erfgoedobject

Parkje van het kasteel Trekschuren

landschappelijk element
ID
134621
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/134621

Beschrijving

Restant van een vroeg 19de-eeuws parkje in landschappelijke stijl, bij het kas­teel van Trek­schu­ren, op een oude­re site.

Trekschuren wordt al op de Ferrariskaart (1774-1775) genoteer­d. Op het Primitief kadasterplan van 1812 ligt het goed tussen de Trekschurenstraat en de Voogdijsteeg. De gebouwen vertonen een complexe plattegrond die we interpreteren als een kasteel naast haar hoevegebouwen. De grote L-vormige vleugel (perceel nummer 678), bakent een rechthoekige binnenplaats af die met haar korte zijde aan de straat grenst. Op de lange zijde ligt er een kleinere L-vormige vleugel (nummer 680) aan een eigen erf met een alleenstaande aanhorigheid aan de overzijde. Verder is er een moestuin met bakhuisje (nummer 681) en achteraan ligt er een grote, ongeveer vijfhoekige vijver.

De tekening van Phil­ippe de Corswarem (1759-1839) met Trekschuren geeft een mooi en intrigerend beeld van het kasteel en de tuin zoals ze begin van de 19de eeuw bestonden, toen ze eigendom waren van Joseph Wagemans. Vanaf de west­ge­vel van het kasteel strekt zich een deel van een tuin uit in landschappelijke stijl, waar­van het poorthekje in de haag aan de straatkant, het open pavilj­oen van vier kolommen onder pagodedak en het volume van het kasteel zelf verwijzen naar een stijl die men Anglo-Chinois noemt, de vroegste vorm van de landschappelijke stijl op het vasteland. Het ondul­e­rend gras­veld is aan beide zijden geflan­keerd door een pad, hees­termas­sieven en gescho­ren hagen. In de achtergrond staan hoogstammige bomen waarvan de piramidale vorm naar exoten verwijst.

Einde 19de eeuw is het goed al weer verder geëvolueerd. De Dépôt-kaart (opname 1871, uitgave 1878) geeft een L-vormig parkje met vijver ten zuiden van het huis en een grote 8-vormige rondweg. Een ­bomengordel loopt rondom en de gebouwen liggen aan de straat­kant. Op de kaart met de revisie van 1882 ligt er een paviljoentje op het westelijk grasveld, mogelijk dat van de Corswarem. De Inven­taris van het Bouwkundig Erfgoed publiceerde een foto van het kasteel dat men van de Cors­warems tekening herkent, met monumentale pilasters die de gevel ritmeren en met een slankere bovenverdieping bekroond met een daklantaarntje. Het exotische van de tekening wordt daarin bevestigd, maar bestaat vandaag, na verbouwing van het huis, niet langer. Vandaag bezit Trekschuren aan de straatkant een 19de-eeuwse afsluiting, merkwaardig omwille van haar lengte van 58 traveeën plus een achteruitspringend inrijhek tussen nieuwe pilasters naar het park vóór het huis en één naar de dienstgebouwen achter het huis. Het eenvoudig smeedijzeren afsluithek op deels bakstenen, deels gecementeerde voet, is geritmeerd door de vierkante stijlen met vaasjes als bekroning. Elke travee telt 24 ronde spijlen met speerpunt. De drie laatste traveeën nemen de haakse bocht en worden door een laurierhaag als westelijke begrenzing verdergezet. Het park ten westen, oorspronkelijk met L-vormig grondplan, bezit nog enkele oudere bomen maar is nu eerder een ruim gras­veld met vijver en een brede bomen­gordel. Een jonge boom­gaard werd ten oosten aangeplant.

Bomen
(Het tussen haakjes vermelde cijfer geeft de stamomtrek gemeten op 150 cm hoogte)

Bomenrand met Ameri­kaanse eik (Quercus rubra), buxus (Buxus sempervirens), fijne spar (Picea abies), doods­beenderenboom (Gymnocladus dioicus) (in slechte staat), Californische schijncipres, gewone esdoorn (Acer pseudoplatanus), gewone lijs­terbes (Sorbus aucuparia), gewone robinia (Robinia pseudoacacia), Hol­andse linde (Tilia x vulgaris), ruwe berk (Betula pendula), schiet­wilg (Salix alba), tamme kastanje (Castanea sativa), gewone taxus (Taxus baccata), scherpe hulst (Ilex aquifolium), zomereik (Quercus robur), witte paardekastanje (Aesculus hippocastanum) (280 cm), bruine beuk (Fagus syl­vatica 'Atropuni­cea') (365 en 383 cm), gewone beuk (Fagus sylva­tica) (350 cm), gewone moerascipres (Taxodium distichum) (197 cm).

  • Kadasterarchief Limburg, Primitief plan van sectie E, door H. Groulard, gedateerd 15 november 1812.
  • SCHLUSMANS F. met medewerking van GYSELINCK J., LINTERS A., WISSELS R., BUYLE M. & DE GRAEVE M.-Ch. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6N1 (A-Ha), Brussel - Gent, p. 405.

Bron: DE MAEGD C. EN VAN DEN BOSSCHE H., 2006: Historische tuinen en parken van Vlaanderen. Inventaris Limburg. Deel 2: As, Beringen, Diepenbeek, Genk, Ham, Hasselt, Heusden-Zolder, Leopoldsburg, Lummen, Opglabbeek, Tessenderlo, Zonhoven, Zutendaal, Brussel: Vlaamse Overheid. Onroerend Erfgoed.
Auteurs: De Maegd, Christiane; van den Bossche, Herman
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Kasteel Trekschuren

  • Is deel van
    Hasselt


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parkje van het kasteel Trekschuren [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/134621 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.