Sinaai is het prototype van een centrumdorp dat zich centrifugaal vanuit het dorpsplein met kerk en schepenhuis heeft ontwikkeld. De dorpskom wordt bepaald door een rechthoekige structuur van het kerkhof en de dries, welke reeds in 1219 is aangelegd. Door de gebondenheid van dries en kerkhof vormen deze zowel historisch als esthetisch één geheel. Wegenpatroon van op de Ferrariskaart bleef bewaard. Bomenrijen langs wegen (Ferraris) vaak verdwenen. De huidige beplanting, op de vrijheidsboom na, dateert uit de jaren 1950. Voor de beplanting met plantanen was de dries omringd door olmen (iepen). Deze bomen zijn op het einde van WO I uitgedaan om te dienen als brandhout voor de bevolking. Men heeft toendertijd opnieuw olmen aangeplant, met weinig succes echter, dit omwille van de olmenziekte. De dries was vroeger ‘braakliggend’ terrein, dat dikwijls gebruikt werd voor de beweiding, voornamelijk met schapen. Ook voor dorpsbijeenkomsten en manifestaties werd de dries gebruikt. Vroeger stond er een kiosk en staande wip op het plein. Deze dries heeft een 18de eeuwse arduinen pomp, een kerk en systematische aanleg van 19de eeuwse gebouwen in neogothische stijl. Zelfde architectuur terug te vinden in het kloosterpand, het gemeentehuis en de hierop aansluitende gebouwen, de oude weefschool en het Edgar Tinelmuseum. Zij geven het dorpsplein een uniek karakter. Dit architecturaal bijzonder geslaagd geheel wordt op de dries zelf nog opgefleurd door de aanplantingen en de imposante vrijheidsboom.

In 1217 werd Sinaai losgekoppeld van Waasmunster om een zelfstandige parochie te worden. In 1219 schonk Joanna van Constantinopel een rechthoekig stuk grond aan de parochie Sinaai. Dit is de huidige dries die in 1869 door de parochie aan de gemeente Sinaai werd overgedragen. De abdij van Boudelo, in 1197 gesticht op de wijk Klein- Sinaai gaf de stoot tot de ontginning van de eerder onvruchtbare streek. Dit dorpsplein is een grasveld dat diagonaal doorkruist wordt door voetpaden. Centraal staat de vrijheidsboom, een zomereik van rond 1830. Aan de straatkant staat een monument voor de gesneuvelden uit beide wereldoorlogen en linden.

De Sint-Catharinakerk wordt nog omgeven door het kerkhof dat omtuind wordt door een hekwerk met twee grote en twee kleine bloksgewijze met vazen versierde arduinen pilasters. Deze doorgangen behoren tot het type in zwang in het laatste kwart van de 18de eeuw. In de noordwesthoek van het kerkhof is er een oorlogsgedenkteken. De kerk werd vermoedelijk in de 12de eeuw gesticht; de parochie werd in 1217 van Waasmunster gescheiden. In 1267 bouwde men de huidige kerk. In de loop der eeuwen werd deze grondig verbouwd. Rond de dries bevinden zich verschillende 18e en 19e eeuwse gebouwen; voornamelijk neo-gotische burgerhuizen en neoklassieke lijstgevels. Een hoeve ‘Balhoeve’ dateert uit 1665. De voormalige brouwerij ‘Capoen’ dateert eveneens uit de 18e eeuw. De gebouwen ervan dateren uit 1904. De neotraditionele pastorie is van 1907. Ook het gemeentehuis, een neo-classicistisch gebouw, staat aan de Dries.