Geografisch thema

Spoorweglaan

ID
15746
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15746

Beschrijving

Straat ten zuidwesten van het centrum van Sint-Eloois-Vijve. De straat vertrekt vanaf de steenweg Kortrijk-Gent (Gentseweg) en loopt in westelijke richting naar de Schoendalestraat. De straatnaam verwijst naar de thans verdwenen spoorweg Anzegem-Tielt.

In 1868 wordt hier de spoorweglijn Anzegem-Ingelmunster-Tielt aangelegd als tussenschakel tussen de lijn Brussel-Kortrijk, Gent-Kortrijk en Gent-Deinze-Lichtervelde. De nieuwe spoorweglijn Anzegem-Tielt moest de vervoerskosten voor steenkool naar het Westvlaamse hinterland drukken en de badplaatsen Blankenberge en Oostende aantrekkelijker maken voor Waalse toeristen. De onteigeningen gaan van start in december 1867 en op 20 december 1868 wordt de lijn in gebruik genomen (registratie in het kadaster in 1869). De nieuwe spoorweglijn kruist de gemeente Sint-Eloois-Vijve van oost naar west doormidden, zie kaart van het Militair Cartografisch Instituut (1873-1874). In 1869 worden langs de spoorlijn twee wachthuisjes opgetrokken (registratie in het kadaster in 1871) (zie Gentseweg nummer 631; Waregem, Vijfseweg nummer 198). In 1884 worden er plannen opgemaakt voor de aanleg van de huidige Spoorweglaan. De plannen worden echter niet gerealiseerd, aangezien het gemeentebestuur niet gelukkig is met de bijhorende kosten voor de wijziging van de Gentseweg die het plan met zich meebrengt. In 1909 wordt het wachthuis op de hoek van de huidige Spoorweglaan en de Gentseweg vergroot tot een bareelwachterswoning. In 1934 wordt het reizigersverkeer op de spoorlijn tussen Waregem en Anzegem opgeheven. Op de lijn Ingelmunster-Waregem blijft het reizigersverkeer gehandhaafd tot tijdens of kort na de Tweede Wereldoorlog. Vermoedelijk wordt enkele jaren na de opheffing van de spoorlijn de huidige Spoorweglaan aanlegd, eerste weergave op de kaart van het Nationaal Geografisch Instituut van 1959-1961. De nieuwe laan loopt op de voormalige spoorwegbedding en volgt het voormalige tracé van de spoorweg tussen de Gentseweg en de Schoendalestraat. Eind jaren 1950 is de straat nog schaars bebouwd, in de jaren 1960 neemt de bebouwing sterk toe. Zo worden er, aansluitend bij wijk Rozenhof, woningen voor bejaarden opgetrokken in opdracht van de Samenwerkende Maatschappij voor Goedkope Woningen Helpt Elkander. Rechts straat bedekt met betonplaten, met zowel halfopen bebouwing uit de jaren 1960, als recentere vrijstaande villa's. Nummers 46-48/ Herlaarstraat, woningen voor bejaarden gelegen op de hoek met de Herlaarstraat, opgericht in de jaren 1960 door de Samenwerkende Maatschappij voor Goedkope Woningen Helpt Elkander naar de plannen van architect Karel Algoed; kleinschalige wit beschilderde bakstenen woningen met traditionele vormgeving en centrale puntgevel. Op de hoek met de straat Zonneveld bevindt zich een Onze-Lieve-Vrouwkapel, opgericht in 1988 door Dirk Allemeersch. Constructie van houten palen onder zadeldak met roofing, geplaatst tegen groenschermplaten; beeld van Onze-Lieve-Vrouw met kind.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Sint-Eloois-Vijve, 1869/2, 1871/10, 1871/14, 1909/5.
  • COOREVITS S., DE CLERCQ E., Van tuinwijk tot hoogbouw. Woonwijken in Waregem, 1922-1977, 2007, p. 53-57.
  • DEGRANDE V., Inventaris van kapellen in West-Vlaanderen. Gemeente Sint-Eloois-Vijve, in Inventaris van kapellen in West-Vlaanderen, Assebroek, 2005, nummer 7.
  • DELMOTTE M., Bezienswaardigheden, Het station van Sint-Eloois-Vijve, in De Gavergids, jg. 5, 1999, nummer 2, p. 5-7.
  • NOLF M., Wandel- en fietsroutes, Waregem binnenste buiten (16), wandeling langs de residentiële straten van het centrum van Sint-Eloois-Vijve en de landelijke wegen van de Cauwenhoek, in De Gavergids, jg. 13, 2006, nummer 1, p. 31.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Waregem, Deel I: Stad Waregem, Deelgemeente Sint-Eloois-Vijve, Deel II: Deelgemeenten Desselgem en Beveren-Leie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL45, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Spoorweglaan [online], https://id.erfgoed.net/themas/15746 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.