Geografisch thema

Veldegemsestraat

ID
15943
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15943

Beschrijving

Lange, hoekige straat met meerdere, doodlopende aftakkingen, die in zuidelijke richting de Ruddervoordsestraat (het eerste, korte stukje hoort bij Zedelgem) met de Koning Albertstraat verbindt. De Veldbeek loopt ongeveer parallel met de straat om die dan na de voorlaatste bocht te kruisen. Een eerste officiële vermelding van de naam Veldegem gebeurt in 1865 tijdens een gemeenteraadszitting te Zedelgem.

De straat loopt door voormalig bos- en veldgebied, zogenaamd "De Lepe" (zie Lepemolenstraat) of "Zuidwege", dat op het eind van de 18de eeuw bijna het hele grondgebied van het huidige Veldegem beslaat. Dit veld bestaat overwegend uit woeste gronden als uitloper van het grote Bulskampveld (zie Beernem) die zich over een breedte van ongeveer drie kilometer uitstrekt tussen Torhout en Loppem. Het veld bestaat uit heide, verspreide bossen en talrijke vijvers en moerassen. De aanwezigheid van slechts enkele paden maakt het gebied moeilijk toegankelijk en quasi onbewoond. Op het einde van de 18de eeuw is het veld nog een onontgonnen moerasgebied, nagenoeg zonder bewoning zie de Ferrariskaart (1770-1778). Enkele schaarse wegen lopen door het veld. Stukken van de huidige Kloosterstraat (en ook de Rembertstraat) maken deel uit van onder meer de "Lantwech naar het veld". Delen van de Kloosterstraat, Hutstraat en Veldegemsestraat vormen de vroegere "Peerdevoetstraat". In de eerste helft van de 19de eeuw wordt het veld aangelegd in dambordpatroon, doorsneden met rechte perceleringsdreven en uitgebaat als bosgebied, zoals te zien op de Atlas der Buurtwegen (1844) en de Ph. Vandermaelenkaart (circa 1850). In de tweede helft van de 19de eeuw wordt het bos omgezet tot landbouwgrond maar met behoud van het drevenpatroon, nog steeds herkenbaar in het huidige stratenplan van Veldegem. Het gebied krijgt naar analogie met omliggende gemeentenamen voor het eerst in 1865 officieel de naam Veldegem.

De straat is fasegewijs ontstaan, onder andere gedeeltelijk het tracé volgend van de "Peerdevoetstraat", een landweg door het vroegere "Zuidveld". Dit voormalig veldgebied is een uitloper van het Bulskampveld (zie Beernem). Op het einde van de 18de eeuw is het veld nog een onontgonnen moerasgebied, nagenoeg zonder bewoning zie de Ferrariskaart. In de eerste helft van de 19de eeuw wordt het veld uitgebaat als bosgebied en aangelegd in dambordpatroon doorsneden met rechte perceleringsdreven, zoals te zien op de Atlas en de Ph. Vandermaelenkaart.

Op de Atlas is de straat volledig getekend en maakt dan deel uit van verschillende wegen. Het eerste stuk vanaf de Ruddervoordsestraat hoort bij Chemin n° 9, "Peerdevoetstraet. Chemin de celui dit Hondsweg à celui dit Colvynstraet". De eerste bocht hoort bij Chemin n° 8, "Colvynstraet. Chemin du cabaret dit le Lion d' or vers Ruddervoorde". Vanaf de huidige Hutstraat wordt de weg verdergezet als Chemin n° 19, "Burshouwsstraet. Chemin de celui dit Colvynstraet à celui dit Hoogeveld". Aangeduid op een militaire kaart van 1917, opgemaakt door de Duitse bezetter, als "Gravierweg", als zijnde met steenslag verhard. De straat is heraangelegd tussen 1979 en 1981.

Vanaf de eerste helft van de 19de eeuw, verspreide en landelijke bewoning zoals te zien op de Atlas en de Duitse kaart van 1917. Heden woonstraat met lintbebouwing in het middendeel en tegen aan de Koning Albertstraat. Oudste bebouwing gaat terug tot vóór de opmaak van het primitief kadasterplan (circa 1830), onder meer zie nummer 36. Ook de lage woning, nummer 92 gaat in kern terug tot die periode, het huidige uitzicht is het resultaat van wijzigingen en uitbreidingen circa 1870, 1892 en 1931 wanneer dan het linkervolume wordt toegevoegd. Voorts een groot aantal lage woningen, vrijstaand of als koppelwoning, meestal uit het interbellum (nummers 73, 93, 104-106, 127-129). Uit dezelfde periode een aantal diephuizen met tuit- of puntgevel (nummer 95, 97). Nummer 21 dateert volgens kadastergegevens van circa 1930, de witbeschilderde baksteenbouw wordt gecombineerd met wit- en groengeglazuurde bakstenen voor strekken en doorlopende banden.

Landelijke bewoning (onder meer nummer 34 en zie nummers 36 en 120), nummer 141, zogenaamd "'THILDEGHEM" met nieuw woonhuis. Nummer 130 is een achterin gelegen hoeve met losse bestanddelen, toegankelijk via een onverharde weg. De bebouwing gelegen op de wijk Houtte vaut gaat terug tot vóór de opmaak van het primitief kadasterplan (circa 1830) maar kent meerdere wijzigingen (circa 1843, 1863, 1865 en 1939). Huidig uitzicht overwegend van circa 1939.

  • KADASTERARCHIEF WEST-VLAANDEREN TE BRUGGE, 207: Mutatieschetsen, Zedelgem, 1843/9, 1863/108, 1865/12, 1870/14, 1892/66, 1930/29, 1931/19, 1939/20.
  • Boschvogelroute Zedelgem, Aartrijke, s.d., p. 7.
  • DECEUNINCK V., Zedelgem gedurende de Eerste Wereldoorlog, in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis pastoor Ronse, jg. 12, nr. 2, 1991, p. 67-80.
  • DENYS B., Pastoor Joannes Vuylsteke en het ontstaan van de proosdij Veldegem, in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jg. 17, nr. 2, 1996, p. 49-54.
  • FONTEYNE N.E., Schets ener geschiedenis der gemeente Veldegem, in Zilleghem Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jg. 10, nr. 1, 1989, p.31-32.
  • RAMON A., LEROY P.J. (ed.), Gebouwen en wegen: enkele belangrijke realisaties, in LEROY P.J., Vier maal een is vijf. Terugblik op 25 jaar fusiegemeente Zedelgem, Zedelgem, 2003, p. 89.
  • VANHEVEL A., Het Plaisiersbos een jong ontginningsgebied, in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jg. 22, nr. 1, 2001, p. 22-23.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zedelgem met deelgemeenten Aartrijke, Loppem en Veldegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL47, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Arbeiderswoning

  • Omvat
    Arbeiderswoning

  • Omvat
    Boerenarbeiderswoning

  • Omvat
    Boerenarbeiderswoning

  • Omvat
    Hoevetje

  • Omvat
    Twee dorpswoningen

  • Omvat
    Twee gekoppelde dorpswoningen

  • Is deel van
    Veldegem


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Veldegemsestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15943 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.