erfgoedobject

IJzermonding en Sint-Laureinsduinen

landschappelijk geheel
ID
135133
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135133

Juridische gevolgen

  • omvat de aanduiding als beschermd cultuurhistorisch landschap IJzermonding
    Deze bescherming is geldig sinds

  • omvat de aanduiding als beschermd cultuurhistorisch landschap IJzermonding en omgeving
    Deze bescherming is geldig sinds

  • omvat de aanduiding als beschermd cultuurhistorisch landschap Sint-Laureinsstrand
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Dit gebied strekt zich uit op de rechteroever van de IJzer (havengeul) bij Nieuwpoort met inbegrip van het strand, het natuurreservaat IJzermonding en de Sint-Laureinsduinen tot de bebouwing van Westende-Bad (Middelkerke). Het gehele gebied ligt langs het vroegere IJzerestuarium op het voormalige langgerekte eiland 'Testerep'. Dit eiland was gescheiden van het vasteland door een kreek die in de IJzer uitmondde en in noordoostelijke richting naar Middelkerke liep. Vóór de 12de eeuw ontwikkelde zich een duinenfront op dit schorrengebied, wat bewoning mogelijk maakte.

Dit gebied omvat de sequentie van strand en duinen tot polder en een slikken- en schorrengebied nabij de monding. Het strand kent enkele kleinere golfbrekers rond de havengeul van de IJzer die naar het noordoosten toe groter worden. Het strand is gescheiden van de Sint-Laureinsduinen door een lage dijk, een restant van de Atlantikwall uit de Tweede Wereldoorlog. Langs de IJzer ligt een slikken- en schorrengebied dat als natuurreservaat erkend is. Het natuurgebied is aan de randen aangetast door grondverplaatsingen (opgespoten terrein, getijdedok, bedijking,...) en bebouwing die het natuurlijk geomorfologisch overstromingsproces verhinderen. De schorren gaan over in een duingebied waar een kazerne met talrijke militaire gebouwen zijn ingeplant. In het zuidoosten rond de kreek van Lombardsijde gaan de duinen over in de Hemmepolder. De duinen ter hoogte van de camping lopen verder in noordoostelijke richting tot Westende-bad. De zeereepduinen aan het Sint-Laureinsstrand kennen nog actieve zandverstuiving terwijl de landinwaartse paraboolduinen (afgewisseld met lage, natte pannes) gefixeerd zijn door vegetatie. Op deze droge kalkrijke duinen komt waardevolle flora voor. Verder getuigen enkele bunkers, loopgraven en bomkraters van de Atlantikwall aan de periode van de Tweede Wereldoorlog.

De Kromme Hoek in het zuidwesten van dit gebied bevat de archeologische resten van de Grote Vierboete, een middeleeuwse vuurtoren. De bakstenen toren was waarschijnlijk de eerste vuurtoren langs de West-Europese kust ten tijde van de Hanzesteden en is een getuige van het maritieme verleden van de Nieuwpoortse haven. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd hij evenwel met dynamiet opgeblazen waardoor enkel de grondvesten nog overblijven. In deze duinen vormen het witte hotel Sint-Laureins en het gebouw Home Crombez (voormalig restaurant Calidris) blikvangers.


Bron: Ankerplaats 'Ijzermonding - St.-Laureinsduinen'. Landschapsatlas, A30010, Agentschap Onroerend Erfgoed, Brussel.
Auteurs: Strobbe, Marika; Deventer, Wouter; Lievens, Filip
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: IJzermonding en Sint-Laureinsduinen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135133 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.