erfgoedobject

Abdijdomein Vlierbeek

landschappelijk geheel
ID
135101
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135101

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Abdij van Vlierbeek: omgeving
    Deze bescherming is geldig sinds

  • omvat de aanduiding als beschermd cultuurhistorisch landschap Abdij van Vlierbeek
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

De abdij van Vlierbeek ligt ten noordoosten van Leuven. In het zuiden grenst het aan Negenbunders en de drassige vallei van de Molenbeek, die tot in de eerste helft van de 20ste eeuw aansloot op het toen nog bestaande deel van het Lovens Broek of Lovenarenbroek.

Hoewel het gebied door de oprukkende bebouwing ingesloten is geraakt, biedt het wel nog de mogelijkheid om het abdijdomein in een breder landschappelijk perspectief te valoriseren. De dreven, de abdijsite en de akkers errond zijn de voorbije twee eeuwen grotendeels bewaard gebleven. Op een deel van de weiden langsheen de Molenbeek zijn intussen populieren aangeplant en zijn sommige vijvers in weide of bos omgezet. Enkele dreven werden in de nabijheid van de abdij aangeplant.

De priorij werd door de benedictijnen van Affligem in 1127 gesticht. Vanaf 1158 werden de eerste kloostergebouwen opgericht en in 1170 kwam de eerste kerk tot stand. Tijdens de godsdienstoorlogen werd de abdij vernield. Pas vanaf 1642 startte de wederopbouw. In 1776 startte onder leiding van architect L.B. Dewez een tweede bouwcampagne waarvan alleen de kerk en het abtskwartier uitgevoerd werden. De ruïne van de oorspronkelijke kerktoren bestaat nog. De abdij werd in 1796 opgeheven, maar dank zij het Concordaat konden in 1801 de eerste monniken terugkeren. In 1829 werd Vlierbeek een onafhankelijke parochie. Buiten enkele kernen zoals Blauwput en Vlierbeek was Kessel-Lo toen nog volledig agrarisch gebied.

Beeldbepalend is de abdijkerk: een merkwaardig homogeen gebouw in classicistische stijl, een aaneenschakeling van geometrische volumes zonder enige versiering. Naast de kerk is het kerkhof gelegen dat nog altijd in gebruik is. In de tuin palend aan de kerk vinden we nog overblijfselen van de in de 17de eeuw wederopgebouwde kloostergang. Het oude abtskwartier stamt uit de 16de eeuw, maar werd meermaals verbouwd. In de moestuin staat nog een 17de-eeuws prieel met rococcostucplafond, sinds 1963 in gebruik als kapel.

Enkele aanhorigheden palend aan de westelijke afsluitingsmuur werden in de 19de eeuw tot privé-woningen aangepast. Het 18de-eeuwse wagenhuis werd eveneens tot woning omgevormd. Tegen de noordelijke omheining staan hoevegebouwen uit de 17de eeuw waarin oorspronkelijk ook een bakkerij en brouwerij gehuisvest waren. De noorderpoort uit de 17de eeuw was oorspronkelijk uitgerust met een ophaalbrug, waarvan het ijzerwerk bewaard bleef. De westerpoort met de portierswoning dateert uit de 16de eeuw.

Achter de hoeve zijn nog sporen van de barokke tuinaanleg te herkennen met een bijhorend grachtenstelsel. Het perceel van de voormalige 17de-eeuwse parterretuin is nog herkenbaar. Daarnaast dienen ook de bij de pastorie horende tuin en de tuin ter hoogte van het voormalige koetshuis vermeld te worden, evenals restanten van de 18de-eeuwse omgrachte eilandtuin in de noordoostelijke hoek, restanten van hagen, van de oude pandhof en van de groententuin. Diverse tuinpercelen zijn bij de kloostergebouwen nog aanwezig, alsook hoogstamboomgaarden. Zowel binnen als buiten de omheiningsmuur liggen landbouwgronden.


Bron: Ankerplaats 'Abdij Vlierbeek'. Landschapsatlas, A20045, Agentschap Onroerend Erfgoed, Brussel.
Auteurs: Deneef, Roger; Wijnant, Jo; Cresens, André
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Waarnemingen


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Abdijdomein Vlierbeek [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135101 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.