Geografisch thema

Ichtegemsestraat

ID
15854
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15854

Beschrijving

Licht bochtige weg vanaf de Eernegemsestraat leidend naar de gemeente Ichtegem (zie Eernegem) waar de straat als Zuidstraat wordt verdergezet.

Maakt deel uit van een langer tracé. Er bestaan theorieën die deze weg een laat-Romeinse oorsprong toekennen. Naar alle waarschijnlijkheid gaat het echter om een vroegmiddeleeuwse handelsweg die Brugge en Diksmuide met elkaar verbindt, en in Aartrijke aansluiting vindt op de Romeinse Steenstraat (thans Steenstraat-Engelstraat-Brugse Heirweg) ter hoogte van de voormalige herberg "Den Engel" (zie Brugse Heirweg).

Ter hoogte van de grens met Ichtegem, op het zogenaamd "gemene veld" of "gemeenteveld" zijn door middel van luchtfotografie sporen opgemerkt van een grafveld met graven uit de brons- en de ijzertijd, maar ook funeraire monumenten met een mogelijke (Gallo-)Romeinse oorsprong.

De straat behoort tot het historisch stratenpatroon van de gemeente en staat afgebeeld op de Grote Kaart van het Brugse Vrije door Pieter Pourbus (1571) gekopieerd door Pieter Claeissens (1601), met verspreide bebouwing tussen het dorp en het kruispunt met de Zeeweg Noord en een opvallende concentratie van bebouwing ter hoogte van dit kruispunt, waaronder herberg de "Drie Zwalmen", mogelijk dan reeds in gebruik als herberg. In het kader van de straatschouwingen in 1744 vermeld als "de straete loopende vanden cleenen ingel naer de drij swalmen". Staat op de Ferrariskaart (1770-1778) afgezoomd met bomen en met verspreide hoevebouw. Op de Atlas der Buurtwegen (circa 1844) maakt de straat samen met de Brugse Heirweg deel uit van een langere weg beschreven als Chemin n° 1, "Brugsche of Dixmuydsche heirweg. Groote weg van Dixmuyde naer Brugge passeerende de Herberg de Dry Zwaluwen de Kruystraet en de Zabbeke". Door de aanleg in 1858 van de Eernegemsestraat is de straat opgesplitst en wordt het noordelijk verloop nu als Brugse Heirweg verder gezet.

De straat paalt ten zuiden aan voormalig veldgebied, op de Ph. Vandermaelenkaart (circa 1850) vermeld als "Gemeente Veld".

Woonstraat met van oudsher landelijke bewoning. Oudste bebouwing bij de herberg *"De drie zwaluwen" teruggaand tot de 17de eeuw (zie nummer 8). Op de hoek met 't Veld aanwezigheid van de "Sint-Jozefsschool op het veld" (nummer 32) gebouwd in 1864 op een stuk grond in 1863 geschonken door juffrouw Adelaïde Beaucourt de 's Gravendriessche. De school is verbouwd en aangepast ten behoeve van het revalidatiecentrum voor kinderen "'t Veld", maar draagt boven de deur nog steeds het wapenschild van de familie Beaucourt.

Voorts vrijstaande woningen waaronder enkele lage huizen uit de 19de eeuw onder meer zoals nummer 50 met bepleisterde voorgevel met imitatievoegen en bewaarde muuropeningen of met aangepast parement en/of muuropeningen (nummer 52, nummer 56). Nummer 30 op de hoek met 't Veld had een herberg- of winkelfunctie zie de afgeschuinde hoektravee.

Ook nog enkele vrijstaande huizen of koppelwoningen uit het interbellum en uit de tweede helft van de 20ste eeuw.

In de Landschapsatlas (versie 1.0, AROHM 2001) is te zien dat de straat gedeeltelijk loopt door de relictzone "Plateau van Wijnendale en Aartrijke". De hoeve "De Drie Zwaluwen" is als puntrelict opgenomen binnen de relictzone. De straat maakt daarnaast deel uit van het lijnrelict "Baan Koekelare - Aartrijke".

  • ARCHIEF RUIMTE EN ERFGOED – AFDELING WEST-VLAANDEREN, Archiefnr. W/00594.
  • Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten en Landschappen, Monumenten en Landschappen, Landschapsatlas, 2001, OC GIS-Vlaanderen.
  • BOSCHVOGEL F.R. en JONCKHEERE D., Aartrijke in de oude tijd, Torhout, s.d.
  • JANSSENS D., Straatschouwingen te Aartrijke, jaar 1744, in Ledenblad heemkundige kring David Jonckheere, jg. 5, nr. 18, 1981, p. 42-47.
  • NAERT A., Aartrijke in de Romeinse periode: Een nieuwe visie, in Noortover – A: Driemaandelijks tijdschrift met archeologie, geschiedenis, heemkunde, folklore, genealogie, heraldiek, letterkunde, kunst over Aartrijke, Loppem, Veldegem, Zedelgem, jg. 6, nr. 1, 1993/94, p. 21-25 en nr. 2, p. 27-31.
  • NAERT A., Een brons- en ijzertijdbegraafplaats te Aartrijke?, in Noortover – A: driemaandelijks tijdschrift met archeologie, geschiedenis, heemkunde, folklore, genealogie, heraldiek, letterkunde, kunst over Aartrijke, Loppem, Veldegem, Zedelgem, jg. 5, nr. 2, 1992/93, p. 47-50.
  • NAERT A., Een middeleeuwse pottenbakkerij te Aartrijke, in Noortover – A: driemaandelijks tijdschrift met archeologie, geschiedenis, heemkunde, folklore, genealogie, heraldiek, letterkunde, kunst over Aartrijke, Loppem, Veldegem, Zedelgem, jg. 5, nr. 2, 1992/93, p. 31-32.
  • NAERT U., De 'heirweg' Lo-Aartrijke: een Romeinse diverticula?, in Noortover: Driemaandelijks tijdschrift met archeologie, geschiedenis, heemkunde, folklore, genealogie, heraldiek, letterkunde, kunst over Aartrijke, Bekegem, Eernegem, Ichtegem, Loppem, Veldegem, Zedelgem, jg. 3, nr. 3, 1990/91, p. 1-16.
  • NAERT U., "Den Tram" te Aartrijke, in Ledenblad heemkundige kring David Jonckheere, jg. 9, nr. 35, 1984, p. 84-92.
  • POLLET J., Neringdoeners en ambachtslieden te Aartrijke in 1748, in Ledenblad heemkundige kring David Jonckheere, jg. 5, nr. 17, 1981, p. 1-9.
  • THOEN H., VANHOUTTE S., De Romeinse wegen in het Vlaamse kustgebied. Leiden alle wegen naar Oudenburg?, in MEULEMEESTER J.-L., Alle wegen leiden naar… Romeinse wegen in Vlaanderen, 2004, p. 50-56.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zedelgem met deelgemeenten Aartrijke, Loppem en Veldegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL47, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Hoeve en herberg De Drie Zwaluwen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Is deel van
    Aartrijke


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Ichtegemsestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15854 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.