Het goed Ter Varent waarop reeds in de 13de eeuw een hoeve vermeld wordt, behoorde tot 1585 bij Cantecroy.

Historiek

Einde 13de eeuw in handen van Wouter Volcaert die in 1295 zijn goederen afstond aan hertog Jan II van Brabant, laatstgenoemde verleende Cantecroy en Ter Varent in 1296 aan Willem III van Berchem (Berthout), die Ter Varent versterkte tot feodaal kasteel; daarna in handen van de familie Van Ranst. Het kasteel werd in 1583 verwoest en nadien, tijdens het vierde kwart van de 16de eeuw - eerste helft van de 17de eeuw kleiner herbouwd als "huys van plaisantie" (zie oude grondvesten onder huidig terras voor het kasteel). Diverse eigenaars tijdens de 17de en de 18de eeuw, onder meer Giacomo Carena (midden 17de eeuw) die aanzienlijke verfraaiingswerken uitvoerde, onder meer het ophogen van de binnenkoer en het aanbrengen van de barokke deuromlijsting. Aan straatzijde: twee hardstenen pijlers waartussen ijzeren hek. Voorheen dubbel omwald kasteeltje toegankelijk via een verankerde bakstenen brug met drie bogen laatstgenoemde gebouwd tussen 1850 en 1860 ter vervanging van de ophaalbrug; kasteel op rechthoekig grondplan gelegen in het overblijfsel van het vroegere domein dat in 1928 verkaveld werd (Berthout-, Jaak Blockxstraat, Guido Gezellelaan en een deel van de Ter Varentstraat). Binnen de tweede omwalling aan noordoostzijde voor het kasteel een opgehood terras (midden 17de eeuw) eertijds omgeven door een balustrade (zie maquette van de heemkundige kring).

Beschrijving

Dubbelhuis met acht traveeën, souterrain en twee bouwlagen onder schilddak (nok loodrecht op de Berthoutstraat, leien en roofing) met kern - westelijk deel - uit begin 16de eeuw, uitgebreid in het vierde kwart van de 16de eeuw ten oosten van de toren. Traditionele bak- en zandsteenstijl met resten van de 19de-eeuwse bepleistering; speklagen, negblokken, hoekstenen en resten van de vroegere wigvormige ontlasting; muurankers onder meer met gekrulde spe. Aangepaste en in voorgevel deels gedichte rechthoekige vensters onder rollaag. Noordoostelijke voorgevel met later toegevoegde derde bouwlaag boven middelste travee. In vierde travee: hardstenen barokpoortje van circa 1655. Geblokte rondboog met sluitsteen op dito pilasters onder een gekorniste waterlijst waarop nis met borstbeeld van Giacomo Carena (eigenaar in 1655) geflankeerd door liggende voluten; stoop van drie treden.

Verspringende (middelste travee) zuidwestgevel gemarkeerd door vierkante toren van vier geledingen (zesde travee) onder een overkragende leien spits op klossen, bovenverdieping met rondboogvenstertjes en dito luik. oostelijk geveldeel (vanaf vierde travee) met kleine rechthoekige getraliede venstertjes met uitgeholde dagkanten en wigvormige ontlasting boven de uitspringende plint (keldering, terras opgehoogd aan noordzijde).

Op gelijkvloers balk met gesculpteerde balkslof gedateerd 1575.