erfgoedobject

Kasteel Caputsteen

bouwkundig element
ID
1404
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/1404

Juridische gevolgen

Beschrijving

Koninklijk Atheneum en Rijksmiddenschool 2, in 1959 ondergebracht in het "Caputsteen" voormalig buitengoed van de familie Hooft, alias Caput, dat reeds in een akte van 1348 wordt vermeld; wellicht aan het einde van de 16de eeuw gesloopt en vermoedelijk op dezelfde plaats, in 1641 heropgebouwd, zie inscriptie gevelsteen toren.

Circa 1860 werd het bestaande 17de-eeuwse kasteel aan noord- en westzijde een weinig vergroot en in neotraditonele stijl "gerestaureerd"; de vergrotingswerken die het kasteel zijn huidig volume en uitzicht gaven dateren van 1908 en werden uitgevoerd naar ontwerp van architect C. Van den Bergh, in opdracht van brouwer Léon Van Diepenbeeck. Hetzelfde jaar werd aan de westzijde een hovenierswoning bijgebouwd en in 1910 de stallingen en het koetshuis, beide eveneens naar ontwerp van C. Van den Bergh (gedenkplaat "Gebouwd ten Jare 1910. Bouwmeester Cyr. V. den Bergh. Aannemer Corn. Convié.") Het voormalig kasteeltje doet heden dienst als socio-cultureel centrum, de portierswoning als conciërgewoning, het voormalige koetshuis als kleuterschool; de rest van de school huist in gebouwen van circa 1960 en 1964; het directiegebouw (rotonde) dateert van 1985.

Kasteel met oude kern, opklimmend tot de 17de eeuw, bestaande uit vierkante "donjon" van drie bouwlagen, aansluitende driekwartronde traptoren en rechthoekige vleugel van drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak; uitbreidingen aan noord- en westkant circa 1860 en 1908. Grosso modo neotraditioneel gebouw met onregelmatig grondplan, wisselend aantal traveeën, twee tot drie bouwlagen en verschillende bedaking; van de vele torentjes bleef alleen de kegelspits boven de traptoren bewaard; achtergevel verrijkt met kantelen.

Combinatie van bak- en natuurstenen top- en lijstgevels met zichtbare verankeringen; overwegend kruisvensters en korfboogdeuren. In de oostelijke torengevel onderaan, spiegelboogdeur bekroond met terracottawapenschild van de familie Hooft met banderol waarop inscriptie Bello dura. Hoofdingang met trap en perron aan de noordgevel, dienstingang met wenteltrap in de noordwesthoek; zuidgevel met vernieuwde luifel van glas en metaal.

Interieur: van de originele 17de-eeuwse constructie van het oude gedeelte bleven een aantal elementen bewaard, namelijk de gewelfde kelders, sommige muren, balklagen met moer- en kinderbalken, zichtbare witstenen consoles op de tweede bouwlaag, een vrijgelegde rode tegelvloer in de eerste torenkamer, een deel van de houten spiltrap en de houten dakspanten.

Op de benedenverdieping van dit gedeelte werd vermoedelijk circa 1908 een witstenen schouw in egyptiserende stijl geplaatst. De gelijkvloerse vertrekken aan de noordzijde, met troggewelven en betraliede vensters, fungeren als souterrain voor de uitbreiding uit het eerste kwart van de 20ste eeuw. Bel-etage met in neogotische stijl ingerichte torenkamer, met beschilderde houten schouw, typische plafondversiering en deuromlijstingen; het aansluitende salon met driezijdige erker met deels bewaard stucwerkplafond, wanddecoratie met panelen, deur met spiegelglas, uit de tweede helft van de 19de of het eerste kwart van de 20ste eeuw; het salonnetje aan de andere kant van de gang met witmarmeren gebeeldhouwde schouw in Italiaanse neorenaissancestijl van circa 1860?

Voormalige hovenierswoning en koetshuis in neotraditionele stijl van 1908 en 1910.

  • KADASTER ANTWERPEN, Mutatieregisters Mechelen, schetsen, 1861/2, 1909/4.
  • STADSARCHIEF MECHELEN, Modern Archief 4462, 1908, nrs. 116 en 117; 4465, 1910, nr. 43.
  • Plannen Argo.
  • BERLEMONT F.A., Mechelse Kronieken van het jaar 1 tot 1945, Brussel, 1975, p. 325.
  • GODENNE L., Malines jadis et aujourd'hui, Mechelen, 1908, p. 451-452.

Bron: KENNES H., PLOMTEUX G. & STEYAERT R. 1995: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Mechelen, Kanton Mechelen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 13n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Plomteux, Greet
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteel Caputsteen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/1404 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.