Geografisch thema

Noordstraat

ID
15860
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15860

Beschrijving

Straat vertrekkend in de dorpskern van Aartrijke vanaf de Eernegemsestraat en buiten de dorpskern met recht tracé en noordwaarts verloop tot aan de grens met Jabbeke waar de weg wordt verder gezet als Aartrijksesteenweg.

De naam Noordstraat verwijst historisch gezien naar een weg, tegenwoordig bestaande uit het huidige tracé Dwarsstraat-Krinkelweg (gedeeltelijk)-Zabekestraat. De huidige Noordstraat ontstaat pas in 1956. Vroeger liep de weg slechts tot aan de Krinkelweg/Dwarsstraat, op de Ferrariskaart (1770-1778) is het wegdeel buiten de dorpskern afgezoomd met bomen. Op de Atlas der Buurtwegen (circa 1844) beschreven als Chemin n° 4, "Jabbekestraet. Groote weg van Aertrycke naer Jabbeke eindigende aen de Provinciale baen". Vanaf de Dwarsstraat-Krinkelweg verdergezet als voetweg beschreven als Chemin n° 33, "Noordstraat. Voetweg van de Jabbekestraet naer den Eerneghem Boterweg. Vijf Baliewegel". In 1956 wordt de Noordstraat vanaf de Dwarsstraat-Krinkelweg doorgetrokken, gedeeltelijk het tracé van de oude voetweg volgend.

Op de hoek met de Brugse Heirweg bevindt zich tot 1943 de "Noordmolen", een standaardmolen op open voet. De "Noordmolen" of "Grote Molen" is de oudste molen van Aartrijke en staat voor het eerst vermeld in 1553 als "de muelenwal daer den muelen op staet met den zuutzijde anden dixmuschen heerwech". De latere Brugse Heirweg ligt op dat ogenblik ten zuiden van de molen zoals te zien op de Grote Kaart van het Brugse Vrije door Pieter Pourbus (1571) gekopieerd door Pieter Claeissens (1601). De molen wordt op het einde van de 16de eeuw afgebroken en in het begin van de 17de eeuw op dezelfde plaats heropgebouwd. De weg wordt vóór 1696 verlegd en komt ten noorden van de molen te liggen (zie Ferrariskaart). In 1702 en in 1800 komt de vermelding "den ouden meulen" en "l' Anchien Moulin" voor. Een postkaart uit het begin van de 20ste eeuw beeldt molen en pijlerkapel (zie Brugse Heirweg) af. De molen vervalt in de loop van de 20ste eeuw en wordt neergehaald in 1943.

Woonstraat met in de dorpskern aaneengesloten bebouwing, halfvrijstaande of vrijstaande woningen overwegend uit de 20ste eeuw. Oudste bebouwing opklimmend tot de 19de eeuw (zie nummer 10, nummer 21). Enkele lage woningen, nummer 68 is aan de zuidzijde gedeeltelijk gecementeerd en versierd met geometrische motieven. Nummer 117, uit het interbellum heeft typerende witbepleisterde lateien. Voorbij de bebouwde kom zeer schaarse, landelijke bewoning, onder andere het dieper gelegen nummer 104 met nieuw woonhuis en nummer 108 in kern opklimmend tot het begin van de 19de eeuw. Nummer 34 is een kleine hoeve met een dwars op de straat georiënteerd woonhuis met opkamer. In de Landschapsatlas (versie 1.0, AROHM 2001) is te zien dat de ankerplaats "Vloethemveld" ten oosten aan de straat grenst. Ten noorden van de Moerletestraat loopt de straat door de gelijknamige relictzone. Net ten noorden van de dorpskern loopt de straat ook nog door de relictzone "Plateau van Wijnendale en Aartrijke".

  • Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten en Landschappen, Monumenten en Landschappen, Landschapsatlas, 2001, OC GIS-Vlaanderen.
  • KADASTERARCHIEF WEST-VLAANDEREN TE BRUGGE, 207: Mutatieschetsen, Zedelgem, 1956/14.
  • JANSSENS D., Straatschouwingen te Aartrijke, jaar 1744, in Ledenblad heemkundige kring David Jonckheere, jg. 5, nr. 18, 1981, p. 42-47.
  • NAERT U., "Den Tram" te Aartrijke, in Ledenblad heemkundige kring David Jonckheere, jg. 9, nr. 35, 1984, p. 84-92.
  • POLLET J., Bijdragen tot de geschiedenis van Aartrijke (1740-1814), Zedelgem, 1986, p. 174-176.
  • SIMAEY W., Oorlogsherinneringen uit Aartrijke (1940-1945), in Artiriacum. Tijdschrift van de Heemkundige kring Ambacht Aertrijcke, jg. 23, nr. 1, 2000, p. 22-24.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zedelgem met deelgemeenten Aartrijke, Loppem en Veldegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL47, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Arbeiderswoning

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Herberg

  • Omvat
    Hoeve De Middendreef

  • Is deel van
    Aartrijke


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Noordstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15860 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.