is aangeduid als beschermd monument Solitaire witte abeel 'Tjenneboom'
Deze bescherming is geldig sinds
is aangeduid als beschermd monument Solitaire witte abeel 'Tjenneboom'
Deze bescherming was geldig van tot
De Tjenneboom is een solitaire witte abeel die zich bevindt langs de Heirbaan, op een kruispunt van vier gemeenten: Helshoven, Gotem, Mettekoven en Voort. De Tjenneboom staat op het hoogste punt (92 m) in een open agrarisch landschap. Dit is een typische locatie voor een galg of brandstapel, die zich in het verleden veelal in de uithoek van een dorp en op de top van een berg bevond. Door zijn ligging is hij van overal zichtbaar en vormt hij dus een baken in het landschap. Tegen de boom is een boomkapel bevestigd en in de onmiddellijke omgeving staat er tevens een veldkruis.
De naam Tjenneboom zou teruggaan tot de 17de eeuw en verwijst naar ‘Tjenne de heks’. Het zou gaan om Johanna of Anna Machiels, die, na een proces van ruim twee jaar, van hekserij werd beschuldigd en hier in 1667 levend werd verbrand. De doodstraf werd uitgesproken aan de voet van een reuzenlinde, circa 100 meter lager op de heuvel, en de verbranding vond op de top plaats. Na de dood van Tjenne, krijgt de linde in de overlevering en geschriften de naam ‘Tjenneboom’. Die linde staat al als ‘lindenboom’ vermeld op de topografische kaart van Vandermaelen uit 1850 en bevond zich meer naar het westen, ter hoogte van het kruispunt met de Bergstraat. Ook op de oudere kabinetskaart van de Ferraris (1770-1778) is er op dezelfde locatie ‘iets’ op een pleintje getekend, maar het is onduidelijk om wat het gaat. Op het einde van de 19de eeuw stierf de linde ten gevolge van ouderdom en schoot een populier wortel in de nabijheid die dan de naam Tjenneboom (de tweede) kreeg. In 1945 sloeg de bliksem in in de boom en werd de stam van de kruin tot de wortel opengereten. Toch overleefde de boom deze inslag. Vijftien jaar later, echter, staken spelende kinderen de boom in brand en ging hij in vlammen op. Tien jaar later werd de huidige (derde) Tjenneboom aangeplant op 22 april 1970, eveneens een witte abeel.
Auteurs: Kinnaer, Anse; Van der Linden, Geert
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)