Geografisch thema

Beverensestraat

ID
15322
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15322

Beschrijving

Steenweg die vanaf het dorpscentrum van Ardooie westwaarts in de richting van Beveren (Roeselare) loopt. Tijdens het ancien regime vormt de weg grotendeels de grens tussen het Brugse Vrije en de kasselrij van Ieper, zie aanduiding op Ferrariskaart (1770-1778). Op het einde van de 18de eeuw bestaat de Beverenstraat nog als een tamelijk bochtig en verscheiden tracé.

De straat wordt op Atlas der Buurtwegen (1846) weergegeven als "Beveren straet" met als omschrijving "Chemin d' Ardoye à Beveren". Ter hoogte van het kruispunt met de Vlasbloemstraat maakt de weg een wijde bocht omheen de omwalde site (bebouwing reeds verdwenen).

De "Steenweg van Ardoye naar Beveren" wordt pas aangelegd in 1887-1889, waarbij de weg wordt rechtgetrokken en verbreed en een nieuwe aansluiting wordt gemaakt met de Kortrijksestraat ten zuiden van de Hemelstraat.

De weg wordt op een gemeentelijk kaartje in de publicatie "Dit is West-Vlaanderen" (1960) aangeduid als steenweg van groot verkeer en vermeld als "Beverenstraat". In de jaren 1970-1980 wordt de weg onderbroken door de aanleg van de A17/E403, ten noorden naast het oorspronkelijke tracé wordt een brug aangelegd.

Mogelijk loopt het tracé van het westelijke straatdeel in de middeleeuwen iets zuidelijker, over de huidige Oude Beverenstraat, die uitkwam op het kruispunt met de Vlasbloemstraat.

Op het einde van de 18de eeuw is het oostelijke straatdeel is nog quasi onbebouwd (zie Ferrariskaart, 1770-1778), met uitzondering van wat dorpsbebouwing aan het begin van de straat - die gevormd werd door de huidige Hemelstraat - en van een grote omwalde site met woning ter hoogte van het kruispunt met de Vlasbloemstraat. Het oostelijke straatdeel wordt gekenmerkt door een concentratie van bebouwing, voornamelijk aan noordzijde van de straat, een twintigtal woningen vormen er een gehucht ten oosten van de herberg "Den Gaepaert". Het toponiem Gapaard wordt volgens De Flou al vermeld in 1562: "den Gapaert" als benaming voor een hofstede, in 1688 is sprake van "de herberghe den gapaert". In 1889 wordt de "Gapaardhoek" vermeld als wijknaam.

Woon- en agrarische functie. Oostelijk straatdeel thans relatief dicht bebouwd, onderdeel vormend van de dorpsbebouwing, waarvan de oudste elementen opklimmen tot de 19de eeuw. Onder meer de nummers 56-58-60/ Sprietstraat 11: rij van eenlaagswoningen, thans verbouwd. Op de Atlas der Buurtwegen (1846) weergegeven als een rij van acht kleine huisjes of kortwoonsten. Nummers 13-15: samenstel van twee enkelhuizen opgetrokken in 1910 met achterliggend atelier voor Alberic Claus-Vandevelde en Bernard Brouckaert-Vandevelde, beiden werkman te Ardooie. Donkerrode baksteenbouw van twee bouwlagen onder zadeldak in mechanische pannen, getoogde muuropeningen, sierankers, muizentand. Nummer 13 witgeschilderd en gewijzigde muuropeningen begane grond. In de jaren 1930 vindt de bouw van nieuwe woningen een hoogtepunt. Het gaat voornamelijk om traditionele roodbakstenen volumes van twee bouwlagen met lijstgevel. Onder meer nummer 2 gebouwd circa 1933 voor koopman Henricus de Ketelaere, met roodbakstenen parement, rechthoekige muuropeningen onder simililateien (vernieuwd schrijnwerk) en erkertje op de verdieping waarboven een dakvenster met tuitgevel en frontonbekroning. Nummer 12, enkelhuis van twee bouwlagen en drie traveeën in rode baksteen, arduinen sluitstenen, muizentand, korfbogige muuropeningen, nieuw schrijnwerk. Schoorsteen met kruis in gele baksteen. Nummer 28, enkelhuis opgetrokken in 1933, rode baksteen met geelbakstenen accenten, getoogde muuropeningen, op verdieping al gerecht. Nummer 44, met rondbogige beglaasde gevelkapel (beeld Heilig Hart) waarop zwartbakstenen kruis, verbouwde begane grond.

Aangevuld met naoorlogse bebouwing uit het derde kwart van de 20ste eeuw, als gekoppelde woningen, in baksteen met natuurstenen sierelementen, onder meer nummers 5-7, nummers 50-52; nummer 51, als vrijstaande villa uit 1963. Nummers 34-36, rode eenlagige baksteenbouw onder rieten dak, uit 1955-1956. Bebouwing met handels- en/of semi-industriële functie, onder meer de loods links van nummer 6, opgetrokken in 1948 als garage voor handelaar Georges Declercq-Lattrez, ijzeren schuifpoort, I-profiel, gecementeerd tekstpaneel. Nummers 23-25-27 vermoedelijk eind jaren 1940 - begin jaren 1950. Twee woonhuizen van twee bouwlagen in rode baksteenbouw waartussen een lager bedrijfsgebouw in rode baksteen onder opeenvolgende sheddaken. Rechthoekige poort, tekstkader met vervaagd opschrift: "GARAGE HOLLEVOET".

Vanaf de Sprietstraat bevindt zich landelijk gebied met sporadische bebouwing. Ter hoogte van de autosnelweg en nabij de grens met Beveren (Roeselare) begint het gehucht De Gapaard, met een plaatselijke concentratie van bebouwing. De weg kent aan weerszijden twee doodlopende stukken van de oorspronkelijke steenweg. Enkele van de huidige woningen gaan terug op de 19de-eeuwse toestand maar kennen latere verbouwingen. Onder meer nummer 61, eenlaags bakstenen volume met lager voormalig staldeel, al weergegeven op de Atlas Buurtwegen (1846) en verbouwd tijdens het interbellum. Nummer 74, resterend boerenhuis-stalvolume onder zadeldak in Vlaamse pannen, woongedeelte met nieuw parement, op de Atlas der Buurtwegen (1846) aangeduid als samenstel van twee woningen. Nummers 67-69, eenlaagsvolume uit de tweede helft van de 19de eeuw, oorspronkelijk in donkerrode baksteen, maar deels met nieuw parement en verhoging uit de jaren 1950 (nummer 67). Rondbogige kapelnis met omlijsting in zwarte baksteentjes (nummer 69).

Aan de noordzijde voornamelijk alleenstaande woningen uit het derde kwart van de 20ste eeuw, aangevuld met recentere villa's. Nummer 104, huidige taverne Gapaard met voorliggende parking.

Industriële en economische activiteiten, in het bedrijf Eurochair (nummer 33), opgestart in 1924 als kleine meubelfabrikant; supermarkt Okay (nummer 48).

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Ardooie, 1889/19, 1910/22, 1933/42, 1948/60, 1955/9.
  • ALLOSSERY P., Ardooie, meest onder kerkelijk oogpunt, in Handelingen van het Genootschap voor Geschiedenis te Brugge, jg. 82, 1939, p. 205-239.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Deel IV, Brugge, 1924, kolommen 423, 429.
  • DENDOOVEN L., Dit is West-Vlaanderen. Steden, gemeenten, bevolking, 1960, p. 74.

Bron: SANTY P. & BOONE B., met medewerking van CALLAERT G. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ardooie, deelgemeente Koolskamp, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL44, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Santy, Pieter; Boone, Benjamin
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Café De Gapaard

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning van 1896

  • Omvat
    Dorpswoningen

  • Omvat
    Dorpswoningen

  • Omvat
    Herberg In de Vrede

  • Omvat
    Hoeve met chicorei-ast

  • Omvat
    Interbellumcafé

  • Omvat
    Villa

  • Omvat
    Villa

  • Omvat
    Wegkruis

  • Is deel van
    Ardooie


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Beverensestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15322 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.