Eén van de blikvangers op de bredere westzijde van de markt te Westerlo is de eeuwenoude Marktlinde, een schitterend voorbeeld van een in etage gesnoeide Hollandse linde (Tilia europaea (x)).
Historiek
De lindeboom zou rond 1630 geplant zijn ter hoogte van de middeleeuwse halle die op het einde van de 16de eeuw afbrandde. Binnen de omheining van de boom is ondergronds nog metselwerk bewaard, mogelijk afkomstig van deze halle. De Marktlinde is voor het eerst afgebeeld op een figuratieve kaart van Westerlo uit 1556. Er zou vroeger ook een zuivelmarkt onder de boom plaatsgevonden hebben, waarbij de boter en eieren onder het bladerdek koeler gehouden konden worden. De linde wordt ook afgebeeld op een figuratieve kaart uit 1712, op de kabinetskaart van de Ferraris (1770-1778) en de kaart van Vandermaelen (1846-1854).
Historische etagebomen werden gewoonlijk in drie etages gevormd: met de onderste etage wordt het volk uitgebeeld, de middelste etage staat symbool voor de clerus en de bovenste etage symboliseert God. De linde van Westerlo heeft maar twee etages, waarvan de onderste moet ondersteund worden. Het oorspronkelijke houten staketsel werd in 1871 vervangen door een giet- en smeedijzeren geraamte naar een ontwerp van Pieter Jozef Taeymans. Het staketsel raakte zwaar beschadigd tijdens een storm op 6 november 1921. Het gietijzeren staketsel werd in 1987-1988 gerestaureerd en de etagelinde werd toen ook onderworpen aan een grondige boomverzorging.
Beschrijving
Op het ogenblik van inventarisatie (2006) had de lindeboom een stamomtrek van 4,25 meter (gemeten op 1,50 meter hoogte, opname in 2006) en een kruindoorsnede van 17 meter. In het begin van de 20ste eeuw mat de omtrek nog circa 3,50 meter. De hoogte van de gesteltakvrije stam bedraagt 2,25 meter. Het 2,60 meter hoge ijzeren staketsel met cirkelvormig grondplan, dat de eerste etage (4 meter hoog) ondersteunt, bestaat uit 32 palen op arduinen sokkels, bovenaan onderling verbonden door I-profielen, waarop de onderste takken van de linde rusten. Boven de etage is de kruin van de doorgaande stam in een bolvormige gekandelaarde kruin gesnoeid. Tegen de stam van de linde is een Mariabeeldje bevestigd.
- GORIS J.M., 2001: Een kaartboek van de abdij van Tongerlo 1655-1794, Brussel
- Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
- Topografische kaart van België, Philippe Vandermaelen, uitgegeven in 1846-1854, schaal 1:20.000.
- Onroerend Erfgoed Antwerpen, Aanduidingsdossier APA025, De Grote Nete van Zammel tot Zoerle, Beeltjens en de depressie van Goor-Asbroek (A. Kinnaer, 2014).
- Onroerend Erfgoed Antwerpen, Beschermingsdossier DA000547, Lindeboom op het marktplein, advies KCML (1981).
- CHALON J. 1910: Les arbres remarquables de la Belgique, Namen.
- DE WINTER K. 2000: Westerlo, Land van Merode, Westerlo.
- ONZIA J. 1947: Westerlo, Westerlo.
- DE HAECK A. 1988: Twee lindebomen met een markante vorm, Monumenten en Landschappen 7.4, 30-35.
- S.N. 2011: Markt van Westerlo, uitgegeven door Heemkring Ansfried in het kader van de tentoonstelling '500 jaar bewoning rond de markt van Westerlo'.
