erfgoedobject

Kasteeldorp Genoelselderen

landschappelijk geheel
ID
135351
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135351

Juridische gevolgen

Beschrijving

Genoelselderen is een straatdorpje in het brongebied van de Demer. De oudste bewoningssporen van Genoelselderen dateren uit de Gallo-Romeinse tijd. In de vroege middeleeuwen vormde het samen met ‘s Herenelderen één domein, dat omstreeks 1200 in twee heerlijkheden werd gesplitst. Het werd genoemd naar de voornaam Godenoel van de eerste heren van Elderen en bleef tot 1718 in het bezit van dat geslacht. In 1758 ging het bezit over naar de familie Borchgrave, die het heerlijk kasteel halverwege vorige eeuw een neoclassicistisch uitzicht bezorgde. Momenteel wordt het domein als wijnkasteel beheerd.

De kasteelsite is onderdeel van een gaaf landschappelijk dorpsbeeld. Het noordelijk gedeelte van het dorp wordt volledig beheerst door het kasteelverleden. De Sint-Martinuskerk vormt een aanknopingspunt met de heren van Elderen, waarvan verschillende er begraven liggen. Het praalgraf van Jan-Lodewijk van Elderen, tussen 1688 en 1694 prinsbisschop van Luik, bevindt zich in de parochiekerk. Verder bevat de dorpskern nog merkwaardige boerderijen. De Kasteelstraat biedt een zicht op voorgevel, staatsieplein en dienstgebouwen van het kasteel, dat een imposant en symmetrisch U-vormig grondplan heeft met witgeschilderde gevels op een arduinen onderbouw. Het park ervoor ontvouwt zich als een geometrische Franse tuin met terrasniveaus, trapjes, grasperken, wandelpaden, monumentale bomen en een ovale vijver met watervogels. In het zuidelijke gedeelte bevindt zich een belvedère. Ten noorden van het kasteel staat de monumentale kasteelhoeve, één van de fraaiste vierkanthoeven uit de regio.

De onmiddellijke omgeving van het kasteel met staatsieplein, trappartijen, erf van de hoeve en inkomdreef stamt uit de 18de eeuw. Zowel de omgevende percelering als de nabij gelegen bossen zijn historisch stabiel. In het oostelijke Kiezelingenbosje ligt een Romeinse tumulus uit de tweede eeuw verscholen. Een dreef in de as van het kasteel verbindt kasteelpark met het Grootbos of Elderenbos, het voormalige jachtterrein van de heerlijkheid, dat zich op de steile dalhelling ten oosten van het kasteel situeert. Net ten oosten daarvan bevindt zich eveneens een tumulus.

Op de plateaugronden rondom de landelijke dorpskom primeert de openheid van de traditionele akkerbouw. Daar wint de laagstammige fruitteelt evenals de wijnbouw veld. De variërende aanwezigheid van bossen, dreven, hoogstamboomgaarden en houtkanten in het open akkerbouwgebied bepalen het aangename van het omgevende landschap.


Bron: Ankerplaats 'Kasteeldorp Genoelselderen'. Landschapsatlas, A70061, Agentschap Onroerend Erfgoed, Brussel.
Auteurs: Van den Broeck, Myriam; Geyskens, Bart; Bats, Hubert
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Cluster van hoogstamboomgaarden

  • Is deel van
    Genoelselderen


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteeldorp Genoelselderen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/135351 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.