erfgoedobject

Boomgaard met barriers en tuin van de hoeve Vreven

landschappelijk element
ID
134265
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/134265

Beschrijving

'Barriers', tuinhekjes en recente tuinen bij een voormalige hoeve uit het midden van de 19de eeuw.

Midden 19de eeuw bouwde naar verluidt brouwer Vreven een gesloten boerderij die na de Tweede Wereldoorlog vererfd werd aan de huidige bewoner. Hij breidde het woonhuis met een haaks bijgebouw uit, sloopte de achteraan op de binnenkoer gelegen schuur met dorsvloer en richtte er naar eigen smaak en inzicht een siertuin in. Het linker haakse boerderijgebouw, is sedert meer dan tien jaar van het goed gescheiden en ingericht als woning, met eigen tuin op de hoek met de Kogelstraat. De gebouwen zijn nog steeds omringd door kersenboomgaarden die eertijds veel uitgestrekter waren en onder meer rechts reikten tot het huis nummer 21 van de Graethempoort en achteraan tot in Voort. Deze kerselaars werden geënt op onderstammen van 'wildelingen' (wilde onderstammen) uit het bos van Heks.

Rechts van het herenboerenhuis met neoclassicistische uitstraling (vijf traveeën, twee bouwlagen, bakstenen lijstgevel, middenrisaliet, dropmotief en kroonlijst op klossen, deuromlijsting) en inrijpoort naar het erf, bleef de mooie 'barrier' van deze boomgaard bewaard. Hij is gevat tussen vierkante, monolithische hekpijlers van blauwe hardsteen met sokkel en een afwerking met profielen. Het hek, van zwart geschilderd smeedijzer met ronde stijlen, vierkante onder- en dubbele tussen regel, ronde onderspijltjes en spijlen uitlopend op knoppen, wordt gekenmerkt door de sierlijk getekende liggende krullen die de spijlen, makelaar en stijlen bovenaan verbinden. De haag aan de straatkant verdween voor een draadafsluiting. De nieuwe tuin die rond 1950 werd aangelegd op de vroegere binnenkoer, met gras, een rondpad van silex, hergebruikt van de funderingen van een gesloopt vakwerkgebouwtje, gesnoeide hagen en struiken die het jaar rond een variatie van kleur geven, kreeg het advies van kwekerij Gevers uit Herk-de-Stad. Ook een bomenrand werd toen aangeplant, voornamelijk op de rand van het sterk hellend terrein en langs de Kogelstraat. Daar is het goed begrensd door een gemengde haag van buxus, taxus, boerenjasmijn en meidoorn, onderbroken door een tweede 'barrier' en een hekje dat eertijds toegang gaf tot de moestuin. Deze zeer brede 'barrier' dateert uit de 20ste eeuw en is gemaakt van bandijzer, dat de constructie en vormentaal van oudere hekken overneemt: stijl- en regelwerk, versierde makelaar, liggende krul ter versteviging van het stijgend beloop van de op gedraaide punten eindigende platte spijlen. Het moestuinpoortje heeft vierkante stijlen en regels en ronde spijlen die bovenaan in boogvorm per twee onderling zijn verbonden. De moestuin, nu siertuin geworden, bezat voorheen een kruisend pad, buxushaagjes en een pergola.

Een vierde hekje, haaks op de Graethempoort en op de gevel van de vernieuwde vleugel, behoort stilistisch tot de 19de eeuw, en is mogelijk hergebruikt. De stijlen zijn gietijzeren zuiltjes met sokkel, met decoratie onder- en bovenaan de schacht en met een bekronend siervaasje; het stijl- en regelwerk en de ronde spijlen en spijltjes met leliepunten zijn van smeedijzer. Het goed biedt van achter de voormalige schuur een schitterend panorama op het door boomgaarden gekenmerkt, reliëfrijk landschap.

Bomen

Een oude gewone hazelaar (Corylus avellana) als solitair; Noorse esdoorn (Acer platanoides), jongere exemplaren van okkernoot (Juglans regia), tamme kastanje (Castanea sativa), zomereik (Quercus robur).

  • Hasselt, Archief van het Kadaster, opmetingsschets 1850 nr. 4.
  • Mondelinge informatie over het enten van de kerselaars door dokter J. Crommen.

Bron: DE MAEGD C. EN VAN DEN BROECK M., 2007, Historische tuinen en parken van Vlaanderen. Inventaris Limburg. Deel 3: Alken, Borgloon, Heers, Kortessem, Wellen, Brussel, Agentschap RO-Vlaanderen. Onroerend Erfgoed.
Auteurs: De Maegd, Christiane; Van den Broeck, Myriam
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Enkel het tuingedeelte ten oosten van de hoeve bleef bewaard. Het zuidelijke deel werd recent verkaveld.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Neoclassicistisch boerenburgerhuis

  • Is deel van
    Graethempoort


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Boomgaard met barriers en tuin van de hoeve Vreven [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/134265 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.