De Syrische jeneverbes staat in wat nog rest van het laat 19de-eeuwse park bij het kasteel van Hardelingen en is een belangrijk relict van het oude parkbomenbestand.

Historiek

Het domein Hardelingen is gegroeid uit een voormalige hoeve van het Onze-Lieve-Vrouwekapittel van Tongerlo, dat in 1798 als zwart goed werd aangekocht door Georges Schaetzen. De Tongerse familie Schaetzen gebruikte het herenkwartier van de boerderij als buitenhuis. In 1841 trof een brand het goed dat ondertussen in eigendom was van Louis Ulric Schaetzen. Dit betekende het einde van de boerderij. Na de wederopbouw bleef enkel het herenkwartier over, waaruit het huidige landhuis (jaartal 1927) ontstond. Dit vormt de kern van het huidige landgoed. In het laatste kwart van de 19de eeuw werd, in opdracht van Oscar-Joseph de Schaetzen, rondom het landhuis een park in landschappelijke stijl aangelegd. Het park strekte zich uit ten oosten van het huis langsheen de Hardelingenstraat met oplopend gazon en een aangenaam reliëf. Van de voormalige parkstructuur is niet veel overgebleven. Van het oude bomenbestand resten nog enkele oude solitairen, soms op een kleine verhevenheid geplant.

Beschrijving

De boom staat in wat nog rest van het kasteelpark van Hardelingen. Het bomenbestand van het park werd in het verleden zwaar beschadigd. Bij de verkoop aan de huidige eigenaars werden onder meer 80 oude beuken gekapt. Het park is gelegen in een bronrijk gebied dat in het westen begrensd wordt door de laag gelegen Hardelingenbeek. Van hieruit loopt het domein in oostelijke richting geleidelijk op in de richting van de Kruislinde, het hoog gelegen kruispunt van oude wegen naar Hoeselt, Werm, Sint-Huibrechts-Hern, Hardelingen en Schalkhoven. In het park zijn vier zones met een eigen karakter en bestemming te herkennen, echter zonder harde begrenzing. Het tuingedeelte, rondom het landhuis in het zuiden, heeft een strakke aanleg en sluit aan bij de neoclassicistische vormgeving van het huis. Het noordwestelijk deel van het terrein, waar voorheen de moestuin en boomgaard lagen, is bestemd voor ‘sport en spel’ (zwembad, tennisterreinen, rijpiste en stoeterij). Het park in landschappelijke stijl strekt zich uit op de helling ten oosten van het landhuis, langsheen de Hardelingenstraat. Het parkbos in het noorden tenslotte, ter plaatse ‘de kop’ genoemd, is een belangrijk restant van het oude Hardelingenbos. De Syrische jeneverbes (Juniperus drupacea ‘ Hardelingen’) staat in het noordwestelijke deel van het terrein, waar voorheen de moestuin en boomgaard lagen, dicht bij de woning. Door de specifieke habitus van de Juniperus drupacea ‘Hardelingen’ is hij beeldbepalend in de omgeving van het landhuis. Het maatschappelijk draagvlak is groot omwille van het respect voor de omvang en habitus van de boom en zijn zeldzaamheid.

De 8 meter hoge Syrische jeneverbes heeft een stamomtrek van 1,42 meter (gemeten op 1,50 meter hoogte, opname in 2013) en een kruindiameter van 3 meter. De Juniperus drupacea ‘Hardelingen’ is het mannelijk exemplaar van een tweehuizige soort. Deze soort met een zeer specifieke groeivorm is uniek in België en kreeg officieel de naam ‘Hardelingen’, naar het kasteelpark waarin het oudste exemplaar zich bevindt. De soort wordt ondertussen onder die naam verder gekweekt.