Na Antwerpen en Brussel werd in 1851 ook in Gent een dierentuin ingericht. De oprichters, allen welstellende Gentenaars waaronder architecten Adolphe Pauli, Pierre Kerfyser en Louis Roelandt, verenigden zich in de “Gentse Maatschappij voor Natuurlijke Historie”. De stichting had tot doel de natuurhistorische kennis te bevorderen en bood daarnaast de mogelijkheid om in een pittoreske en leerrijke omgeving te wandelen. In het begin konden enkel leden van de vereniging de dierentuin bezoeken. Later werden de toelatingsvoorwaarden geleidelijk meer versoepeld en werd de dierentuin ook voor andere sociale klassen opengesteld.
De dierentuin werd opgetrokken in de Muinkmeersen, een onbebouwd terrein tussen de Opperschelde en de spoorlijn naar het verdwenen station Gent-Zuid. Het terrein dat bij aanvang circa 3,3 hectare besloeg werd in 1852 en nogmaals in 1860 uitgebreid tot circa vijf hectare. Op de kaart van Vandermaelen (circa 1850) en latere militair topografische kaarten van 1863 en 1893 is de aanleg zichtbaar: bochtende wandelwegen rondom verschillende vijvers aangevuld met een gevarieerde sierbeplanting. Niet ver van de hoofdingang aan de Franklin Rooseveltlaan werd in de zuidoostelijke hoek het hoofdgebouw in Byzantijnse stijl opgetrokken. Het gebouw met café-restaurant en salons was een ontwerp van de Gentse architect Adolphe Pauli en Bauwens. Centraal stond een kiosk met windmolen die het water in de vijvers moest rondpompen.
Terugvallende bezoekersaantallen op het einde van de 19de eeuw (ondermeer door opkomst van het kusttoerisme) zorgden voor de definitieve sluiting van de dierentuin in 1905. Het terrein werd aangekocht door de stad waarna het noordelijke gedeelte werd verkaveld. In het zuidelijk deel bleef het gebied rondom de toenmalige eendenvijver gespaard en werd omgevormd tot een openbaar park. Rondom het park verwijzen een aantal straatnamen zoals de Alpacastraat, Buffelstraat en Leeuwstraat naar de vroegere bewoners.
Het huidige Muinkpark beslaat de rechthoek tussen de François Bénardstraat, Hertstraat, Muinklaan en Hofstraat en heeft een oppervlakte van circa 1,3 hectare. Centraal ligt de oost-west georiënteerde vijver met een verbreding aan de oostzijde, restant van de voormalige dierentuin. Het park werd heraangelegd en is langs drie zijden door een lage geschoren ligusterhaag afgesloten, uitgezonderd langs de François Bénardstraat. Een deel van het aanwezige bomenbestand werd mogelijk aangeplant toen het park nog als dierentuin in gebruik was.
In het Muinkpark werden acht bomen met erfgoedwaarde geregistreerd: een opgaande zomereik, een hangende zilverlinde, een Japanse notenboom, een Oosterse plataan, een robinia, een Oosterse plataan, een gewone es en een gewone plataan. Daarnaast werden nog volgende bomen op het domein geregistreerd:
Auteurs: Smets, Koen; Van der Linden, Geert; Michiels, Marijke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Is deel van
Gent
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Muinkpark [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/134245 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.