erfgoedobject

Pastorie Sint-Folianusparochie met tuin

bouwkundig / landschappelijk element
ID
134209
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/134209

Juridische gevolgen

Beschrijving

In 1858 heropgebouwde pastorie omgeven door symmetrische tuin van 77 are, omvattende twee percelen: een moes- en bloementuin bij het huis en, daarachter, een lustbos met vier heuveltjes, waarop vroeger waarschijnlijk religieuze beelden stonden.

De pastorie van Neerlinter werd in 1858 afgebroken en binnen hetzelfde perceel, maar enkele meters verder van de straat, vervangen door het huidige gebouw. Dat is een uiterst sober, tweelaags, bakstenen dubbelhuis (de voor- en de achterdeuren in het midden) van vijf traveeën onder zadeldak, met aan de noordzijde en dwars op de straat, een klein koetshuis met twee rondboogpoorten. Het pastoriegebouw werd recentelijk gerenoveerd, maar het oorspronkelijke uitzicht bleef grotendeels behouden. In 1828, toen de Primitieve kadasterkaart werd opgemaakt, bestond de tuin uit twee bijna even grote percelen: een moestuin ('tuin') vlak achter het huis en daarachter een 'lusthof ', samen nagenoeg 77 are groot. Landmeter J.L. Voncken heeft bij wijze van uitzondering ook iets van de toenmalige structuur weergegeven: een lijnrecht pad in dubbele stippellijn snijdt in het verlengde van de zuidelijke zijmuur de twee percelen in twee ongeveer gelijke delen en mondt uit bij een cirkeltje op de oostgrens van het goed. Dit 120 m lange pad is bewaard gebleven en het cirkeltje op de Primitieve kadasterkaart stemt overeen met een heuveltje van 1,50 m hoog. Bij de in 1858 heropgebouwde pastorie vormde de achterdeur het vertrekpunt van het pad. Wat zag de pastoor als hij langs het pad over de moestuin (uiteraard niet alleen groenten, maar ook bloemen) en doorheen de lusthof naar het heuveltje keek?

Het scherm van oude taxussen (Taxus baccata) achter het heuveltje doet aan een decor denken: een donkere, groene achtergrond waar beelden – bijvoorbeeld een calvariegroep (de gekruisigde Christus tussen Johannes en Maria), het Heilig Hart, Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes... – goed tegen uitkomen. Klooster- en pastorietuinen waren niet alleen bedoeld voor nut en sier, maar moesten de bewoners of bezoekers ook tot meditatie en stichtelijke overpeinzingen aanzetten. In het lusttuinperceel komen nog andere, lagere ophogingen voor – twee in de hoekpunten van het perceel en één langs de noordrand – die ooit misschien ook een dergelijke functie hadden. Van het rondpad dat ook die heuveltjes aandeed, zijn nog sporen aanwezig. De voormalige moestuin is momenteel gazon en het gedeelte vlakbij de pastorie wordt bovendien afgeschermd door een haagje reuzenlevensbomen (Thuja plicata). De vroegere lusttuin met de heuveltjes wordt momenteel grotendeels overschaduwd door een gemengd, relatief jong plantsoen – zomer­ eik (Quercus robur), tamme kastanje (Castanea sati­ va), bruine beuk (Fagus sylvatica 'Atropunicea'), hemelboom (Ailanthus altissima), gewone esdoorn (Acer pseudoplatanus), afgewisseld met taxussen en ongestekelde hulst (Ilex aquifolium 'Heterophylla').

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Kadastrale opmetingsschets Neerlinter, 1859/18.
  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Oudste kadastrale legger (212) Neerlinter, artikel 423 nummers 13-15.

Bron: DENEEF, R., 2008. Historische tuinen en parken van Vlaanderen - Zuidoostelijk Brabant - Haspengouw: Geetbets, Hoegaarden, Kortenaken, Landen, Linter, Tienen, Zoutleeuw, Brussel: Vlaamse Overheid. Onroerend Erfgoed.
Auteurs: Deneef, Roger; Wijnant, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Pastorie Sint-Folianusparochie met tuin [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/134209 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.