De etagelinde (Tilia platyphyllos) bevindt zich op het onregelmatig gevormde dorpsplein ten zuidwesten van het westportaal van de Sint-Martinuskerk, meer bepaald langs de rijweg Turnhout - Mol. Rond de stambasis is een achthoekige, gemetselde bakconstructie aangebracht.

Historiek

Volgens de literatuur werd de linde geplant in 1332 als een soort vrijheidsboom, toen Retie afgescheiden werd van Geel en een zelfstandige heerlijkheid werd. De oudste bekende vermelding dateert van 1652. Een document uit dat jaar meldt met het bericht “item 12 februari ontvangen van de vuytvaert ende begrafenis van Syken onder de linde, in de kercke” het overlijden van een vrouw, die omstreeks 1600 onder de linde te vondeling gelegd en door de pastoor gedoopt werd tot ‘Lucia onder de linde’. De lindeboom was toen zeker al volwassen, mogelijk 100 tot 200 jaar oud. Hieruit kan afgeleid worden dat de linde 400 tot 500 jaar oud zou zijn.

Deze lindeboom was oorspronkelijk naar Germaans gebruik een gerechtslinde en telde drie etages. De top kreeg bij feest- en hoogdagen een grote, roodgele wimpel in de kleuren van Retie. Het was de plaats waar de schepenbank zetelde en het jaargeding plaatsvond. De functie van gerechtsboom ging geleidelijk aan verloren toen tijdens de tweede helft van de 16de eeuw een gemeentehuis verscheen naast de linde. Vanaf 1727 tot het begin van de 20ste eeuw vormde de Markt, van oudsher een centrale ontmoetingsplaats voor de dorpsgemeenschap, op maandag de locatie voor de wekelijkse botermarkt. Tot begin 19de eeuw zou de boom nog drie etages gehad hebben; in 1849 werd bij de aanleg van de baan Turnhout - Mol het hinderlijke deel van de boomkruin verwijderd. In 1891 besliste de gemeenteraad het houten staketsel ter ondersteuning van de horizontale takken te vervangen door een gietijzeren constructie, gemaakt door aannemer Janssens (Turnhout). Het gemeentehuis tussen de linde en de kerk werd omstreeks 1898 afgebroken na de bouw van het huidige gemeentehuis.

In 1987-1988 werd de linde gerestaureerd en gesaneerd door middel van financiële tussenkomst van de toenmalige Afdeling Bos en Groen (Aminal) en behandeld volgens de nieuwste inzichten inzake boomverzorging. Hierbij werden het metselwerk en staketsel integraal vervangen. Voor het nieuwe staketsel werd gekozen voor een Afrikaanse houtsoort (padoekhout); het metselwerk rondom de stambasis werd vergroot ten behoeve van de beworteling. De verankering van een aantal takken en de kruinaanzet gebeurde door middel van draadstangen. Een bestrating van hergebruikte gebakken klinkers in een zandbed zonder stabilisatie laat doorsijpeling van regenwater tot de wortels toe. Onder de klinkerverharding is een beluchtingssysteem aangebracht.

Beschrijving

De etagelinde is 4,2 meter hoog en telt nog één etage. De kunstmatig gevormde kruin meet 16 op 12 meter, de gesteltakvrije stam is 2,50 meter hoog; onder de pergolaconstructie is er een vrije doorgang van 2,40 meter hoog. De stamomtrek bedraagt 3,81 meter (gemeten op 1,50 meter hoogte, opname in 2006). Gezien de locatie vormt deze boom een beeldbepalend element op de markt.