Geografisch thema

Molenstraat

ID
15562
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15562

Beschrijving

Straat bestaande uit twee afzonderlijke gedeeltes, een kort verkaveld oostelijk straatdeel tussen Zwevezeelsestraat en Steenstraat, een tweede landelijk straatdeel iets noordelijker ten westen van de Steenstraat. Respectievelijk gekenmerkt door vrijstaande eengezinswoningen en verspreide landelijk bebouwing. Het westelijke gedeelte loopt via een haakse bocht bij nummer 6 onverhard en over privégrond door tot aan de Holdestraat. De Ferrariskaart (1770-1778) toont nog geen straattracé. Het primitief kadasterplan (circa 1835) en de Atlas der Buurtwegen (1846) tonen elk verschillende molenwegels. Zowel de aansluiting met de Steenstraat en Zwevezeelsestraat als de aansluiting op de Holdestraat gebeurt via telkens twee afzonderlijke, grotendeels parallelle straten.

In de Atlas der Buurtwegen (1846) "Molenstraet" genoemd en omschreven als "Chemin de Swevezeele au chemin dit: Holdestraat". Genoemd naar de "Platsemolen" de houten windmolen om graan te malen van de dorpsheerlijkheid van Koolskamp. Deze is van midden 15de tot eind 18de eeuw vermoedelijk de enige windmolen in Koolskamp. In de renteboeken van 1566 en 1666 wordt de straat "'t Muelenstraetgin" genoemd. Op een gemeentelijk kaartje in de publicatie "Dit is West-Vlaanderen" (1960) is enkel het deel tussen de Steenstraat en de Zwevezeelsestraat afgebeeld en aangeduid als grind- of tarmacweg.

Woon- en agrarische functie. Nummer 6, voormalige molenaarswoning met bijgebouwen, thans in gebruik als hoeve met hoevewinkel. Site vermoedelijk even oud als de naastgelegen molen die op zijn minst opklimt tot het midden van de 15de eeuw. Op de Ferrariskaart (1770-1778) wordt enkel een langwerpig woonhuis met boomgaard en moestuin afgebeeld. Vanaf 1784 tot op heden wordt de site bewoond door de molenaarsfamilie de Mûelenaere. Vermoedelijk wordt door de nieuwe pachters in 1785 een nieuw woonhuis gebouwd of het oude woonhuis ingrijpend verbouwd, hetzelfde gebeurt met de molen. Bij de aanvang van het kadaster (circa 1830) worden er reeds twee landgebouwen, respectievelijk een groot volume haaks op en een ander kleiner volume in het verlengde van het woonhuis en een achterliggend bakhuis afgebeeld. Het bakhuis wordt circa 1878 in opdracht van Pieter de Mûelenaere-Lamsens vergroot. Omstreeks 1892 wordt in opdracht van Eduardus de Mûelenaere-De Cloet een "broeikas" gebouwd tegen het landgebouw in het verlengde van het woonhuis. In 1894 wordt een cichorei-ast langs de straatkant geregistreerd, dit gebouw wordt reeds in 1909 omgebouwd tot mechanische maalderij en in 1922 nog uitgebreid aan oostzijde. In 1943 is Jules de Mûelenaere de volle eigenaar en registreert men de uitbreiding van het woonhuis aan westzijde en de gedeeltelijke afbraak aan de oostzijde, evenals de vergroting aan zuidzijde van het dwarse landgebouw. Thans vier gebouwen in U-vormige constellatie rond deels gekasseid erf. Vernieuwd woonhuis (nok parallel met de straat, leien dak), met jaarsteen "1785" boven de toegangsdeur. Dwars landgebouw onder zadeldak met Vlaamse pannen) met gedichte en aangepaste muuropeningen. Voormalige maalderij (nok parallel met de straat, mechanische pannen) thans ingericht als hoevewinkel. Laadluik met op de deur de afbeelding van een molen en het opschrift "J.D.M./COOLSCAMP" Sierankers, aangepaste muuropeningen met nieuw schrijnwerk.

Overige bebouwing bestaat uit vrijstaande woningen uit de tweede helft van de 20ste eeuw aansluitend bij de bewoning van de Steenstraat.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Koolskamp, 1878/2, 1892/10, 1894/2, 1909/1, 1920/2/2, 1931/10, 1922/11, 1943/I/34.
  • DENDOOVEN L., Dit is West-Vlaanderen. Steden, gemeenten, bevolking, 1960, p. 799.
  • [VERVENNE A.], Oude hoeven en hun bewoners te Koolskamp, Ardooie, 1997, p. 56-62.

Bron: SANTY P. & BOONE B., met medewerking van CALLAERT G. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ardooie, deelgemeente Koolskamp, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL44, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Santy, Pieter; Boone, Benjamin
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Torenkot van de Platsemolen

  • Is deel van
    Koolskamp


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Molenstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15562 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.