Dit gebied strekt zich uit langs de Ijzer tussen Elzendamme (Vleteren), Stavele (Alveringem), Beveren (idem) en de Frans-Belgische grens nabij Roesbrugge-Haringe (Poperinge). De weg tussen Elzendamme-Stavele-Haringe en die tusen Elzendamme-Beveren en Oost-Cappel (Frankrijk) vormen respectievelijk de zuidelijke en de noordelijke grens van het gebied. Langs de Poperingevaart vormen kleine grachtjes en perceelsgrenzen langs de valleigrenzen veelal de grens van het gebied.

Dit gebied wordt gestructureerd door de valleien van de Ijzer en de Poperingevaart. De Ijzer kent stroomopwaarts van Elzendamme een natuurlijk meanderend verloop in een diep ingesneden vallei. De Poperingevaart is soms rechtgetrokken maar kent ook nog een bochtig verloop. In de ondergrond bevindt zich veen afgedekt door klei en een aanzienlijk pakket zandleem afkomstig van bodemafspoeling van de omliggende landbouwgronden. Meer stroomopwaarts is het veenpakket veel geringer of afwezig. Door hun lage ligging zijn de aangrenzende gronden bij deze waterlopen zeer vochtig en kunnen ze bijna enkel als grasland (voornamelijk hooiland in de meest stroomafwaartse delen) gebruikt worden. Deze graslanden zijn door de regelmatige overstromingen in de winter, door hun historisch permanent graslandkarakter en door het hooilandbeheer floristisch zeer waardevol en vormen voor talrijke (avi)fauna een geschikt biotoop. Langs de linkeroever heeft de Ijzer een restant van een dijk die niet meer intact en functioneel is. Langs deze dijk komen fragmenten van bomenrijen voor die de loop van de Ijzer accentueren en zichtbaar maken in het landschap.

De percelering en het grachtenpatroon van de graslanden rond Elzendamme is ongeveer loodrecht op de Ijzer of de Poperingevaart georiënteerd. In de grachten staat rietvegetatie. Stroomopwaarts van Beveren zijn de grachten minder uitgesproken omdat de vallei hier zeer smal wordt. Ook langs de Poperingevaart stroomopwaarts van Westvleteren ontbreken de grachten. De valleiwanden van de waterlopen zijn vrij steil en worden af en toe onderbroken ter hoogte van een zijbeek. Zij vormen eigenlijk de overgang tussen de poldergronden en de gronden van het zandleemgebied. De valleiwanden langs de Ijzer zijn tussen Elzendamme en Beveren behoorlijk steil. Gezien de periodieke overstromingen bevinden zich in de valleien zelf geen gebouwen. De hoeves liggen buiten de vallei, soms vlakbij de rand, en zijn omgeven door akkerland op deze drogere gronden. De wegen liggen iets verder van de rand en lopen parallel aan de vallei van de Ijzer. De hoeves liggen meestal niet langs deze wegen. De toegangswegen naar hoeves staan loodrecht op de hoofdwegen. De bebouwing en de wegen langs de Poperingevaart liggen dicht bij de rand van de vallei. De graslandpercelen stroomopwaarts van Westvleteren hebben soms nog een gave perceelsrandbegroeiing. Sommige nederzettingen, zoals Beveren en Stavele, liggen aan de valleirand. Roesbrugge-Haringe en Elzendamme zijn beiden langs een brug ontstaan die de vallei van de Ijzer visueel-ruimtelijk begrensd door een brug en talud. Ter hoogte van Roesbrugge ligt nog een gedeelte van de vroegere loop van de Ijzer, de zgn. Dode Ijzer. West- en Oostvleteren zijn gegroeid vlakbij een brug over de Poperingevaart elk aan één zijde van de vallei.

De wegen binnen en buiten de vallei lopen naar de bruggen over de Ijzer en de Poperingevaart. De kerken van Westvleteren, Beveren, Roesbrugge-Haringe en Stavele (in mindere mate) bevinden zich net boven de valleirand en zijn door hun hoogte zeer goed zichtbaar in de valleien en langs de valleiranden. Elzendamme zelf was dankzij haar gunstige ligging bij de samenvloeiing van Ijzer en Poperingevaart tijdens de middeleeuwen en later een bloeiende nederzetting. De weg tussen Ieper en Veurne ging hier over de Ijzer wat een bijkomend handelsvoordeel met zich meebracht. De meeste hoeves bestaan uit enkele losstaande gebouwen met rondom soms (resten van) een walgracht en aansluitend enkele huisweiden. Algemeen zijn de aanwezige hoeves als bouwkundig erfgoed nog vrij waardevol dankzij de lage verstoringsgraad door nieuwbouw en recente uitbreidingen. De Eversamhoeve is een restant van de vroegere Eversamabdij die naast landbouwactiviteiten in de omstreken waarschijnlijk ook handel bedreef. De oorspronkelijke gebouwen werden na de Franse Revolutie allemaal afgebroken behalve de schuur en het hekken. De omringende gracht is nog herkenbaar maar vormt geen geheel meer. De Tempeliershoeve nabij de Eikhoek in Westvleteren is een middeleeuwse site met een opper- en neerhof geweest. Momenteel rest nog een hoeve en de hofstede zelf met spits hoektorentje. De hoeve bestaat uit losstaande gebouwen in een U-vorm. De gracht rond de gebouwen is nog gedeeltelijk intact en wordt geaccentueerd door een bomenrij.