Domein Vordenstein is gelegen in de gemeente Schoten ten noordoosten van de Antwerpse stedelijke agglomeratie. Eertijds behorende tot een uitgestrekt en ononderbroken groengebied, wordt het nu door de autosnelweg E19 Antwerpen-Breda, die de noordelijke grens uitmaakt, gescheiden van het Peerdsbos en het park van Brasschaat. Langs de zuidrand grenst Vordenstein aan de bewoning van Schoten, de oost- en westgrens worden respectievelijk gevormd door de Eksterdreef en de Peerdsbosbaan.
De oorsprong van Vordenstein gaat terug tot in de 14de eeuw toen het werd gesticht door Jan van de Werve en dan ook de naam Hoff van de Werve meekreeg. Het huidige park werd in de 18de eeuw aangelegd en kent een tweeledige structuur. De aanleg gebeurde volledig in functie van het kasteel met imposante dreven en een afwisseling van hoge en lage vegetaties. Het ene deel van het domein betreft een bosgedeelte in Franse barokstijl en naar een voorbeeld van het Trianon te Versailles. Het wordt gedomineerd door een geometrisch drevenpatroon, waarbij de oriëntatie werd gebaseerd op 1 lange indrukwekkende dreef, de ‘Twaalfurendreef’ die volgens een noord-zuidas loopt en zo een denkbeeldige verbinding maakt tussen de kerk van Brasschaat en de kerk van Schoten. Het doel van de aanleg was dat om 12 uur ‘s middags de schaduw van de ene stam net op de andere stam zou vallen. Het andere deel van het domein is een landschapspark naar Engels voorbeeld met een afwisseling van uitgestrekte graslanden, indrukwekkende boomgroepen en een vijver. Hier vindt men tevens een oranjerie met ommuurde tuin met een groentetuin, een insectenheuvel, een rozentuin, een bijentuin, een vijvertuin met een gevarieerde verzameling water- en moerasplanten, een ‘vier-seizoenentuin’ en andere. Van het oorspronkelijke kasteel, daterend uit 1540, met torens en een ophaalbrug is niets overgebleven.
Het tweede ‘Kasteel Vordenstein’ dat werd opgetrokken rond 1830 betrof eigenlijk een luxueus landhuis en werd in 1946 gesloopt en vervangen door een moderne villa. De oranjerie uit het begin van de 19de eeuw, gelegen in de Engelse tuin langsheen de muur rond de oranjerietuin en met bijhorend hoveniershuis, is wel gespaard gebleven. Het betreft een statig gebouw met hoge vensters om zoveel mogelijk licht binnen te laten. Een gedeelte van deze oranjerie werd reeds omgebouwd tot woonhuis. De kapel van Horst, die teruggaat tot 1435, was tot aan de Franse Revolutie een bekende bedevaartsplaats, waar elk jaar een drukbezochte processie werd gehouden. De weloverdachte aanleg van het park, met brede dreven in geometrische vorm en de afwisseling van lage delen, zoals graslanden en waterpartijen, met hoge delen, gevormd door boomgroepen of solitaire bomen, resulteert in indrukwekkende vergezichten. Daarnaast omvat het domein een aantal verstrooiende, visueel aantrekkelijke en vaak rustgevende elementen zoals de ‘heksengang’ (een indrukwekkende gang van rododendronstruiken), een voormalig jachtpaviljoentje en de verschillende tuinen.
Het bomenbestand van domein Vordenstein is door de aanwezigheid van verschillende zeer oude solitaire exemplaren, alsook enkele merkwaardige exotische soorten zeer waardevol. De oude bomen en het staand en liggend dood hout in het eerder natuurlijke bosgedeelte, bieden bovendien ideale mogelijkheden voor roofvogels, reeën, insecten en vleermuizen.
Bron: Ankerplaats 'Domein Vordenstein'. Landschapsatlas, A10083, Agentschap Onroerend Erfgoed, Brussel.
Auteurs: Van Olmen, Mira; De Borgher, Marc; Meesters, Ludo; De Clippel, Jean-Yves
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Omvat
Domein Vordenstein
Is deel van
Schoten
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Domein Vordenstein [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135055 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.