erfgoedobject

Linden

landschappelijk geheel
ID
135103
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135103

Juridische gevolgen

Beschrijving

Linden is ten oosten van Leuven gelegen, tussen de steenweg Leuven-Diest en de Chartreuzenberg. Het noordelijke deel van het omschreven gebied omvat een helling met het Ronde Bos, het Bleekbos en de Kratenberg.

Het Ronde Bos en het Bleekbos waren op het einde van de 18de eeuw één groot bos, dat zich -vergeleken met de huidige situatie- minder ver naar het oosten uitstrekte. De latere aanplanting dateert uit de tweede helft van de 19de eeuw evenals de dreef tussen de twee bossen. Taluds en holle wegen komen voor in dit landschap, dat naast bossen ook nog akkerland omvat. Het zuidelijk deel omvat naast het agrarisch gebied Sprengel ook de kasteeldomeinen de Beauffort en Beau Séjour. Een groot deel van de bossen in Linden, die in de tweede helft van de 19de eeuw in handen kwamen van graaf de Beauffort, werden tijdens de laatste decennia van de 20ste eeuw verkaveld. Deze delen vallen buiten de huidige afbakening.

Linden beschikte al in de 12de eeuw over een kerk. De bouw van de huidige bakstenen neoromaanse Sint-Kwintenskerk was in 1878 klaar. In tegenstelling tot de vorige kerk stond het nieuwe gebouw niet meer in het midden van het kerkhof. De herschikking van de dorpskern gebeurde onder impuls van graaf de Beauffort.
In het dorp staan nog enkele 18de-eeuwse huizen. De pastorij dateert van 1887. Ze is vergelijkbaar met deze van Pellenberg, ontworpen door dezelfde architect Van Arenbergh. In het begin van de 19de eeuw bezat baron Maximilien Henri Ghislain de Beeckman niet minder dan 320 ha eigendommen te Linden, meer dan de helft van het gemeentelijk grondgebied. Hierbij waren 250 ha akkers en 50 ha bos, grotendeels dennenbos op de flanken en toppen van de Diestiaanheuvels. Amper 4 ha weiland lagen in het dal van de Abdijbeek (soms ook Molenbeek of Roosveldebeek genoemd).

Tussen de Abdijbeek en de vorige dorpskerk bevond zich het feodale dorpskasteel, waarvan de vroegste vermeldingen teruggaan tot in de 14de eeuw. Het kasteel de Beauffort bevindt zich bij de monding van een colluviaal zijdal, dat afdaalt vanuit het zandleemplateau van Pellenberg. De contouren van het kasteelpark worden grotendeels bepaald door de topografie en de bodemgesteldheid, met name het zeer vochtige, 'hydromorfe' dal van de Abdijbeek. De kern van het huidige kasteel de Beauffort, genoemd naar de latere eigenaar, dateert uit de 17de eeuw. De oorspronkelijke opperhof-neerhofstructuur vervaagde. Op het einde van de 18de eeuw werd het kasteel vergroot en geheroriënteerd en verbonden met de pas aangelegde steenweg Leuven-Diest via een lijnrechte 500 m lange dreef. Tegen de kerkhofmuur werd een achthoekige grafkapel gebouwd, die misschien oorspronkelijk als tuinpaviljoen bedoeld was. Een omheinde tuin, meer dan 1 ha groot, werd als speelhof aangeduid. De half-gesloten kasteelhoeve leunt tegen de kerkhofmuur aan. De oude ringgracht was in de 19de eeuw nog herkenbaar.

Baron de Beeckman was verder nog eigenaar van de ‘Negen Bunders’ nabij de abdij van Vlierbeek. Op de ‘Sprengel’ lag een hoeve met 15 ha grond, die in 1859 eigendom wordt van de Leuvense brouwer Carleer, die er 10 jaar later het ‘Rood Kasteel’ laat optrekken. In 1881 wordt graaf Jules-Emmanuel de Beauffort ook eigenaar van dit domein. Hij was intussen al in het bezit van de voormalige eigendommen van de Beeckman. In 1870 krijgt het kasteel de Beeckman, nu Beauffort, zijn huidig uitzicht: een sober neoclassicistisch gebouw. Naast de oude 18de-eeuwse kasteelhoeve werd bovendien een nieuw dienstgebouwencomplex opgetrokken, dat enigszins het uitzicht heeft van een vierkantshoeve. Tijdens deze transformatieperiode werden alle percelen in de omgeving en ten oosten van het kasteel versmolten tot een groot perceel ‘lustgrond’, bijna 6 ha groot. Op het domein was ook een ijskelder aanwezig. In 1884 komt er aan de toegangsdreef langs de steenweg een pittoreske portierswoning bij. De contouren van het park werden grotendeels bepaald door de topografie en de bodemgesteldheid, met name het zeer vochtige, hydromorfe dal van de Abdijbeek. Het kasteel de Beauffort bevindt zich bij de monding van een colluviaal zijdal, dat afdaalt van uit het zandleemplateau van Pellenberg. De voornaamste as van het kasteelpark de Beauffort wordt gevormd door de dalbodem van de Abdijbeek. Na het dempen van de resten van de oude slotgracht, werd ongeveer 50 m ten westen van het kasteel een nieuwe, spoelvormige vijver met een eilandje aangelegd, die de voorgrond vormt van de belangrijkste vista. Recente aanplantingen hebben deze ruimte versnipperd. In oostelijke richting is het uitzicht in de richting van de nieuwe dorpskern verdwenen door bosjes en bomengroepjes.

Ten westen van de dreef - waarvan heel wat bomen de voorjaarsstormen van 1990 niet overleefden - die naar de steenweg toeloopt, ligt het park van het eerder vermelde Rood Kasteel (Villa Beau Séjour of het goed Kerselaer). Het gaat hier om een eclectisch kasteeltje met neogotische elementen. Het geheel biedt een speels, sprookjesachtig beeld, dat nog versterkt wordt door het spiegelbeeld in de nieuwe, tweede vijver die Carleer voor het kasteel liet graven. Het park dat Carleer liet aanleggen omvatte niet alleen de oude ‘lustgronden’ maar strekte zich ook uit over de aanpalende akkers van de ‘Sprengel’. Het vormde een rechthoekig blok van 200m x 500m en reikte bijna tot aan het kasteel de Beauffort. Het kasteel stond centraal opgesteld in een grotendeels open, met bomengroepjes of struikmassieven gestoffeerde ruimte, omgeven door een dichte randbeplanting. Een lusvormig patroon van wegen ontsloot het domein. In 1894 werd 150 m naar het noordwesten toe, buiten de ruimte en het gezichtsveld rond het kasteel, een nieuw U-vormig, bakstenen dienstgebouw opgetrokken.


Bron: Ankerplaats 'Linden'. Landschapsatlas, A20047, Agentschap Onroerend Erfgoed, Brussel.
Auteurs: Deneef, Roger; Wijnant, Jo; Cresens, André
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Domein van het Rood Kasteel

  • Omvat
    Kasteeldomein de Beauffort

  • Is deel van
    Kessel-Lo

  • Is deel van
    Linden


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Linden [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135103 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.