erfgoedobject

Floordambos en kasteel de Ribaucourt

landschappelijk geheel
ID
135077
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135077

Juridische gevolgen

  • omvat de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Dorpskom Perk
    Deze bescherming is geldig sinds

  • omvat de aanduiding als beschermd cultuurhistorisch landschap Floordambos
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Dit gebied is gelegen nabij de dorpskernen van Melsbroek en Perk op het grondgebied van de gemeenten Steenokkerzeel, Kampenhout, Vilvoorde en Machelen. Het westelijk deel van dit landschap wordt ingenomen door het Floordambos dat gelegen is op de waterscheidingslijn tussen Dijle- en Zennebekken. Het ligt op een oud alluvium in de voormalige fossiele oost-west vallei, met basische, sterk hydromorfe en humusrijke bodems. Het gebied werd grotendeels gedraineerd, maar was omwille van de waterhuishouding weinig geschikt voor landbouw. Bosbouw was het alternatief. Dankzij de kalkrijke ondergrond kon zich hier een vegetatie met basische laagveenmoerassen ontwikkelen, die ten noorden van de Maas als zeldzaam mag beschouwd worden. De botanische waarde van het Floordambos is bijgevolg zeer hoog. Als waterlopen kunnen de Lopende beek, de Leibeek en de Trawool vermeld worden. In het westen wordt het gebied van Peutie gescheiden door de autosnelweg E19 Brussel-Antwerpen.

Verschillende kasteeldomeinen ontwikkelden zich in deze oorspronkelijk bosrijke omgeving: de kastelen van Ravaart, Huyenhoven en Snoy sluiten op het Floordambos aan, terwijl het kasteel van Ribaucourt met landschapspark bij het Hellebos ligt.

Het kasteel Ravaart met landschapspark en moestuin dateert uit het midden van de 19de eeuw. Ten zuiden van de site ligt het Floordambos, op de grens tussen Peutie en Melsbroek. Noordelijker ligt het eveneens 19de-eeuwse kasteel en park Huyenhoven. Het Hof ten As, kort bij Melsbroek, is een omvangrijke gesloten hoeve met gebouwen rondom een ruime geplaveide binnenplaats. De oorsprong van het kasteel Snoy ligt in de 14de of 15de eeuw als neerhof ten westen van het Groot Hof van Melsbroek. Sinds de 16de eeuw werd het naar de toenmalige eigenares kasteel van Meerbeek genoemd. Na de verwoestingen in 1944 liet eigenaar baron Snoy de overblijvende aanhorigheden tot woonst verbouwen. De vier hoektorens en een F-vormige vleugel zijn de enige overblijfselen van het oorspronkelijk geheel. Het domein is nog grotendeels afgesloten met een natuurstenen omheiningsmuur. Een lange dreef door het zuidelijk deel van het Floordambos leidt naar het domein met landschappelijk park. Het kasteel ligt kort bij de dorpskern van Melsbroek met de Sint-Martinuskerk.

Het kasteel en park de Ribaucourt liggen ten zuidoosten van de dorpskern van Perk, waarmee het kasteeldomein door een lange dreef verbonden is. Deze voormalige motte werd voor het eerst vermeld op het einde van de 12de eeuw. In de 17de eeuw was het een indrukwekkend waterslot, geflankeerd door twee rechthoekige torens. Het neorenaissance complex werd verbouwd en uitgebreid in de 19de eeuw. Onder leiding van landschapsarchitect F.J.Keilig werden de oorspronkelijk Franse tuinen heringericht tot een landschapspark in Engelse stijl. De buitenste ringgracht, de omheiningsmuur en de neerhofgebouwen die in de 17de eeuw reeds aanwezig waren, bleven gedeeltelijk bewaard. Elementen van de breukstenen grachtmuur zijn nog aanwezig evenals een 19de-eeuwse oranjerie. Ten westen ligt de kasteelhoeve 'Hof te Veaux' met een geplaveide binnenplaats, gebouwd in de 18de eeuw en aangepast in de 19de eeuw. De Leibeek loopt door het park, verder naar het noorden vormt ze - samen met de Lellebeek en de Molenbeek - de Barebeek. Naar het noordoosten sluit op het park een bosrijk gebied aan met ondermeer het Hellebos en de Torfbroekbeek. De moerassige delen op een kalkrijke ondergrond herbergen een rijke flora. Dit gebied is in dat opzicht vergelijkbaar met het Floordambos, Snijsselsbos en Schiplakenbos.


Bron: Ankerplaats 'Floordambos en kasteel de Ribaucourt'. Landschapsatlas, A20010, Agentschap Onroerend Erfgoed, Brussel.
Auteurs: Deneef, Roger; Wijnant, Jo; Cresens, André
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Silsombos

  • Is gerelateerd aan
    Torfbroek en Ter Bronnen

  • Is deel van
    Kampenhout

  • Is deel van
    Machelen

  • Is deel van
    Steenokkerzeel

  • Is deel van
    Vilvoorde


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Floordambos en kasteel de Ribaucourt [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135077 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.