Geografisch thema

Ballingstraat

ID
15620
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15620

Beschrijving

Straat in het centrum van Desselgem, vertrekkend van de Kleine Nieuwstraat. De straatnaam verwijst naar het vroegere gebruik om mensen, die door de vierschaar op de Plaatse (zie Liebaardstraat) werden veroordeeld tot verbanning van het grondgebied van de heerlijkheid, via de toenmalige Ballingstraat weg te leiden. De straat was eertijds dan ook verbonden met het ten westen gelegen kerkplein. De veroordeelden werden via de toenmalige Ballingstraat geleid naar de galg van de Sint-Pietersheerlijkheid in de huidige Pitantiestraat bij de grens met Sint-Eloois-Vijve. In 1990 wordt de oude benaming "Galgenputstraat" omgedoopt in Ballingstraat.

De huidige Ballingstraat is het restant van een voormalige voetweg, genaamd het "Galgenputstraetje", dat voor het eerst wordt vermeld in 1629. De weg wordt voor het eerst duidelijk weergegeven op de Atlas der Buurtwegen (1844). De nog onbebouwde weg wordt er weergegeven als "Nyskens Weg Sleering" met als aanduiding "Sentier n° 39" en omschrijving "Sentier de hameau Straete au ruisseau Ezelbeke". De weg wordt bebouwd vanaf de tweede helft van de 19de eeuw. In de periode 1868-1876 is herberg "De Kat" er gelegen. Herberg "(In) Den Balling" met achtergelegen zwingelkot bevindt zich in de periode 1900-1926 aan het begin van de weg (ter hoogte van het huidige nummer 4). In de eerste helft van de 20ste eeuw neemt de bebouwing sterk toe en in de jaren 1950 wordt, met de bouw van de schoolgebouwen van de Vrije Basisschool Desselgem (Liebaardstraat nummer 7), de verbinding met het Kerkplein onderbroken. Circa 1955 wordt een Onze-Lieve-Vrouwkapel opgetrokken op de hoek met de Boudewijn I-laan, in opdracht van Marcel Vanneste als belofte na de genezing van de zware ziekte van een vrouw uit de straat. Aanleg van het doodlopende zijtracé aan de zuidzijde van de straat in het laatste kwart van de 20ste eeuw, eerste weergave op de kaart van het Nationaal Geografisch Instituut van 1993. De verbinding met de Liebaardstraat is vermoedelijk vrij recent onderbroken.

Doodlopend straatje met aan de zuidzijde een doodlopend zijtracé; wegdek van betonplaten, zijtracé met geasfalteerd wegdek. Bebouwing opklimmend tot circa 1900. Nummer 44, eind 19de- of begin 20ste-eeuws volume van anderhalve bouwlaag met vernieuwde zijgevel en vernieuwd houtwerk. Bewaard vlaserfgoed. Nummer 37, dieper gelegen vlasschuur volgens het kadaster gebouwd in 1940 door vlashandelaar Richard Harinck. Baksteenbouw onder een golfplaten zadeldak (nok evenwijdig met de straat); straatgevel met rechthoekige poortopeningen (vernieuwde poorten) en rechts bovenaan een wit beschilderde, mijtervormige heiligennis met kruisbekroning. Links van nummer 35, grote vlasschuur volgens het kadaster gebouwd in 1943 in opdracht van vlashandelaar Desiré Vandenberghe. Baksteenbouw onder zadeldak met golfplaten (nok loodrecht op de straat); straatpuntgevel met centrale, rechthoekige poortopening (vernieuwde poort) en bovenliggende, bakstenen heiligennis.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Desselgem, 1940/3, 1943/3.
  • DEGRANDE V., Inventaris van kapellen in West-Vlaanderen. Gemeente Desselgem, in Inventaris van kapellen in West-Vlaanderen, Assebroek, 2005, nummer 2.
  • DELANGE B., DUCATTEEUW E., De herbergen in Desselgem door de eeuwen heen, Een tijdskroniek (deel 2), in De Gaverstreke, jg. 34, 2006, p. 149, 155-156.
  • DELANGE B., DUCATTEEUW E., De herbergen in Desselgem door de eeuwen heen (4), in De Gaverstreke, jg. 36, 2008, p. 323-325.
  • MEURIS P., De Waregemse straatnamen, Van monniken en meiers, in De Gavergids, jg. 1, maart 1994, nummer 4, p. 13.
  • NOLF M., Waregem binnenste buiten, 5, in De Gavergids, jg. 10, 2003, nummer 1, p. 25.
  • NOLF M., Waregem binnenste buiten, 18, in De Gavergids, jg. 13, 2006, nummer 3, p. 30.
  • VANTHUYNE K., Toponymie van Desselgem tot circa 1790, Licentiaatsverhandeling R.U.G., 1979-1980, p. 68.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Waregem, Deel I: Stad Waregem, Deelgemeente Sint-Eloois-Vijve, Deel II: Deelgemeenten Desselgem en Beveren-Leie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL45, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Ballingstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15620 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.