is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Landhuis Pierco met park
Deze vaststelling is geldig sinds
Restant (50 are) van landschappelijk park, oorspronkelijk 3 hectare 60 are, aangelegd in de jaren 1870 achter een omstreeks 1837 gebouwd landhuis, historiserend verbouwd in de jaren 1920.
De geschiedenis van het enige gebouw met kasteelallures te Walshoutem gaat terug tot de late jaren 1830, toen burgemeester en huisdokter Pierre-Joseph Giroul in het gehucht Walho aan de zuidoostelijke rand van het dorp een riant landhuis bouwde met een achterliggende tuin van nagenoeg 45 are en een boomgaard van 93 are. Het huidige gebouw, dat ettelijke keren werd herbouwd, verraadt ondanks alle fiorituren nog steeds zijn oorspronkelijke vorm: een dubbelhuis van drie traveeën en twee bouwlagen en een mezzanine, geflankeerd door twee lage aanbouwen van elk één travee, waarin waarschijnlijk de dienstruimten waren ondergebracht. Het geheel was bedekt met zadeldaken. Het gebouw werd van de straat gescheiden door een 15 m diep erepleintje. Rond 1850 liet Giroul rechts van het huis en dwars op de straat een tweede gebouw – schuur of koetshuis – optrekken. Enkele jaren later werd het huis met de tuin en de boomgaard verkocht aan Lambert-Hubert Pierco, pastoor in het nabijgelegen Grand-Hallet (Waals-Brabant), die rond 1860 de rechteraanbouw in een distilleerderij (met stoomkracht) omvormde, een industrietak die rond 1850 in Haspengouw een grote opbloei kende. In 1872, niet lang voor zijn dood, verkocht hij het aan zijn neef Jean Pierco, burgemeester van Walshoutem van 1879-1887.
Jean Pierco liet een 'lusttuin' aanleggen van 3 hectare 60 are (perceel 785a), die een groot gedeelte van de ruimte besloeg tussen de weg naar Wezeren (de huidige Piercostraat) en de Bormanstraat. Op de oudste stafkaarten (1867, 1885 en 1903) is daarvan niets terug te vinden. Het ereplein voor het 'kasteel' werd nu ook links door een tweede dwarsvleugel afgebakend, geregistreerd als "remise de maître", zoiets als een veredeld koetshuis (niet voor de boerenkarren). In 1906, lang voor de wet Vandervelde op de beteugeling van de openbare dronkenschap (1919), werd de distilleerderij stopgezet. Provincieraadslid en burgemeester Jean Pierco, kleinzoon van eerstgenoemde, gaf het kasteelcomplex in de jaren 1920 zijn huidige uitzicht. Het werd een historiserende facelift, die zich beperkte tot de voorgevel en het interieur: de ingangstravee kreeg een toren met een spits tentdak, de traveeën werden afgelijnd door hoekkettingen en geblokte lisenen in witte zandsteen, de ramen van de eerste verdieping werden van driehoekige frontons voorzien en de middentraveeën van de verlengde aanbouwen van spitsboogfrontons. In de voormalige distilleerderij werd een 'salle flamande' ingericht en bij de verrijking van het interieur werd gul gebruikgemaakt van afbraakmateriaal uit een Antwerps herenhuis (lambriseringen, schoorstenen en haardplaten, glasramen...). De verbouwing werd geleid door de Brusselse architect Closset, waarschijnlijk E. Closset, bekend van een interieurverbouwing in de Hertogstraat te Brussel (zie Delmeire 1985). De achtergevel van het kasteel behield echter zijn sobere, midden-19de-eeuwse uitzicht.
Het ereplein voor het kasteel wordt langs de straatzijde afgebakend door een lage muur, onderbroken voor de gekasseide op- en afritten, die een rotonde vormden. Maar, zoals blijkt uit ansichtkaarten uit de jaren 1920 en uit de kadastrale gegevens, was er ook een 'overtuin', een perceel (448a) van 26 are aan de overzijde van de straat met grasperken, bloembedden en een witstenen zuil, mogelijk het voetstuk van een zonnewijzer. De ruimte achter het kasteel werd door een 200 m lange singel van hooghout verbonden met een blok van 2 hectare landbouwgrond in de hoek van de Bormanstraat en de Walhostraat, dat met bomen werd beplant en van een wandelpad voorzien. De band tussen het kasteel en dit bosplantsoen werd recentelijk door de verkaveling van de Camille Lenaertstraat verbroken.
Bron: DENEEF, R., 2008. Historische tuinen en parken van Vlaanderen - Zuidoostelijk Brabant - Haspengouw: Geetbets, Hoegaarden, Kortenaken, Landen, Linter, Tienen, Zoutleeuw, Brussel: Vlaamse Overheid. Onroerend Erfgoed.
Auteurs: Deneef, Roger
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
GRENIER C. en MOLLE A., Les Pierco de Neerwinden, 2010, internetbron http://www.greniercharles.be/global/doc/Pierco.pdf, geraadpleegd 9 augustus 2019.
Is deel van
Walshoutem
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Landhuis Pierco met park [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/134207 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.