Geografisch thema

Sint-Ulriksstraat

ID
16154
URI
https://id.erfgoed.net/themas/16154

Beschrijving

De Sint-Ulriksstraat (voorheen Kerkstraat) bevindt zich in het centrum van de gemeente tussen de Brusselstraat en de Assestraat: pleinvormig begin met inplanting van de Sint-Ulrikskerk met omringend kerkhof ten noorden. De pastorie ligt ten noordwesten van de kerk. Links ernaast bevindt zich een steil gekasseid pad met trappen dat verbinding geeft met de Lumbeekstraat en vertrekt ter hoogte van het westportaal van de Sint-Ulrikskerk. Doordat de percelen georiënteerd zijn op de kerk, lijkt het erop dat de dorpskom in functie van de kerk werd aangelegd.

De Sint-Ulriksstraat (voorheen Kerkstraat) komt min of meer in zijn huidige tracé al voor op de Ferrariskaart (circa 1770-1778). Ten tijde van de Atlas der Buurtwegen (circa 1841-1850) bestond ze uit de "Kerkstraet" en de "Processieweg", een afsplitsing van de Kerkstraat ten westen van de kerk. Het driehoekige plein ten zuiden van de kerk komt ook al voor op historische kaarten en wordt door Verbesselt aangeduid als dries. In 1867 werd er een perceelswijziging geregistreerd op het kadaster en werden de Kerkstraat en Lumbeekstraat rechtgetrokken om plaats te maken voor het nieuwe perceel, waarop het gemeentehuis (nummer 3) werd gebouwd.

De Sint-Ulriksstraat (voorheen Kerkstraat) is bijna helemaal opgenomen in het beschermde dorpsgezicht van Sint-Ulriks-Kapelle (datum besluit: 16/10/1980), omwille van het historische en landelijke karakter van de dorpskern. Buiten de kerk, de pastorie, het voormalige kasteel van Kapelle (Walleweg nummers 3-5), het voormalige gemeentehuis en de dorpsbebouwing rond de kerk omvat het dorpsgezicht ook een aantal akker- en weilanden, verwijzend naar het landelijke karakter.

De straat vertoont een heterogene bebouwing voornamelijk uit de 20ste eeuw. De oudere bebouwing concentreert zich rond het plein met de kerk en is sterk aangepast. Bijvoorbeeld Sint-Ulriksstraat nummer 8: wit geschilderde bakstenen dorpswoning met jaarankers 1886 met aangepaste muuropeningen. Resten van bebouwing uit de eerste helft van de 19de eeuw zijn de nummers 15-17. Het zijn twee gecementeerde enkelhuizen, later gesplitst in 3 woningen, met recente aanpassing van de muuropeningen en het schrijnwerk. Nummers 19-21 uit het begin van de 20ste eeuw behoorden eveneens tot de oudere bebouwing rond het plein en werden geregistreerd op het kadaster in 1910.

Aan de oostzijde van het plein bevindt zich de parochiezaal (zonder nummer rechts naast nummer 16), een eenvoudig bakstenen gebouw op rechthoekige plattegrond onder zadeldak (nok loodrecht op de straat). Bovenaan in de puntgevel bevindt zich een nis met beeld van de patroon Sint-Ulrick.

  • Archief Ruimte en Erfgoed Vlaams-Brabant, dossier 1591, beschermingsdossier dorpsgezicht.
  • Kadaster Vlaams-Brabant, mutatieschetsen Dilbeek, afdeling III (Sint-Ulriks-Kapelle), 1867/2 en 1886/2 (nummer 8) en 1910/1 (nummer 19-21).
  • VERBESSELT J. 1966: Sint-Ulriks-Kapelle, Het parochiewezen in Brabant tot het einde van de 13e eeuw, Deel V, Tussen Zenne en Dender IV, Pittem, 300-301.

Bron: VERWINNEN K. met medewerking van KENNES H. & THOMAS H. 2011: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Gemeente Dilbeek, Herinventarisatie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB7, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verwinnen, Katrien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Boerenhuis

  • Omvat
    Dorpswoningen uit 1895

  • Omvat
    Gemeentehuis Sint-Ulriks-Kapelle

  • Omvat
    Monument voor de gesneuvelden

  • Omvat
    Onze-Lieve-Vrouwkapel

  • Omvat
    Parochiekerk Sint-Ulrik

  • Omvat
    Pastorie Sint-Ulriksparochie

  • Is deel van
    Sint-Ulriks-Kapelle


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sint-Ulriksstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/16154 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.