Geografisch thema

Mote

ID
15648
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15648

Beschrijving

Straat in het centrum van Desselgem. Straat met U-vormig verloop die vertrekt en eindigt aan de westzijde van de Liebaardstraat. De straatnaam verwijst naar de voormalige mote waarop de pastorie van Desselgem stond.

De pastorie op de mote ten zuiden van de dorpskern van Desselgem is reeds met zekerheid aanwezig in de 15de eeuw, maar wordt pas weergegeven op de figuratieve kaart van de rentegronden onder Sint-Pieters heerlijkheid, opgemaakt door pastoor Gudwaldus van der Mariën in 1675. Op het einde van de 17de eeuw laat pastoor Cruijcke het stro en lemen huis op de mote vervangen door een stenen pastorie, waarbij de gronden errrond worden vrijgegeven voor het bouwen van huizen. Het kostershuis is gelegen op de hoek met de huidige Liebaardstraat en wordt rond 1730 bewoond door Louis de Coster, die naast koster ook de functies van gemeentelijk ontvanger en ontvanger van de heerlijke renten van de Sint-Pietersabdij bekleed. Op de figuratieve kaart van de Sint-Pietersheerlijkheid, opgemaakt door Joseph de Coster in 1764, is de pastorie gelegen binnen een vierkante omwalling met gracht gevoed door de Ezelbeek. De pastorie is een L-vormig gebouw met aan de oostzijde een aanpalend bijgebouw. Zelfde situatie op de Atlas der Buurtwegen (1844). Rond 1890 bevindt de pastorie zich in een erbarmelijke staat, waarop de toenmalige pastoor Fideel Van Steenhuyse financiële middelen vraagt aan de uitbaters van het "Munkenhof" (Munkenhofdreef nummers 4-6) voor de restauratie van het gebouw. Architect Naert komt naar Desselgem om de staat van het gebouw na te gaan. Het verslag van architect Naert vermeldt dat gracht rondom de pastorie ervoor zorgt dat de kelders onder water staan en de muren vochtig zijn. Op advies van Naert wordt een nieuwe pastorie gebouwd naast de mote, waar nu het deelgemeentehuis staat (Liebaardstraat nummer 34). De oude pastorie blijft nog in gebruik tot 1894. In 1973 bevindt de nieuwe pastorie zich in slechte staat, waarop de pastoor verhuist naar een vrijstaand huis in de Nieuwstraat en erna naar de Liebaardstraat. De pastorie aan de Mote wordt opgeknapt en vanaf 1975 worden de gemeentediensten er ondergebracht. Vanaf 1978 laat de gemeente de pastoriesite aanleggen als gemeentelijk parkje, met behoud van de oude watergracht waar ooit de eerste pastorie stond. In 1987 wordt de pastorie vervangen door het huidige gebouw (Liebaardstraat nummer 34). Naar aanleiding van de algemene herschikking van straatnamen in 1990 wordt de straatnaam Mote toegekend; vermoedelijk wordt in die periode ook de straat aangelegd (voorheen gedeelte van de Liebaardstraat).

Zijstraatje naar het gemeentelijk park De Mote met site van de voormalige pastorie van Desselgem, aangelegd vanaf 1978 en gelegen aan de westzijde van de straat. Licht glooiend terrein met bewaarde watergracht rondom de thans verdwenen mote. Park met vijver, brugje, speelplein en petanquebanen. Bij het park bevindt zich het deelgemeentehuis OC De Mote van 1987 met daarvoor een kunstwerk van Ria Debeerst uit 2007 en een kleine parking (zie Liebaardstraat).

  • Rijksarchief Gent, Kaarten en Plannen, nummer 559: Figuratieve kaart van de rentegronden onder Sint-Pieters heerlijkheid van de hand van pastoor Gudwalus van der Mariën, 1675.
  • Rijksarchief Gent, Kaarten en Plannen, nummer 561: Kaerte figurative van de gelegendheyd der vry-eygen kerke heerlykhede van Ste-Pieters Desselghem, competerende de exemple abdye van Ste-Pieters nevens Gent, bestrekkende binnen de prochien van Desselgem, Beveren, Deerlyk en Waereghem, gemaeckt ten jaere 1764 door Joseph de Coster.
  • COOREVITS S., DE CLERCQ E., Vensters op het Verleden, Erfgoedwandelingen in Beveren-Leie, Desselgem en Sint-Eloois-Vijve, 2008, p. 60-61.
  • Gemeente Waregem, Overeenstemmingslijst, Straatnaamwijziging en nieuwe huisnummering, oktober 1990.
  • MEURIS P., De Waregemse straatnamen, Van monniken en meiers, in De Gavergids, jg. 1, maart 1994, nummer 4, p. 11-12.
  • NOLF M., Waregem binnenste buiten, 5, in De Gavergids, jg. 10, 2003, nummer 1, p. 25.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Waregem, Deel I: Stad Waregem, Deelgemeente Sint-Eloois-Vijve, Deel II: Deelgemeenten Desselgem en Beveren-Leie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL45, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Mote [online], https://id.erfgoed.net/themas/15648 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.