Gelegen in de dorpskern aan westzijde van Jozef Reusenslei, tegenover politiebureel en pastorie omgeven door aanplantingen en parking (vroeger kerkhof).

Historiek

Parochie oorspronkelijk afhankelijk van de kerk van Deurne, zelfstandig in 1264. Benoemingsrecht vanaf 1185 in bezit van de abdij van Ename, laatstgenoemde verkocht dit recht in 1318 aan de Sint-Michielsabdij te Antwerpen. Kerk uit de 15de eeuw, koor herbouwd circa 1485 en toren in 1524. Kerk verwoest in 1582 en hersteld in het eerste kwart van de 17de eeuw, nogmaals door brand geteisterd in 1625, verder herstellingen in de tweede helft van de 18de eeuw en in de 19de eeuw. Vergroting (aanbouw van nieuwe, grotere kruisbeuken, doopkapel en sacristie) in 1958-59 naar ontwerp van J. Stynen.

Beschrijving

Zandstenen georiënteerde kruiskerk met ingebouwde westtoren, schip en zijbeuken van drie traveeën, gedisproportioneerd transept van twee traveeën onder mank zadeldak (leien) en ingebouwd koor met driezijdige sluiting, eveneens ingebouwde zijkoren met dito sluiting. Verankerde vierkante ingebouwde westtoren van vier geledingen, met verdiepte muurvlakken, originele onderbouw van Balegemse steen, hogerop herstellingen in Euvillesteen (1924) naar ontwerp van F. Mertens; laag tentdak (de spits werd omwille van de nabijheid van het vliegveld van Deurne niet herbouwd na de Tweede Wereldoorlog). Spitsboogdeur met colonetten en geprofileerde archivolt onder omlopende waterlijst, spitsboogvormig bovenlicht met gotisch maaswerk. Toren bovenaan gemarkeerd door kordon en gotische fries, spitsboogvormige galmgaten onder doorlopende kordons.

Verankerde zandstenen (Gobertange en Balegemse steen, bij de restauratie aangevuld met Massangis) gotische kerk onder zadeldaken (leien), lagere zijbeuken onder lessenaarsdaken gemarkeerd door steekkappen met puntgevels op schouderstukken waarin spitsboogvensters met gotisch maaswerk, steunberen met versnijdingen (koor). Noordgevel met gedicht rondboogdeurtje. Bovenlichten van de middenbeuk deels gedicht. Diverse aanbouwsels onder meer aan zuidzijde: verankerde bak- en zandsteenbouw onder zadeldak met trapgevel (vijf trappen + overhoeks topstuk), rechthoekig en radvenster.

Interieur

Achtzijdige pijlers op hoge beschilderde arduinen sokkels, geprofileerde kapitelen, dubbele spitsboogvormige scheibogen. Kruisribgewelven op geprofileerde kraagstenen. Zijbeuken met half spitstongewelf. Doksaal met orgel boven laatste travee.

Mobilair

Barok mobilair daterend uit het vierde kwart van de 17de eeuw en uit de 18de eeuw. Barokbeeld van Heilige Jacobus de Meerdere (vierde kwart van de 18de eeuw) van gemarmerd hout (hoofdaltaar). Barokbeeld van Heilige Lucia van Syracuse (18de eeuw, gemarmerd hout). Barokbeeld van Onze-Lieve-Vrouw met kind (18de eeuw, gemarmerd hout).

In transept gebeeldhouwd koorgestoelte; gebeeldhouwde eiken communiebank (tweede helft van de 17de eeuw) bij vergroting in zijbeuken geplaatst; gebeeldhouwde eiken preekstoel (18de eeuw); gebeeldhouwde eiken biechtstoelen toegeschreven aan atelier van H.F. Verbruggen (circa 1710), in zijbeuken.

Marmeren doopvont (doopkapel aan de noordelijke zijbeuk) met deksel (koper) door Antonio Govaerts gedateerd 1663. Doksaal met orgel van 1857 waarvan een aantal elementen van een ouder orgel, hersteld in 1972. Houten orgelkast in late rococostijl.