erfgoedobject

Parkje van het Landhuis d'Awans

landschappelijk element
ID
134392
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/134392

Beschrijving

Verwaarloosd park van een leegstaand huis, met enkele vermeldenswaardige bomen, ontstaan midden 19de eeuw en aangepast in het interbellum.

Volgens het Primitief kadasterplan dat geen jaartal draagt maar rond kort na 1810 te dateren is, bezit dokter en burgemeester Jan Jacques Bellefroid op de site genaamd het Klein Veldje, een in L-vorm ingeplant geheel van gebouwen (perceel nr. 762, als huis) met enkele percelen tuin (nr. 760, 761 en 763) en een groot bouwland (nr. 755), waar later het parkje zal worden aangelegd. Het geheel wordt eerst van vader op zoon en in 1897 via vrouwelijke lijn vererfd tot het in handen komt van Robrecht D'Awans-Bellefroid, die in Alken ook geneesheer was. Het goed wordt sinds de aanleg van het park, vermoedelijk in 1882, naar hem vernoemd. Het huis werd gebouwd door dokter Gerard Bellefroid, die midden 19de eeuw burgemeester van Wellen was, onderging meerdere wijzigingen en evolueerde met de jaren tot het alleenstaand gebouw met losstaand dienstgebouw dat tot nu bewaard bleef.

De haag van meidoorn die het perceel langs de Dorpsstraat begrenst, gaat over in een haag van gele kornoelje en sneeuwbes. Het perceel ligt vandaag ten gevolge van openbare werken die uitgevoerd worden ten koste van de perceelsbegrenzing, open aan de Vloeiherkstraat. In de as van de Overbroek­ straat wordt de meidoornhaag onderbroken door een ingangshek en enkele meters verder door een voetgangershekje. In de zomer van 2004 was één van de twee hekpijlers vernield. Het zijn vierkante monolieten met mooie, geprofileerde dekstenen van blauwe hardsteen, uit midden 19de eeuw. De beide hekken combineren oudere met nieuwe elementen: de 19de-eeuwse smeedijzeren spijltjes en onderspijltjes zijn middels licht krulwerk verbonden met het stijl- en regelwerk dat in holle buis is uitgevoerd, een materiaal dat tijdens het interbellum erg in zwang was.

Deze twee perioden vindt men ook terug in het huis, dat twee gezichten heeft: een wit bepleisterde neoclassicistische gevel van vijf traveeën en een even brede achtergevel in zichtbare baksteen van drie traveeën; tegen de zijvel leunt de jongere veranda aan, die zich aan de beide eerste gevels aanpast. De verandadeur heeft een hergebruikt trapje met geajoureerde treden en spijlen van gietijzer in de lange zijde en een mooie gietijzeren leuning bij het trapje op de korte zijde. De vierde gevel kijkt uit op het dienstgebouw dat een wagenhuis is met drie poorten en staldeuren. Een postkaart uit het begin van de 20ste eeuw toont het witte huis met zijn schilddak van grijze pannen, ernaast het wagen­huis in zichtbare baksteen, de met kuipplanten verfraaide oprit, de gazons als hooilanden en zowel volwassen als jong aangeplante bomen. Ook in de rest van het parkje wijst alles op verschillende aanlegfasen. Het groot gazon bezit op de noordelijke grens een bomenrand en ten zuiden en ten westen groepjes van bomen, aan de straatzijde een haag en verspreid ook struiken. In de uitgespaarde bedden voor bloemen overleven enkele rozen.

De oprit in rode steenslag is afgelijnd met breuk­stenen, wat tot het interbellum behoort, en wordt begeleid door Italiaanse populier (Populus nigra 'Italica'), bontbladige esdoorn (Acer pseudoplatanus 'Leo­poldii'), een jongere hemelboom (Ailanthus altissima) en wat opslag. De bomenrand aan de straatzijde is niet ouder dan 50 jaar, is nogal verruigd en telt een gewone esdoorn (Acer pseudoplata­nus) (189 cm), een zomereik (Quercus robur), een gewone robinia (Robinia pseudoacacia), een haagbeuk (Carpinus betulus), een taxus (Taxus baccata) met een onderlaag van sneeuwbes (Symphoricarpos albus) en gewone hazelaar (Corylus avellana).

Dichter bij het huis komen meer coniferen voor, aangeplant in het interbellum of zelfs in de jaren 1950: Europese larix (Larix decidua), Californische schijncipres (Chamaecyparis lawsoniana), taxus (Taxus baccata) en als solitair een juniperus chinen­sis. Er staat ook een oude tamme kastanje (Castanea sativa) als solitair die voor veel opslag zorgt en op het grasveld aan de zuidkant van het huis een mirabellenboom en een treur-es (Fraxinus excelsior 'Pendula') ook uit het interbellum. In de bomenrand bij het dienstgebouw vindt men esdoorn, acacia en notelaar. De pimpelnoot (Staphylea pinnata) hoorde vermoedelijk bij een oude grensbeplanting van struiken. De magnolia dateert uit het interbellum en de opgemeten bomen behoren allen tot de oudere aanlegfase. De helft van het noordelijke gazon werd omgezet in een populierenaanplant met kerstdennen (Picea) als overgang. Het geheel staat helaas te verkommeren.

Bomen
(De tussen haakjes vermelde afmetingen werden gemeten op 150 cm hoogte)

Bontbladige cultivar van gewone esdoorn (Acer pseudoplatanus 'Leopoldii') (287 cm), een vijf-stammige tamme kastanje (Castanea sativa), mogelijk 5 planten in een cirkeltje geplant, vederesdoorn (Acer negundo). Een mooie groep gevormd door een treures (Fraxi­nus excelsior 'Pendula') (170 en 180 cm), een taxus in treurvorm (113 cm), Calocedrus decurrens (256 cm) en een witte paardekastanje (Aesculus hippocasta­num) met stamwonde (325 cm); een tweede witte paardekastanje (274 cm) staat bij een groepje gevormd door een plataan (Platanus x hispanica) (198 cm), een moeraseik (Quercus palustris) (288 cm) en een gewone esdoorn (Acer pseudoplata­nus).

  • Hasselt, Archief van het Kadaster, Sectie F door E.L. Tricot, niet gedateerd, geen verzamelplan bewaard. Legger 1844; artikelnummer 33.
  • Hasselt, Archief van het Kadaster, Opmetingsschets 1882 nr. 51.
  • PAUWELS D., SCHLUSMANS F. met medewerking van MUYLDERMANS E. & ROMBOUTS J. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kanton Borgloon, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14N4, Brussel - Turnhout, p. 465-466.

Bron: DE MAEGD C. EN VAN DEN BROECK M., 2007, Historische tuinen en parken van Vlaanderen. Inventaris Limburg. Deel 3: Alken, Borgloon, Heers, Kortessem, Wellen, Brussel, Agentschap RO-Vlaanderen. Onroerend Erfgoed.
Auteurs: De Maegd, Christiane; Van den Broeck, Myriam
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Landhuis d'Awans

  • Is deel van
    Wellen


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parkje van het Landhuis d'Awans [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/134392 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.