Het landschap ‘Hertberg’ is gelegen op het grondgebied van de gemeenten Herselt en Laakdal en vormt de overgang tussen de vallei van de Grote Nete en de eerste hellingen van het Hageland. De begrenzing van dit landschap wordt gevormd door het gehucht Bergom in het noorden, de Varendonkse Baan in het oosten, de bewoning van Herselt-Blauwberg in het zuiden en Herselt in het westen.

Reeds in de 18de eeuw (kabinetskaart van de Ferraris, 1770-1778) werd het gebied van Hertberg gekenmerkt door uitgestrekt bos, het Cuytehoevebosch, doch hier en daar onderbroken door kleine restanten heide en enkele vijvers. Langs de randen herkennen we overwegend akkers en enkele weilanden. Bijna een eeuw later (kaart van Vandermaelen, 1854) is de situatie zo goed als ongewijzigd; een groot boscomplex met enkele heiderestanten. Wel lijken enkele van de vijvers verdwenen. En ook vandaag wordt dit landschap gedomineerd door bos. Er kan dan ook worden gesteld dat de vegetatiestructuren gedurende de laatste eeuwen vrijwel ongewijzigd zijn gebleven. Toch heeft de mens gedurende de laatste 200 jaar door haar activiteiten het uitzicht van het bos wezenlijk veranderd. Zo werd bijvoorbeeld tijdens de Tweede Wereldoorlog een aanzienlijk deel van het oorspronkelijke bos ontgonnen door de Duitse bezetter, waardoor een heraanplanting in de tweede helft van de 20ste eeuw noodzakelijk was. Hoewel Hertberg en omgeving sinds lang wordt gekarakteriseerd door bos, treft men hier dus geen ‘historisch stabiel’ bos aan. Ter hoogte van de kruising van het Wezelsbaantje en het Veerlepad is er vandaag een vijvertje, de ‘Rode Vis’, dat ook reeds bij Ferraris -doch groter- herkenbaar is. De in de noordelijke rand gelegen ‘Denneboshoeve’ klimt op tot de 18de eeuw, doch werd herhaaldelijk aangepast en ter hoogte van Kipdorp staat nog een typische dorpswoning in leem- en vakwerk uit 1947.

De wetenschappelijke waarde van dit bosrijke gebied wordt in belangrijke mate bepaald door de geomorfologische kenmerken: Hertberg (30m) en de Steenheuvels (27,5m) zijn tertiaire heuvels. Als groot, aaneengesloten bosgebied, gelegen op de overgang tussen de vallei van de Grote Nete en de eerste hellingen van het Hageland, is het bovendien deel van een cluster van waardevolle landschappen. Het landschap van ‘Hertberg’ betreft dus een mooi aaneengesloten bosgebied, waarbinnen het macroreliëf, met de heuvels ‘Herberg’ en ‘Steenheuvels’, zorgt voor afwisseling. Vooral de uitgestrektheid van dit landschap draagt in belangrijke mate bij tot de belevingswaarde.

• Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
• Topografische kaart van België, Philippe Vandermaelen, uitgegeven in 1846-1854, schaal 1:20.000.