Geografisch thema

Koning Albertstraat

ID
15929
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15929

Beschrijving

Rechte weg die de dorpskern van Veldegem, vanaf de Rembertstraat, in noordwestelijke richting verbindt met de Torhoutsesteenweg. Vormt met de Koningin Astridstraat, liggend in elkaars verlengde, de hoofdas waarlangs Veldegem is geëvolueerd tot een straatdorp. De weg kruist van oost naar west achtereenvolgens de Veldbeek, de spoorweg Brugge-Kortrijk (1846) en de Lepemolenbeek. De vallei van de Veldbeek, lopend door weidegebied vormt in de overwegend bebouwde straat een groene strook. De beek heeft een vlakke overwelving in beton en is afgeboord met bakstenen balustrades onder blauwhardstenen dekplaten.

Naamgeving als eerbetoon na het overlijden van koning Albert I (1875-1934), koning van België tussen 1909 en 1934. Daarvoor "Steenweg van Zedelghem naar Veldeghem" en ook "Chemin d'Aertrycke à Ruddervoorde" (zie kadastrale mutatieschets, 1865) genoemd. Tijdens de Eerste Wereldoorlog, volgens een kaart van Zedelgem opgemaakt door de Duitse bezetter, aangeduid als "Veldeghemstrasse". In de jaren 1980 wordt de omgeving van de kerk en de gemeenteschool (zie Koningin Astridstraat) herschikt en van een parking voorzien. Tussen 2005 en 2007 wordt de straat tot aan de Veldbeek heraangelegd.

De straat loopt door voormalig veldgebied, een uitloper van het Bulskampveld (zie Beernem). Op het einde van de 18de eeuw is dit nog een onontgonnen moerasgebied, nagenoeg zonder bewoning zie de Ferrariskaart (1770-1778). Vanaf het einde van de 18de eeuw wordt het veld omgezet naar bosgebied door het aanleggen van dreven in dambordpatroon, zoals te zien op de Atlas der Buurtwegen (1844) en de Ph. Vandermaelenkaart (circa 1850). De latere straat loopt grosso modo door het "Hoogeveld" (zie Hoogveld), in het zuidoosten en langs het gehucht "De Lepe" (zie Lepemolenstraat), in het noordwesten. In de tweede helft van de 19de eeuw wordt het bos omgezet tot landbouwgrond maar met behoud van het drevenpatroon, nog herkenbaar in meerdere straten in de zuidoosthoek van Veldegem. Eén van die dreven geeft de aanzet tot de latere Koning Albertstraat en zal worden doorgetrokken tot aan de Torhoutsesteenweg. Dit gebeurt wellicht in de jaren 1850-1860. Op een kaart van het Militair Cartografisch Instituut van 1861 en herzien in 1911 staat de straat afgebeeld met huidig tracé en concentratie van bebouwing rond de kerk en in de buurt van de spoorweg. Aan de spoorweg is een tijdje een stopplaats voorzien, een wagon functioneert als loket en een houten barak dient als schuilhok zoals te zien op een foto uit het begin van de 20ste eeuw. Dit station ligt in de buurt van de "Lepemolen" (vernield tijdens de Eerste Wereldoorlog, zie Lepemolenstraat), het molenaarshuis (vervangen in 1957) en maalderij (sedert 1925) bevindt zich ter hoogte van nummer 146. In 1865 wordt voor de groeiende bevolking en de nieuwe parochie Maria-Veldegem, in de uithoek van de gemeente Zedelgem, een kerk, pastorie en school (zie Kloosterstraat) gebouwd langs de toenmalige Sparrendreef op gronden geschonken door de familie Muscar-de Mersseman. Een bewoningskern ontstaat vlakbij de kerk. In 1886 wordt de straat aangelegd en gekasseid tot aan de Torhoutsesteenweg.

Straat met meerdere functies. Woonstraat met lintbebouwing, aaneengesloten in de dorpskern en er buiten meer verspreid. Oudste bebouwing teruggaand tot het einde van de 19de eeuw zie nummer 85. De oude pastorie wordt in 1985 gesloopt en in 1988 vervangen door de huidige (nummer 2). Heterogeen uitzicht met enkele huizen van vóór de Eerste Wereldoorlog (nummers 24-32). Huizen uit het interbellum zoals de koppelwoningen nummers 29-31 met erkers op de verdieping, nummers 40-42 met betonnen lateien en nummers 111-113 met segmentboogvormige strekken met groen- en witgeglazuurde bakstenen. De gevel van nummer 16 (achteruit gelegen op een verspringende rooilijn) valt op door de witte bepleistering bij de brede, doorlopende latei en vensteromlijsting. Uit die periode of jaren 1940 enkele vrijstaande of halfvrijstaande woningen, nummer 14 onder schilddak en met opgaande erkeruitbouw, nummer 97 met verzorgde deur, nummer 110 in oranje baksteen en massieve, overhoeks geplaatste erker. Nummer 91 (circa 1945) is een vrijstaande villa met metalen opschrift "WEEK / END", gele baksteenbouw onder mansardedak (zwarte, mechanische pannen), ingangsportiek, erker en brede dakvensters. Modernistische inslag bij het winkelhuis nummer 15 (circa 1947) met geelbakstenen parement gecombineerd met zwartgeglazuurde bakstenen en dakpannen voor siermetselwerk en golvende gevelafwerking. Bebouwing verder aangevuld in de tweede helft van de 20ste eeuw.

Opvallende aanwezigheid van horeca in de omgeving van de spoorweg met enkele cafés herkenbaar aan de afgeschuinde hoektravee (nummer 142). Nummer 157 is circa 1913 door brouwer Juliaan Degomme uit Ruddervoorde opgetrokken, dichter bij de dorpskern bouwt brouwer Renaat Capelle uit Ruddervoorde circa 1904 het café nummer 45. Een weinig landelijke bewoning zie de kleine hoeves nummer 50 en nummer 181. Halfweg kruist de straat de vallei van de Veldbeek. Lopend door weidegebied vormt de vallei in de overwegend bebouwde straat een groene strook. De beek heeft een vlakke overwelving in beton en is afgeboord met bakstenen balustrades onder blauwhardstenen dekplaten. Aan het begin van de straat staat, links van de parking vóór de pastorie een elektriciteitscabine (jaren 1920-1930) in rode baksteen met getrapte gevelafwerking.

  • KADASTERARCHIEF WEST-VLAANDEREN TE BRUGGE, 207: Mutatieschetsen, Zedelgem, 1887/10, 1905/44, 1913/7, 1945/18, 1946/36, 1947/24.
  • Militaire stafkaart, 1861, herzien in 1911.
  • Boschvogelroute Zedelgem, Aartrijke, s.d., p. 7.
  • BONDUEL L., Het Zedelgem, Veldegem, Loppem en Aartrijke van toen. Een verzameling foto's en prentbriefkaarten aangevuld met beknopte historische gegevens, Brugge, 1983, p. 63.
  • CAPPON G., De Lepemolen en zijn bewoners, in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis pastoor Ronse, jg. 2, nr. 2, 1981, p. 34-41.
  • DECEUNINCK V., Zedelgem gedurende de Eerste Wereldoorlog, in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis pastoor Ronse, jg. 12, nr. 2, 1991, p. 67-80.
  • DENYS B., Parochie Veldegem: sterke rank aan de Zedelgemse wijnstok, in Zedelgem 900 jaar, Zedelgem, Heemkundige Kring "Pastoor Ronse", 1989, p. 35-36, p. 38, p.44.
  • DENYS B., Karel-Louis Van Eecke, non-conformistische en paternalistisch onderpastoor, begeleider van de Veldegemse groei naar parochiale en bestuurlijke zelfstandigheid (1822-1899; 1900-1917), in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jg. 18, nr. 2, 1997, p. 60.
  • DENYS B., Veldegem tijdens het interbellum (2) (1921-1939), in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jg. 26, nr. 3, 2005, p. 86-87, p. 94.
  • S.n. Herinrichting dorpskern Veldegem, in Info Zedelgem, jg. 23, nr. 3, 2005, p. 3.
  • RAMON A., LEROY P.J. (ed.), Gebouwen en wegen: enkele belangrijke realisaties, in LEROY P.J., Vier maal een is vijf. Terugblik op 25 jaar fusiegemeente Zedelgem, Zedelgem, 2003, p. 87.
  • VANHEVEL A., Krakkepad te Veldegem, in Het andere erfgoed in Ginter. Eindwerken erfgoedbegeleiders 2004, Torhout; 2004, p. 141.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zedelgem met deelgemeenten Aartrijke, Loppem en Veldegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL47, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Café bij spoorweg

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Gedenkteken oorlogsslachtoffers

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw

  • Omvat
    Winkelhuis

  • Omvat
    Winkelhuis

  • Is deel van
    Veldegem


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Koning Albertstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15929 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.