erfgoedobject

Langdonken

landschappelijk geheel
ID
135060
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135060

Juridische gevolgen

  • omvat de aanduiding als beschermd cultuurhistorisch landschap De Langdonken
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Het landschap ‘Langdonken’ is gelegen in de gemeente Herselt op de overgang Kempen-Hageland. De begrenzing wordt gevormd door de Aarschotsesteenweg in het westen, Achter de Wereld en Molenvloed in het noorden, de Broekstraat, de Dooiewerf en de Langdonksestraat in het oosten en tot slot de Loopgatenstraat de renbaan Heidepark en de Elsestraat in het zuiden.

Door het weinig intensief gebruik van de Langdonken, bleef dit landschap gedurende eeuwen zo goed als ongewijzigd. Op de kabinetskaart van de Ferraris (1770-1778) betrof het gebied ten noorden van de ‘Herselschloop’ met een uitloper naar het noorden moeras, het centraal- en noordelijk gedeelte was onbegaanbaar moeras, terwijl het westelijke gedeelte iets droger en meer bebost was. Het zuidwesten, noordwesten, en oosten, waren op dat moment heide, wat wijst op ontginning van de oorspronkelijke bossen. De gevolgen van de aanzet tot verdere ontginning zien we op de historische kaart van Vandermaelen, met onderscheid tussen vochtige heide, beemden en loofbos. Pas tegen het einde van de 18de eeuw werd op grote schaal begonnen met het geschikt maken van de gronden voor landbouw. Zo werd getracht om de hoger gelegen percelen van de Langdonken te draineren, aan de natste delen werd niet geraakt. De heide werd opgebroken en omgevormd tot wei- en akkerland, de drogere percelen werden gebruikt voor bosbouw en hakhoutwinning. Tegen het einde van de 19de eeuw werd de ontginning voor bosbouw geïntensifieerd: percelen werden met grachten in pandjes verdeeld en bebost. Doordat de percelen niet werden ontwaterd, bleef het water in de grachten staan en onderging de grondwatertafel zo goed als geen wijzigingen. Zo bleef het gebied tot rond 1960 redelijk ongeschonden, waarna weekendverblijven en vijvers hun intrede deden.

Vandaag wordt de waarde van het gebied Langdonken bepaald door de aanwezigheid van talrijke relicten van het oorspronkelijk landschap, zoals het er eeuwen geleden uitzag, met een afwisseling van bos, vochtige heide, broekbos, vennen, grachten en weilanden. Het reliëf en de variatie in structuur en vegetatietypes maken dit landschap esthetisch waardevol. Dankzij de aanwezigheid van onontgonnen alluviale gronden, driesgronden, meerdalbodems en gradiënten van voedselarm naar voedselrijk en matig nat tot zeer nat, herbergt dit landschap bovendien een rijke en waardevolle flora en fauna.

  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
  • Topografische kaart van België, Philippe Vandermaelen, uitgegeven in 1846-1854, schaal 1:20.000.

Bron: Ankerplaats 'Langdonken'. Landschapsatlas, A12002, Agentschap Onroerend Erfgoed, Brussel.
Auteurs: Deneef, Roger; Wijnant, Jo; Cresens, André
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Langdonken [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135060 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.