Geografisch thema

Boudewijn Hapkenstraat

ID
15919
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15919

Beschrijving

Licht bochtige weg, loopt vanaf de Koning Albertstraat in zuidelijke richting tot aan de Rembertstraat. Naamgeving als eerbetoon aan graaf Boudewijn VII (1093-1119), graaf van Vlaanderen. Zijn bijnaam Hapken heeft hij te danken aan de bijl die hij steeds bij zich draagt. De straat kruist de Veldbeek.

Oorspronkelijk deel uitmakend van een aloude zuidelijke verbindingsweg van Brugge naar Ieper via Torhout, waar de straat als Rozeveldstraat en Keibergstraat wordt verdergezet. De oude (zuidelijke) weg of "Iperwegh" (onder meer ommeloper van 1674) staat afgebeeld op de Grote Kaart van het Brugse Vrije door Pieter Pourbus (1571) gekopieerd door Pieter Claeissens (1601). Vanuit Torhout verdergezet op grondgebied Veldegem (zie Rembertstraat, Boudewijn Hapkenstraat en Collevijnstraat) en verder noordwaarts lopend over Zedelgem waarvan nog enkele bewaarde restvakken ten westen van de Torhoutsesteenweg. Vervolgens op Loppem (zie Oude Ieperweg, Heidelbergstraat, Ieperweg) en doorlopend naar Steenbrugge (Brugge, Assebroek).

De weg zou in de 17de eeuw in verval geraken en aan belang inboeten ten koste van een alternatieve noordelijke Bruggeweg eveneens afgebeeld op de Grote Kaart van het Brugse Vrije door Pieter Pourbus (1571) gekopieerd door Pieter Claeissens (1601). Deze weg volgt de as Aartrijkestraat (zie Torhout)-Aartrijksestraat (zie Aartrijke) en wordt verdergezet langs de Moubekestraat (zie Aartrijke)-Berkenhagestraat (zie Zedelgem)-Kezelbergstraat (zie Zedelgem) in de richting van Sint-Andries en Brugge. Het belang van beide wegen vervalt door de aanleg tussen 1751 en 1754 van de Torhoutsesteenweg. De plaats waar de Boudewijn Hapkenstraat en de Langenhoekstraat samen komen staat eertijds bekend als Lepegat ("leepgate", 1528). Op de Ferrariskaart (1770-1778) met inbegrip van de huidige Lepemolenstraat en zuidwaarts verdergezet door de Rembertstraat richting Torhout.

De huidige straat maakt op de Atlas der Buurtwegen (1844) onderdeel uit van drie verschillende wegen. Het eerste wegdeel, tussen Koning Albertstraat en Langenhoekstraat, hoort bij Chemin n° 15, de "Lepemolenstraet" (zie Lepemolenstraat). Het tweede wegdeel hoort bij Chemin nummer 13, "Chemin de Zedelghem au hameau dit den Strooypit" of "Veld ou Hollevoordestraat. Ouden Yperweg", komende van Zedelgem, bestaande uit de huidige Hollevoordestraat, Langenhoekstraat en het tweede wegdeel van de Boudewijn Hapkenstraat. De weg passeert het gehucht "Den Strooiput". Het laatste rechte stukje ligt tot de erkenning van Veldegem als zelfstandige gemeente in 1920 op grondgebied van Torhout (zie Torhout). Op de Atlas der Buurtwegen van Torhout (1846) onderdeel van Chemin n° 7, "Chemin de Thourout à Lopphem commençant au Bois dit Galgeknock par le hameau de Lepe" of "Oude Brugsche heirweg ou Lepestraet".

Landelijke straat met van oudsher verspreide hoevebouw zoals te zien op de Ferrariskaart en op de Atlas. Aan het begin van de straat een concentratie van bewoning bestaande uit vrijstaande of halfvrijstaande huizen. Enkele lage werkmanshuizen uit het interbellum, meestal dubbelhuizen in verankerde baksteen zoals nummer 23, nummer 28 (1935 zie ankers), nummer 33 (circa 1933). nummer 29 staat als dwarshuis met tuitgevel schuin op de rooilijn. De werkmanswoning nummer 16, met twee bouwlagen, bewaard schrijnwerk en vensters met afgeschuinde bovenhoeken onder betonnen lateien is opgetrokken circa 1949. Voorts landarbeiderswoningen uit de 19de of begin van de 20ste eeuw (nummer 20, nummer 38, links van nummer 51, nummer 88).

De achterin gelegen, gerenoveerde hoeve nummer 30 gaat terug tot vóór de opmaak van het primitief kadasterplan (circa 1830), het woonhuis wordt volgens kadastergegevens uitgebreid circa 1860, 1881 en 1887. De hoeve nummer 34 staat al op de Ferrariskaart, is tot 1908 een pachthoeve van baron Devrière (kasteelheer van Bulskampveld, zie Beernem) en wordt in de loop van de 20ste eeuw herbouwd en uitgebreid (circa 1908, 1930, 1945, 1953). Twee kapellen gewijd aan "Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes", aan het begin van de oprit naar nummer 34 en bij nummer 49. Nummer 37, met nieuw woonhuis heeft nog een bewaarde schuur, evenals nummer 47, zogenaamd "BERKENHOF" zie opschrift. Van de hoeve zogenaamd "TURKEN / HOVE" zie hekken is op het verlaten erf het boerenhuis afgebroken, beschilderde letters "KMB" op de zijgevel van de schuur met eronder een rondbogige gevelnis met omlijsting en bekronend kruis in gesinterde baksteen.

  • KADASTERARCHIEF WEST-VLAANDEREN TE BRUGGE, 207: Mutatieschetsen, Zedelgem, 1863/71, 1884/81, 1892/56, 1908/10, 1930/9, 1933/10, 1945/5, 1949/19, 1953/11.
  • Boschvogelroute Zedelgem, Aartrijke, s.d., p. 6.
  • CAPPON G., De ommelooper der prochie van Zedelgem. Pieter Lust, landmeter, Zedelgem, 1996.
  • FONTEYNE N., Schets ener geschiedenis der gemeente Veldegem, in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jg. 10, nr. 1, 1989, p. 37.
  • POLLET J., De nalatenschap van Gelein van Haveskerke, in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jg. 9, nr. 3, 1988, p. 88.
  • POLLET J., Enkele gegevens over 'Noordover' te Zedelgem, in Noortover, jg. 2, nr. 1, 1989/90, p. 1.
  • PYCK M., De historiek van de Torhoutse straten en straatnamen. Deel I: Het agrarisch gebied ten oosten en noordoosten van het stadscentrum, in Jaarboek van de Geschied- en Heemkundige kring Het Houtland, Torhout, 1976, p. 17.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zedelgem met deelgemeenten Aartrijke, Loppem en Veldegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL47, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes

  • Omvat
    Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes

  • Is deel van
    Veldegem


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Boudewijn Hapkenstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15919 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.