erfgoedobject

Villa Bunselhof met tuin

bouwkundig / landschappelijk element
ID
134467
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/134467

Juridische gevolgen

Beschrijving

Landschappelijke tuin (80 are) met villa die grotendeels door een verbouwing in eclectische stijl in 1903 vorm kreeg, een 19de-eeuwse ijskelder en een koetshuis uit de tweede helft van de 19de eeuw.

Het Bunselhof, schuin tegenover het Trianonkasteel, gaat waarschijnlijk terug tot een gebouw dat vermoedelijk niet lang na de doortrekking van de steenweg Leuven-Mechelen in 1736 werd opgetrokken. Het is herkenbaar op 18de-eeuwse figuratieve kaarten zoals kaart 2 in de 'Atlas cadastral de Hever' door P. Van Antwerpen, opgemaakt in 1728-1729 maar gecorrigeerd in 1741 na de aanleg van de steenweg, en (minder duidelijk) ook op de Ferrariskaart (1771-1778). Thomas Vandermotten, de Primitieve eigenaar (1830), wordt in de kadastrale legger als rentenier omschreven en het hele eigendom beslaat nagenoeg 73 are. Ook de latere eigenaars (rentenier, handelaar, notaris) en de registratie van een nog bestaande ijskelder in 1885 laten vermoeden dat het Bunselhof meer was dan een keuterboerderij, hoewel het woord lusttuin niet in de legger voorkomt. De oude stafkaarten, bijvoorbeeld die van 1864 (DDG, 1875) of 1909 (ICM, 1923), laten geen lusttuin of park vermoeden; de tuin bij het Bunselhof wordt als een bebost perceel weergegeven.

De huidige villa is grotendeels het resultaat van een in 1903 geregistreerde verbouwing: een bakstenen gebouw van twee bouwlagen en vier traveeën (afgezien van de lage dienstvleugel aan de linkerzijde) onder een leien schilddak. De vooruitspringende ingangstravee met een trapgevel – in feite een korte dwarsvleugel met een eigen schilddak – heeft haar pendant aan de tuinzijde in een travee met een klokgevel, waarin ook de grote tuindeur is aangebracht. Het metselwerk wordt verlevendigd met zandstenen kordons en hoekkettingen, lisenen (aan de tuinzijde), witte banden boven de boog­ramen en de blinde bogen (rondbogen aan de straatzijde, steekbogen aan de tuinzijde), stenen balustrades voor sommige ramen en een houten erker langs de straatzijde. Het brede overdekte terras aan de tuinzijde is eveneens door een stenen balustrade omgeven. De 7 m brede strook die de voortuin vormt, wordt van de straat gescheiden door een lanspuntenhek op een lage arduinen muur. Het karrenhuis, volgens U-vormig grondplan met drie steekboogpoorten in de brede dwarsvleugel, cordonlijsten en plint van gesinterde baksteen en de gefiguurzaagde, witgeverfde, houten daklijsten, is typisch voor de architectuur van kasteelaanhorigheden in 1860-1900.

De aanleg van een landschappelijke tuin op een perceel van nog geen 80 are leidt in de meeste gevallen tot bijna stereotiepe oplossingen: een open gazon, min of meer uitgeschulpt, omgeven door een rondweg (die enkele interessante waarnemingspunten aandoet) en door hoogstammig groen. In dit geval wordt de uitschulping geaccentueerd door een vijvertje; de uitgegraven specie werd ongetwijfeld gebruikt om de ijskelder te bedekken en tezelfdertijd om een uitzichtpunt of basis voor een paviljoen te creëren. Deze aanleg viel vermoedelijk samen met de verbouwingen van 1900; daarop wijzen de stamomtrekken van de meeste bomen – gemiddeld circa 300 cm, met enkele uitschieters naar boven en naar onder. De bomengordel bestaat uit groene, bruine en treurbeuk (Fagus sylvatica, F.s. 'Atropunicea', F.s. 'Pendula'), tamme kastanje (Castanea sativa), witte en rode bastaardpaardenkastanje (Aesculus hippocastanum, A. x carnea), reuzenlevensboom (Thuja plicata), bontbladige esdoorn (Acer pseudoplatanus 'Leopoldii') en ook – zoals in de pastorietuin van Hever, met min of meer dezelfde afmetingen en vermoedelijk uit dezelfde kwekerij afkomstig (beide met een 'flessenhals': een onderstam, circa 100 cm hoog, die dubbel zo dik is als het geënte gedeelte) – een mooi exemplaar van gele paardenkastanje (Aesculus flava).

Merkwaardige bomen (opname 10 september 1998)
Het cijfer in vet geeft de stamomtrek in centimeter weer. De omtrek wordt standaard gemeten op 150cm hoogte. Het cijfer vooraan verwijst naar de locatie van de bomen op een plan in het inventarisdossier.

  • 2. gele paardenkastanje (Aesculus flava) 175 of 279 (90)
  • 11. bruine beuk (Fagus sylvatica 'Atropunicea') 365
  • 13. reuzenlevensboom (Thuja plicata) 381 (30), laagvertakt
  • Koninklijke Bibliotheek, afd. Kaarten en Plannen, 18B.119.
  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Oudste kadastrale legger [212] Hever, art. 214, 567, 568, 1056, 1077 en 1463.
  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Kadastrale opmetingsschets Hever 1885/28.
  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Kadastrale opmetingsschets Boortmeerbeek 1903/6.

Bron: DENEEF R., 2007: Historische tuinen en parken van Vlaanderen. Inventaris Vlaams-Brabant. Hageland - Noordoosten van Vlaams-Brabant. Aarschot, Begijnendijk, Bekkevoort, Boortmeerbeek, Diest , Haacht, Keerbergen, Rotselaar, Scherpenheuvel-Zichem, Tremelo.
Auteurs: Deneef, Roger; Wijnant, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Villa Bunselhof met tuin [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/134467 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.