Geografisch thema

Kapellestraat

ID
15551
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15551

Beschrijving

Lange landelijke weg die van de Zwevezeelsestraat noordoostwaarts loopt tot de grens met Egem (Pittem) alwaar ze verder loopt als Nieuw Egemseweg. De hoofdweg en een doodlopende zijstraat vormen voor een stuk de gemeentegrens. Een tweede doodlopend noordelijk zijstraatje is enkel bereikbaar via Egems grondgebied. Draagt in de Atlas der Buurtwegen (1846) de naam "Veld straet" en wordt beschreven als "Chemin du hameau de Mosselmarkt à la ferme dite: Hoogepadderij portant du chemin dit: Kwaede straete jusqu'a Eeghen". Na de gemeentefusie in 1977 verandert de naam van Veldstraat in Kapellestraat.

Deze weg is oorspronkelijk de verbindingsweg met het "Egemveld", een heideveld op grondgebied Egem (Pittem) dat later wordt bebost en in de loop van de 19de eeuw in cultuur wordt gebracht. De grondbelasting is tijdens het ancien regime omwille van de schrale grond een stuk lager dan in de rest van Koolskamp. Het grondgebied van de heerlijkheid "Padderie" is een smalle strook in het oosten van Koolskamp, maar ook in Egem en Pittem rondom de Lepelkotmolen. De heerlijkheid is vanaf de 15de eeuw eigendom van de heren van Koolskamp en daarom bestuurlijk verenigd met de heerlijkheid van Koolskamp. Het bestuurlijke centrum lag in de hoeve, herberg en brouwerij "d' Hooge Padderie" (nummer 60). De bijhorende galg was gelegen tegenover het huidige "Bomkapel" (bij nummer 31). De Ferrariskaart (1770-1778) toont de aansluiting met de Zwevezeelsestraat via het noordelijke deel van de Laagstraat, het tracé is grotendeels beboomd en nabij de grens met Egem bebost door een uitloper van het "Luysenbergh bosch". De verspreide bebouwing concentreert zich aan de zuidzijde van de straat. Tegen het midden van de 19de eeuw is het bosgebied reeds sterk versnipperd en zijn er enkele woningen bijgekomen (zie Kaart Vander Maelen, 1850). Tegen het eind van de eeuw is het bos volledige verdwenen, zie topografische kaart van het Institut Cartographique Militaire, 1898 (laatste herziening 1884). In 1897 wordt de Kapellestraat rechtstreeks verbonden met de Zwevezeelsestraat met een doorsteek langs de schuur van herberg "De Groene Boomgaard". Op een gemeentelijk kaartje in de publicatie "Dit is West-Vlaanderen" (1960) aangeduid als grind- of tarmacweg.

Voornamelijk woon- en agrarische functie. Verspreide landelijke bebouwing, veelal kleine éénlaagse huizen, waarvan sommige teruggaan op 18de-eeuwse bebouwing. Nr. 60, restant van de heerlijke hoeve "d' Hooge Padderie" reeds vermeld in 1502, tevens herberg en brouwerij, behoudt tot het einde van het ancien regime een belangrijke positie binnen heerlijkheid Padderie. De Ferrariskaart (1770-1778) toont vijf volumes straalsgewijs rond het centrale erf met omringende boomgaard. De brouwerij van Hubert Blomme heeft er in 1819 een capaciteit 73 hectoliter. Op de Atlas der Buurtwegen (1846) staan vier gebouwen afgebeeld. Het woonhuis en een achtergelegen bijgebouw, anderzijds twee volumes in L-vormige constellatie dichter bij de straat. Deze plattegrond sluit aan bij de bestaande situatie. Schuur-stalvolume langs de straatzijde omgebouwd tot woonhuis gedateerd in de zijgevel "1871", dwars volume omgebouwd tot garage en berging (voormalig wagenhuis?). Het oorspronkelijke woonhuis en de brouwerij raken sterk beschadigd en worden afgebroken na een het geallieerd luchtbombardement op 20 juni 1944 (zie bij nummer 30). Sites met kleine en middelgrote hoeves die reeds bebouwd zijn midden 19de eeuw, zie Atlas der Buurtwegen (1846), met nieuwe of sterk verbouwde woonhuizen. Nummer 15, gevel geritmeerd door gecementeerde muurbanden, aanzet- en sluitstenen en hoekblokken. Mijtervormige gevelkapel in dwars bijgebouw met beeld van Onze-Lieve-Vrouw met kind. Nummer 31, hoeve met twee parallelle gebouwen.

Achterliggend boerenhuis met vernieuwde erfgevel, schuurstalvolume onder golfplaten zadeldak. Nummer 57, naoorlogs boerenhuis van anderhalve bouwlaag in rode baksteen met lage gecementeerde plint, muuropeningen onder betonlateien en kleine ronde vensteropeningen in zijgevel en verdiepingen. Halfronde erker aan de erfzijde en een ouder landgebouw in donkerrode baksteen, evenwel verbouwd. Woonhuis aan de achterzijde verbonden met een klein, verbouwd tweelaags volume, wellicht een ast.

Nummer 68, diepergelegen landarbeiderswoning uit de tweede helft van de 19de eeuw, éénlaagse woning in donkerrode baksteen van vijf traveeën, muuropeningen onder getoogde baksteenstrek, aanbouw van een travee onder zelfde nok maar in rode baksteen en deuropening onder betonlateien; klein stalletje.

  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg - Monumenten & Landschappen, Landschapsatlas, 2001, OC GIS-Vlaanderen.
  • DENDOOVEN L., Dit is West-Vlaanderen. Steden, gemeenten, bevolking, 1960, p. 799.
  • VAN ACKER L., VERVENNE A. en CALLEWAERT A., Geschiedenis van Koolskamp, Koolskamp, 1996, p. 155-156, 196, 363.

Bron: SANTY P. & BOONE B., met medewerking van CALLAERT G. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ardooie, deelgemeente Koolskamp, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL44, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Santy, Pieter; Boone, Benjamin
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Boerenarbeiderswoning

  • Omvat
    Boerenarbeiderswoning

  • Omvat
    Heilig Hartkapel met kapelbomen

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Troost

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Samenstel van boerenarbeiderswoningen

  • Is deel van
    Koolskamp


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kapellestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15551 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.