Geografisch thema

Sint-Maartensveldstraat (Ardooie)

ID
15479
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15479

Beschrijving

Landelijke straat met kronkelend verloop, die vanaf de Melkerijstraat in noordoostelijke richting loopt, de spoorweg kruist, voor het oostelijke straatdeel de grens vormt met Koolskamp en op de grens met Pittem aansluiting vindt op de Processiestraat. Het huidige tracé wordt reeds weergegeven op de Ferrariskaart (1770-1778), het uiterst westelijke straatdeel weergegeven als dreef. Op de Atlas der Buurtwegen (1846) grotendeels deel uitmakend van het tracé van de "Berglingstraet", omschreven als "Chemin d' Ardoye près le cabaret dit: la Rose au Bois dit: Moerbosch". Het centrale straatdeel tussen Sint-Maartensstraat en Diepestraat maakt samen met deze laatstgenoemde straten deel uit van het tracé van de "Sinte Maertensstraet"/ "Dieppestraet", omschreven als "Chemin de la ferme De Geiter par la ferme Baert au lieu dit: Sinte Maertes Veldeken, formant en partie la limite de Coolscamp". De weg wordt op een gemeentelijk kaartje in de publicatie "Dit is West-Vlaanderen" (1960) al aangeduid als grind- of tarmacweg.

Genoemd naar het Sint-Maartensveld, landbouwgebied in de noordoostelijke hoek van de gemeente, op de grens met Koolskamp en Pittem. Deze heidegronden worden door pastoor Van Baelberghe omstreeks 1460 geschonken aan de kerken van Ardooie en Koolskamp. Het "sinte maertens veldekin" wordt volgens De Flou al vermeld in midden 16de-eeuwse documenten, onder meer het renteboek van de heerlijkheid van Ayshove uit 1566. De ommeloper van Ardooie uit 1688 meldt dat het gebied, voor de helft op Ardooie en de andere helft op Koolskamp gelegen, beplant is met eiken. Het veldgebied was gedurende het ancien regime eigendom van de armendis, vermoedelijk vrij te gebruiken zonder strikte perceelsstructuur of eigendomsrecht.

Landelijke straat met woon- en agrarische functie. Voornamelijk landelijke bebouwing. Op de Ferrariskaart (1770-1778) wordt verspreide landelijke bebouwing weergegeven. Onder meer bebouwing ter hoogte van nummer 4, in de 18de eeuw twee volumes binnen boomgaard, op de Atlas der Buurtwegen (1846) als langwerpig volume, vermoedelijk tweewoonst; thans hoeve met vernieuwd woonhuis en hangar. Nummer 14, in de 18de eeuw twee parallelle volumes, thans vernieuwde éénlaagswoning. Ter hoogte van nummer 24 worden in de 18de eeuw een zestal volumes weergegeven (zie Ferrariskaart, 1770-1778), vermoedelijk twee aanpalende hoeves met bijhorende landarbeiderswoningen, ook nog weergegeven op de Atlas der Buurtwegen (1846). Van de oostelijke hoeve is thans nog het gerenoveerde boerenhuis bewaard, op het primitief kadasterplan (1817) weergegeven als boerenhuis met stal. Witgeschilderd bakstenen woonhuis onder zadeldak, deels in Vlaamse, deels in mechanische pannen. Rechthoekige muuropeningen met vernieuwd schrijnwerk, deels vernieuwd parement. Ten westen daarnaast ligt een nieuwe villa in uitgestrekt domein met dubbele inrit. Op nummer 11 wordt op de Ferrariskaart (1770-1778) bebouwing weergegeven in L-vormige opstelling, tegen het midden 19de eeuw gewijzigde constellatie. Thans gekend als hoeve "Sint-Maartensveldeke". Woonhuis vernieuwd en voorzien van grotere muuropeningen en nieuw gevelparement. Verbouwde schuur-stal in donkerrode baksteenbouw onder pannen zadeldak, met inbreng van betonlateien, gecementeerde zijgevel met voegimitatie en vierkante tweezijdige kapelnis. Verhard erf toegankelijk via betonnen erfpijlers met bolbekroning.

Een westelijk zijstraatje (naar nummers 1-5-7) wordt in de 18de eeuw gemarkeerd door een bomenrij/dreef, waarlangs bebouwing voorkomt en die tot de huidige Melkerijstraat loopt. Nummer 5 wordt reeds weergegeven op de Ferrariskaart (1770-1778) als een oost-west gericht volume binnen boomgaard; thans witgekalkte éénlaagsbouw onder zadeldak in mechanische pannen, muizentandfries, rechthoekige muuropeningen onder betonlateien. Nummer 7 wordt aangeduid op de Atlas der Buurtwegen (1846), thans nieuwbouw, alleenstaande woning nummer 1 dateert uit het derde kwart van de 20ste eeuw.

In het derde kwart van de 20ste eeuw wordt de straat aangevuld met nieuwe of vervangende bebouwing. Nummer 22, alleenstaande naoorlogse woning. Nummers 10-12, samenstel uit het derde kwart van de 20ste eeuw. Nummer 18, midden 20ste-eeuws woonhuis, voorzien van tandfries; schuur uit de jaren 1940. Nummer 26, hoevetje uit het derde kwart van de 20ste eeuw. Nummer 8, nieuwe hoevegebouwen en varkensstallen.

Het begin van de straat voornamelijk vrijstaande eengezinswoningen in tuin, eind 20ste-eeuws.

  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Deel XIV, Brugge, 1933, kolommen 752-753.
  • DENDOOVEN L., Dit is West-Vlaanderen. Steden, gemeenten, bevolking, 1960, p. 74.

Bron: SANTY P. & BOONE B., met medewerking van CALLAERT G. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ardooie, deelgemeente Koolskamp, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL44, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Santy, Pieter; Boone, Benjamin
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Lourdesgrotje

  • Is deel van
    Ardooie

  • Is gerelateerd aan
    Sint-Maartensveldstraat (Koolskamp)


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sint-Maartensveldstraat (Ardooie) [online], https://id.erfgoed.net/themas/15479 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.