De dorpskern van Pulderbos ontwikkelde zich rond een driehoekig dorpsplein. Rond het plein bevinden zich onder andere de parochiekerk, twee pastorieën, een dorpsbrouwerij en het voormalig gemeentehuis.
Historiek
Omstreeks 1200 werd Pulderbos van de moederkerk Pulle afgescheiden. Op die manier ontstond de Onze-Lieve-Vrouweparochie, onder het patronaat van de heren van Brabant.
De Brabantse hertog verpandde kort na 1500 de heerlijkheid aan lokale heren zoals Pieter van der Moelen (1505) en Gaspar Schetz (1559). Midden 17de eeuw verkocht Filips IV de heerlijkheid aan Emerence de Cotereau (1644) en in de 18de eeuw werd de markies van Asse eigenaar.
Beschrijving
De oude dorpskern van Pulderbos bevindt zich in het zuidelijke deel van de gemeente. Centraal ligt het driehoekig dorpsplein, bestaande uit een grasperk met opgaande bomen. Rond het plein staat de oudste bebouwing.
Aan de oostzijde van het dorpsplein staat de Onze-Lieve-Vrouwekerk met ommuurd en omhaagd kerkhof. Ten zuiden van de kerkhof bevindt zich het huis Sint-Huybrecht met omhaagde tuin. Aanvankelijk deed de woning dienst als pastorie, vanaf de 18de eeuw als onderpastorie en nadien als kosterswoning. Tegenover de kerk staat het vroegere tramstation, later café. Ten noorden van de kerk bevindt zich het voormalige gemeentehuis van 1867 naar ontwerp van Eugeen Gife, later onder meer apotheek. Aan de overkant van de straat staat de voormalige dorpsbrouwerij, ook wel Hel genaamd. Het woonhuis dateert mogelijk uit 1648. Ten westen van de brouwerij bevindt zich het zogenaamde Vagevuur, ook wel Dieltienshof genoemd. Het is een classicistisch herenhuis mogelijk opklimmend tot de 18de eeuw, maar met huidige uitzicht uit de eerste helft van de 19de eeuw. Ten oosten van de brouwerij ligt ten slotte de voormalige pastorie De Hemel. Het betreft een omwald herenhuis met oudere, mogelijk 17de-eeuwse kern. De huizen Hemel, Hel en Vagevuur lagen oorspronkelijk binnen dezelfde grote omwalling.
Voorts bevat de dorpskern enkele kleine 19de-eeuwse arbeidershuisjes (oost- en westkant), hoeven (westkant) en rijhuizen uit de eerste helft van de 20ste eeuw (zuidzijde).
- VANDEPUTTE O., 2011, Erfgoedbibliotheek van de Belgische gemeenten. De provincie Antwerpen. Tielt, 363.