen hoeves met losse bestanddelen (zie nummer 24, nummer 169). Enkele sites dateren echter pas uit het einde van de 18de - begin 19de eeuw en zijn voor het eerst terug te vinden op het primitief kadasterplan (circa 1835) (zie nummer 195 en nummer 223) of pas gebouwd rond het laatste kwart van de 19de eeuw (zie nummer 50, nummer 107, nummer 140). De grootste bouwwoede vindt plaats in de jaren 1920-1930 wanneer op de vrije percelen verschillende woningen worden opgetrokken, al dan niet met zeer beperkte invloed van de art decostijl; veelal bruine baksteenbouw gelegen achter een klein verhard voorland, soms met bewaard, wit beschilderd betonnen hekwerk. Nummers 67-69, gekoppelde woningen volgens spiegelbeeld gebouwd in 1933 door fabriekwerker Julien Verbauwheede; oranje-bruine baksteenbouw met weinig vernieuwende trapgevels, licht getoogde openingen en het voorkomen van een fries in decoratief baksteenmetselwerk en afwisselend metselverband voor onder meer de doorgetrokken lateien. Nummer 69 later aangepast qua openingen. Nummer 56, woning met voormalig aanpalend magazijn, opgetrokken in 1936 voor fabriekwerker Augustus De Sloovere; magazijn onder getrapt gevelfront en woonhuis met zeker op de begane grond fraaie, bewaarde bovenlichten met smalle roedeverdelingen en deels blauwe glaspanelen. Nummer 29, bruine baksteenbouw gebouwd door wever Cyriel Vandeputte en getypeerd door het beperkte baksteenspel met verdiepte venstertraveeën en aflijnende muizentandfries; vermoedelijk volledig bewaard, bruin beschilderd schrijnwerk met smalle verdelingen in het bovenlicht. Nummer 55, rijwoning van 1937 gebouwd door fabriekwerker Alphonse De Langhe en getypeerd door het gecombineerd gebruik van oranje baksteen en een plint van zwarte geglazuurde tegels en de decoratieve baksteenfries. Nummer 30, bruine baksteenbouw afgelijnd door de originele, houten kroonlijst op klossen en getypeerd door het baksteenmetselwerk en de licht getoogde openingen met deels bewaarde, onderverdeelde bovenlichten met gekleurde glaspanelen. Nummers 40 en 63, soortgelijke woningen met lichte art-deco-invloed, zie openingen met afgeschuinde bovenhoeken, de deels bewaarde bovenlichten met kleine roedenverdelingen en onklaar of gekleurd glas en de combinatie van oranje en gele baksteen, bij nummer 40 op een plint van zwarte tegels; nummer 63 met bewaarde voordeur. Nummer 25, deels vrijstaande woning van 1938 gebouwd in opdracht van wever Gerard Vanhoutte; bruine baksteenbouw onder zadeldak met mechanische pannen en oranje bakstenen voorgevel gecombineerd met wit beschilderde, doorgetrokken latei ter hoogte van de begane grond; tweede ingang uiterst links. Nummers 37-45, eenheidsbebouwing van vijf woningen, opgetrokken in 1939 voor handelaar René Dheendene. Enkele soortgelijke woningen dateren uit de jaren 1940-1950. Nummer 33 gebouwd in 1943 (doch pas geregistreerd in het kadaster in 1948) met beperkte art-deco-invloed in de voorgevel, zie afgeronde dagkanten van de ingang en een quasi als bow window uitgewerkt bovenvenster. Nummer 36 van 1944 met typerend verspringen en in- en uitspringen van volumes, zie deels afgerond erkervenster, erkeruitbouw met bovenliggend balkon en licht verdiepte ingang; verder ook typerend voorkomen van een patrijspoortvenster met kruisende roedeverdelingen. Nummer 42 dateert van 1952 en is later verbouwd aan de begane grond; bovenbouw getypeerd door gevarieerd baksteenmetselwerk en de erkeruitbouw. Nummer 28, kleine villa met verdiept ingangsportaal en kleine pergolastructuur ervoor.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Waregem, 1853/3, 1933/3, 1936/13, 1937/7, 1937/8, 1938/7, 1939/5.
  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, nr. 1938: Twaelfsten Canton, Begint aen de bleeckerie van de weduwe Jan de Rycke op Ertbrugghe, begrypende de gronden van den oostcant van de straete langst Poteghem wind'meulen naer den Eynsschaert, d'hofstede gebruyckt by Joos Van Poucke daer inne begrepen, eynde nemende desen canton met den bosch van Marcus Putman by de heremitage, in Landboeck der prochie van Waereghem, Anthone Van Outrive, 1753.
  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, nr. 1938: Derthiensten Canton, (begint) d'hofstede Carel van den Bossche houdende de straete naer Nokere, eyndende by d'hofstede Joos van Wymelbeke op het landt Joannes Callens, in Landboeck der prochie van Waereghem, Anthone Van Outrive, 1753.
  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, nr. 1938: Veerthienden Canton... den bosch van Mynheer van Poteghem houdende de straete ende den cant naest Poteghem, lancxt den Looverschoot tot tegen Crux-autem houdende voorts de beke ende straete tot ende met d'hofstede Joannes Tack ende vandaer tot den Inschaerplas, synde de letste partie... boomforeest dheer vanden Berghe voor d'hofstede Philippe Coorevits, in Landboeck der prochie van Waereghem, Anthone Van Outrive, 1753.
  • COOREVITS S., NOYEZ E., Bouwbeeld 30-50. Invloeden van Art Deco en Modernisme in Waregem, De Gaverstreke, jg. 36, 2008, p. 407.
  • MEURIS P., Straatnamen in Waregem, een bespreking van de Waregemse straatnamen anno 1992, Waregem, 1992, p. 9.
  • VANDEWIELE A., Oud en nieuw in Waregem: de Zultseweg, De Gaverstreke, jg. 21, 1993, p. 531.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Waregem, Deel I: Stad Waregem, Deelgemeente Sint-Eloois-Vijve, Deel II: Deelgemeenten Desselgem en Beveren-Leie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL45, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Boerenarbeiderswoning met smidse

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Herberg

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Lourdesgrot

  • Is deel van
    Waregem


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kruishoutemseweg [online], https://id.erfgoed.net/themas/15299 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.